Downton Abbey is een Britse televisieserie geproduceerd door het Britse mediabedrijf Carnival Films voor het ITV-netwerk. De serie, een kostuumdrama, behandelt standsverschillen in de periode 1912-1925 in een groot Engels landhuis, en werd bedacht en voornamelijk geschreven door acteur en schrijver Julian Fellowes.
Het eerste seizoen werd voor het eerst in 2010 in Engeland uitgezonden en behaalde hoge beoordelingen. In 2011, 2012, 2013 en 2014 zond ITV het tweede, derde, vierde en vijfde seizoen uit.[1] In 2015 is het zesde en laatste seizoen opgenomen en uitgezonden.
De serie wordt in Nederland door de NCRV en in België door de VRT uitgezonden.
Productie
Het eerste seizoen kostte een miljoen pond per aflevering, maar is ook de succesvolste televisieserie sinds Brideshead Revisited, dat meer dan tien miljoen kijkers had. Ook in de Verenigde Staten behaalde de serie meer dan zes miljoen kijkers per aflevering. Naar de tweede serie keken nog meer mensen (gemiddeld 11,5 miljoen), waarmee het met stip de meest bekeken dramaserie van de laatste tien jaar werd.
De televisierechten werden aan zenders in meer dan honderd landen verkocht. Tijdens de 63e Primetime Emmy Awards in 2011 won de serie de prijs in de categorie "Beste televisiefilm of miniserie", naast een aparte prijs voor Maggie Smith als beste vrouwelijke acteur in een bijrol die ze ook het daaropvolgende jaar kreeg. Tijdens de uitreiking van de 69e Golden Globe Awards won de serie in dezelfde categorie. In 2013 werd de hele cast bekroond bij de 19e Screen Actors Guild Awards.
Overzicht
De serie speelt zich af in het fictieve Downton Abbey, het statige huis van de graaf en gravin van Grantham, en volgt de levens van de aristocratische familie Crawley en hun bedienden in de vroege regeerperiode van Koning George V. Downton Abbey staat in een traditie van Britse televisieseries die de mensen upstairs en downstairs in door de upper class bewoonde landhuizen uitbeeldt. De series Upstairs, Downstairs (1971-1975 en 2010) en het humoristische You Rang, M'Lord? passen in deze traditie.
Het dorpje Bampton in Oxfordshire werd gebruikt voor de scènes die zich buiten de Abbey afspeelden, vooral in St. Mary's Church en de dorpsbibliotheek, dat de ingang werd voor het ziekenhuis dat in de serie een belangrijke rol speelt. De personages in de serie refereren vaak aan de stadjes Malton, Easingwold en Kirby. Ook Ripon en Thirsk worden genoemd. Al deze plaatsen liggen in het graafschap North Yorkshire.
Eerste seizoen
De eerste serie speelt tijdens de laatste twee jaar voor de Eerste Wereldoorlog, beginnend met het nieuws dat de Titanic is gezonken (april 1912). Voor de opnames werd Highclere Castle in Hampshire gebruikt voor het landhuis Downton Abbey; de kamers van de bedienden werden gebouwd op de filmset in Ealing Studios.
Tweede seizoen
Het tweede seizoen, dat speelt ten tijde van de Eerste Wereldoorlog, bestaat uit acht reguliere afleveringen plus een kerstspecial. Het filmen begon in maart. Zowel Michelle Dockery als Dame Maggie Smith, Brendan Coyle, Rob James-Collier als Dan Stevens tekenden voor het tweede seizoen en maakten opnieuw hun opwachting. De eerste aflevering werd in Engeland op zondag 18 september 2011 door ITV uitgezonden. In Nederland door de NCRV op 5 november 2011. In België zond de VRT de tweede reeks uit vanaf 1 mei 2012.
Derde seizoen
Op acht achtereenvolgende zondagen in de herfst van 2012 was op ITV de derde serie te zien. Nieuw personage in deze serie (afleveringen 1 en 2) was Martha Levinson, de moeder van Lady Grantham, gespeeld door de actrice Shirley MacLaine. Het derde seizoen is in Nederland uitgezonden tussen 24 november 2012 en 5 januari 2013 bij de NCRV op Nederland 2. De Nederlandse première van serie 3 vond op 17 november plaats in het Singer Museum te Laren, voor leden van de NCRV. De VRT zond de derde reeks vanaf zaterdag 9 maart 2013 uit.
Kerstspecial 2012
De Kerstspecial 2012 is op ITV uitgezonden op 1e Kerstdag. Op Eén werd de Kerstspecial uitgezonden in twee delen op 22 en 29 december 2012, en op 5 januari 2013 op Nederland 2.
Vierde seizoen
Op 23 november 2012 maakte ITV bekend dat er een vierde seizoen kwam, acht afleveringen met wederom een kerstspecial in 2013. De afleveringen waren vanaf 22 september 2013 te zien op ITV.
Naast de terugkomst van Shirley Maclaine speelde als nieuwe ster Dame Kiri Te Kanawa ook een gastrol. Daarnaast verwelkomde de serie in dit seizoen het eerste donkere karakter. In Nederland werd de serie vanaf 9 november 2013 uitgezonden door de NCRV. Wekelijks keken er 650-750.000 kijkers. Op 4 januari 2014 was de kerstspecial te zien bij de NCRV.
Vijfde seizoen
Het vijfde seizoen, dat 9 afleveringen telde, werd door ITV vanaf 21 september 2014 uitgezonden. De uitzending van seizoen vijf door de NCRV begon op 22 november met de laatste aflevering op zaterdag 17 januari 2015. Op VRT startte seizoen vijf op 30 januari 2015.
Zesde seizoen
Het zesde en laatste seizoen is opgenomen vanaf begin 2015, met een script opnieuw door Julian Fellowes. Het spel is gesitueerd in 1925.[2] De uitzendingen in Nederland begonnen op 31 oktober bij de NCRV op NPO 2: de laatste aflevering was op 26 december 2015. De kerstspecial werd in Nederland op 2 januari 2016 uitgezonden.
Rolverdeling
Familie Crawley
| Acteur |
Personage |
Positie |
Seizoenen
|
| Hugh Bonneville |
Robert Crawley, Earl of Grantham |
Lord Grantham, hoofd van de familie Crawley |
1–6
|
| Elizabeth McGovern |
Cora Crawley (geboren Levinson), Countess of Grantham |
Lady Grantham, echtgenote van Lord Grantham |
1–6
|
| Michelle Dockery |
Lady Mary Crawley |
Oudste dochter van Lord en Lady Grantham; weduwe van Matthew Crawley |
1–6
|
| Laura Carmichael |
Lady Edith Crawley |
Middelste dochter van Lord en Lady Grantham |
1–6
|
| Jessica Brown Findlay |
Lady Sybil Branson (geboren Crawley) |
Jongste dochter van Lord en Lady Grantham; overleden echtgenote van Tom Branson |
1–3
|
| Maggie Smith |
Violet Crawley, Dowager Countess of Grantham |
Moeder van Lord Grantham |
1–6
|
| Dan Stevens |
Matthew Crawley |
Erfgenaam van Lord Grantham; voormalig jurist, op het laatst mede-eigenaar van het landgoed; overleden echtgenoot van Mary Crawley |
1–3
|
| Penelope Wilton |
Isobel Crawley |
Moeder van Matthew; weduwe en voormalig verpleegster |
1–6
|
| Allen Leech |
Tom Branson |
Chauffeur van de familie (seizoen 1–2); weduwnaar van Sybil Branson |
1–6
|
| Lily James |
Lady Rose MacClare |
Nicht van de familie; dochter van The Marquess en Marchioness of Flintshire |
3–6
|
| Samantha Bond |
Lady Rosamund Painswick (geboren Crawley) |
Lord Granthams zus |
1–6
|
Ava Mann (seizoen 4)
Fifi Hart (seizoen 5) |
Miss Sybil "Sybbie" Branson |
Dochter van Tom en Lady Sybil Branson |
3–6
|
Cole en Logan Weston (seizoen 4)
Oliver and Zac Barker (seizoen 5) |
Master George Crawley |
Zoon van Matthew en Lady Mary Crawley, vermoedelijk erfgenaam van de titel en het landgoed |
3–6
|
| Eva en Karina Samms |
Miss Marigold |
Onwettige dochter van Michael Gregson en Lady Edith Crawley |
5–6
|
| Peter Egan |
Hugh "Shrimpie" MacClare, Marquess of Flintshire |
Lord Flintshire, vader van Rose |
3, 5
|
| Phoebe Nicholls |
Susan MacClare, Marchioness of Flintshire |
Lady Flintshire, moeder van Rose en nicht van Violet Crawley |
3, 5
|
| Shirley MacLaine |
Martha Levinson |
Moeder van Lady Grantham |
3, 4
|
| Paul Giamatti |
Harold Levinson |
Broer van Lady Grantham |
4
|
Personeel
| Acteur |
Personage |
Positie |
Seizoenen
|
| Jim Carter |
Charles Carson |
Butler, later gepensioneerd |
1–6
|
| Phyllis Logan |
Elsie Carson (geboren Hughes) |
Huishoudster |
1–6
|
| Brendan Coyle |
John Bates |
Lord Granthams lijfknecht; echtgenoot van Anna |
1–6
|
| Siobhan Finneran |
Sarah O'Brien |
Lady Granthams kamenier |
1–3
|
| Rob James-Collier |
Thomas Barrow |
Lakei, later Lord Granthams lijfknecht, daarna onder-butler en butler |
1–6
|
| Joanne Froggatt |
Anna Bates (geboren Smith) |
Hoofd dienstmeid, later Lady Mary's kamenier; echtgenote van John Bates |
1–6
|
| Lesley Nicol |
Beryl Patmore |
Kokkin |
1–6
|
| Sophie McShera |
Daisy Mason (geboren Robinson) |
Keukenmeid, later assistent-kokkin; weduwe van William Mason |
1–6
|
| Thomas Howes |
William Mason |
Lakei; kort getrouwd met Daisy |
1–2
|
| Rose Leslie |
Gwen Harding (geboren Dawson) |
Dienstmeid |
1, 6
|
| Kevin Doyle |
Joseph Molesley |
Matthews butler en lijfknecht, later lakei op Downton Abbey en onderwijzer |
1–6
|
| Amy Nuttall |
Ethel Parks |
Dienstmeid, later Isobel Crawley's huishoudster en kokkin |
2–3
|
| Clare Calbraith |
Jane Moorsum |
Dienstmeid |
2
|
| Matt Milne |
Alfred Nugent |
Lakei, O'Briens neef |
3–4
|
| Ed Speleers |
James "Jimmy" Kent |
Lakei |
3–5
|
| Cara Theobold |
Ivy Stuart |
Keukenmeid |
3–4
|
| MyAnna Buring |
Edna Braithwaite |
Voormalig dienstmeid, daarna kort Lady Granthams kamenier |
3–4
|
| Raquel Cassidy |
Phyllis Baxter |
Lady Granthams kamenier |
4–6
|
| Jeremy Swift |
Septimus Spratt |
Violet Crawley's butler |
4–6
|
| Sue Johnston |
Gladys Denker |
Violet Crawley's kamenier |
5–6
|
| Michael Fox |
Andrew "Andy" Parker |
Lakei |
5–6
|
Verhaallijn
Eerste seizoen
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. Het eerste seizoen start met het nieuws dat de RMS Titanic is gezonken. Op de Titanic bevond zich familie van de Crawleys, een neef van de graaf en diens zoon. De familie dreigt hierdoor het landgoed, dat al eeuwen in de familie is, kwijt te raken. De graaf heeft namelijk drie dochters, maar geen zoon. Volgens de voorschriften was de omgekomen neef erfgenaam van de titel en van het landgoed.
De oudste dochter, Mary, zou gaan trouwen met haar omgekomen achterneef, waardoor het landgoed in de familie zou blijven. De nieuwe erfgenaam is nu een verre achterneef, Matthew Crawley. Als Mary met hem zou trouwen dan zou het landgoed alsnog in de familie blijven. Wanneer Matthew met zijn moeder in Downton arriveert, vindt hij er zijn draai niet. Hij is advocaat en is niet gewend in een klein dorp als Downton te wonen. Gaandeweg voelt hij er zich steeds meer thuis en wordt hij verliefd op Mary. Hij doet haar aan het eind van seizoen 1 een huwelijksaanzoek, maar Mary vraagt bedenktijd. Uiteindelijk verliest Matthew zijn geduld en hij ervaart haar besluiteloosheid als een afwijzing. In de laatste aflevering, wanneer Robert en Cora Crawley een groot tuinfeest organiseren, komt het schokkende nieuws dat de Eerste Wereldoorlog is uitgebroken.
Tweede seizoen
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. Het tweede seizoen speelt zich af tijdens de Eerste Wereldoorlog. Matthew Crawley vecht mee aan het front. De Crawleys zijn bezorgd over zijn welzijn, maar Matthew is bereid om te vechten voor zijn vaderland. John Bates' ex-vrouw is echter te weten gekomen dat er ooit een Turkse diplomaat gestorven is op het kasteel (zie seizoen 1). Zij verkoopt haar geheim aan een krant, maar de eigenaar ervan, Sir Richard Carlisle, is de verloofde van Mary Crawley en zal het geheim bewaren, op voorwaarde dat Mary met hem trouwt. Zichtbaar tegen haar zin stemt ze ermee in.
Matthew Crawley heeft ondertussen ook een verloofde, Miss Lavinia Catherine Swire. Mary is jaloers op haar, maar het besluit van Matthew staat vast. Hij wil met Lavinia trouwen. Echter, net voor haar trouwen wordt ze ziek en overlijdt ze. Matthew voelt zich schuldig en belooft aan zichzelf nooit met Mary te trouwen, om Lavinia niet te vergeten. Aan het einde van de reeks wordt John Bates gearresteerd op verdenking van moord op zijn ex-vrouw. Zij heeft zichzelf vergiftigd, maar men denkt dat hij haar vermoord heeft.
Kerstspecial 2011
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. De Kerstspecial speelt zich af net na de oorlog. De familie Crawley wil Kerstmis vieren, maar allerlei factoren dreigen dit in de war te sturen. John Bates, in seizoen twee gearresteerd op verdenking van moord, moet voor de rechtbank verschijnen. Robert Crawley en zijn personeel moeten getuigen. Iedereen probeert een goed woordje te doen, maar uiteindelijk blijken er allerlei tegenstrijdigheden te zijn. Bates wordt ter dood veroordeeld, maar uiteindelijk kan de straf nog omgezet worden in levenslang.
Mary begint steeds meer te twijfelen of het wel een goed idee is om met Sir Richard Carlisle te trouwen. Sir Richard begint haar meer en meer onder druk te zetten, en Mary is verliefd op Matthew.
Mary biecht het verhaal over Mr Pamuk - de Turkse diplomaat - aan Matthew op en vraagt of hij haar wil vergeven. Hierop antwoordt Matthew dat hij haar niet kan vergeven, omdat hij vindt dat het niet nodig is. Aan het einde van de special gebeurt echter eindelijk wat er al lang in de lucht hing; Matthew vraagt aan Mary of ze met hem wil trouwen. Ze gaat in op zijn aanbod en verbreekt haar relatie met Sir Richard Carlisle.
Derde seizoen
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. Het huwelijk van Mary en Matthew wordt overschaduwd door het bijna-bankroet van Lord Grantham. Downton Abbey heeft geen geld genoeg om te kunnen overleven en moet verkocht worden. Ondertussen blijkt dat Mr. Swire, Lavinia's vader, Matthew als erfgenaam aangewezen heeft. Na lang steggelen besluit Matthew te investeren in Downton Abbey, dat gered lijkt te zijn. Matthew ontdekt echter dat Downton alsnog failliet kan gaan door het wanbestuur van Lord Grantham. Matthew wil moderniseren, maar de familie is tegen. Pas als Sybil noodlottig bij de geboorte van haar dochtertje Sybbie overlijdt, ziet de familie in dat er veranderd moet worden. Tom Branson wordt de nieuwe landbestuurder. Ondertussen voegt Rose, een achternichtje van de familie, zich bij het huishouden. Rose is een vrije dame, die de nodige problemen met zich meebrengt.
Ondertussen zou Edith met Anthony Strallan gaan trouwen, ondanks de bezwaren van de familie, maar Strallan laat Edith in de steek, en wijst haar op het altaar af. Het roert ook "downstairs", als Thomas, die in het geheim homoseksueel is, de nieuwe bediende Jimmy probeert te kussen. Hij wordt ontslagen, maar door een lobby van Mr. Bates, die inmiddels vrijkwam, mag Thomas blijven.
Kerstspecial 2012
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. Mary en Matthew hebben een goed huwelijk samen, maar Mary slaagt er niet in zwanger te raken. Matthew vreest dat zijn voortplantingsorganen tijdens de Eerste Wereldoorlog beschadigd zijn geraakt, maar de "fout" blijkt uiteindelijk bij Mary te liggen. Mary raakt toch zwanger en bevalt van een jongetje. Als Matthew van het ziekenhuis naar Downton Abbey rijdt om het blijde nieuws aan te kondigen, wordt zijn auto door een vrachtwagentje geschept. Matthew overlijdt ter plekke.
Vierde seizoen
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. In het vierde seizoen draait veel om hoe Mary omgaat met het verlies van Matthew. De eerste paar afleveringen draait het vooral om hoe ze rouwt, maar in de latere afleveringen komen verschillende aanbidders naar voren. Aan het einde van het seizoen blijkt dat Mary nog niet kan kiezen. Daarnaast is Edith zwanger van Michael Gregson, die naar Duitsland is gegaan om daar de Duitse nationaliteit te verkrijgen, zodat hij van zijn vrouw kan scheiden en met Edith kan trouwen.
Edith gaat naar Zwitserland om daar in het geheim te bevallen maar krijgt hier spijt van. Tom Branson krijgt meer invloed op het runnen van het landgoed.
Kerstspecial 2013
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. Rose is een debutante en wordt voorgesteld aan de koning tijdens het bal. Tijdens een feestje stelen zij en haar vriendinnen een brief van de Prins van Wales aan zijn maîtresse. Rose biecht dit op aan Lord Grantham en de familie komt in actie om een debacle te voorkomen. Ondertussen bevalt Edith en regelt haar tante een adoptie, waar Edith spijt van krijgt.
Vijfde seizoen
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. In 1924 wordt de Labour Partij als regering gekozen in Engeland, tot frustratie van Carson en Lord Grantham. Lord Grantham, Mary en Branson werken samen aan het beheer van het landgoed en Edith krijgt geen nieuws over haar verdwenen geliefde. Lord en Lady Grantham besluiten de dochter van Edith, Marigold, in huis te nemen, maar het geheim blijft bewaard.
Kerstspecial 2014
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. Lord en Lady Sinderby, de schoonouders van Rose, nodigen de Crawleys uit op hun landgoed. De bedienden gaan mee, maar er zijn spanningen met het personeel van de Sinderby's. Er wordt een groot kerstfeest gegeven voor het personeel. Branson vertrekt naar Amerika en neemt Sibby met zich mee.
Zesde seizoen
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. Lady Grantham krijgt de leiding over het lokale ziekenhuis: Violet Crawley wordt gedwongen om haar post te verlaten. Mrs. Patmore begint een B&B in het dorp, maar wordt ervan beschuldigd daar een bordeel te herbergen. De Crawleys schieten te hulp. Edith is meer en meer in Londen te vinden, waar ze de leiding heeft over een magazine. Ze neemt een vrouwelijke hoofdredacteur aan en vindt er ook een nieuwe liefde. Mary ontmoet Henry Talbot, een autocoureur. Daisy slaagt voor een schooltest. Carson en Mrs. Hughes trouwen, en Tom Branson keert met zijn dochter Sybbie terug op Downton Abbey.
Kerstspecial 2015
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details over de inhoud of de afloop van het verhaal. Carson heeft parkinson en gaat met pensioen. Thomas Barrow, die net een paar maanden ergens anders werkt, wordt door de familie gevraagd terug te komen om Carson op te volgen als butler. Carson en Mrs. Hughes blijven in hun cottage op het landgoed wonen. Molesley accepteert een baan als leraar: als hij opstapt, bekennen hij en Baxter elkaar eindelijk hun liefde. Edith trouwt met Bertie op oudejaarsavond en Anna bevalt van een jongen.
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
.svg){kind=small}
Verenigd Koninkrijk
PBS 
NCRV .svg){kind=small}
VRT 
Netflix
