Gewone smalboktor
Gewone smalboktor | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
vrouwtje | |||||||||||||||
Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Soort | |||||||||||||||
Stictoleptura rubra (Linnaeus, 1758) Originele combinatie Leptura rubra | |||||||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||||||
Gewone smalboktor op Wikispecies | |||||||||||||||
|
De gewone smalboktor of rode smalbok (Stictoleptura rubra) is een keversoort uit de familie van de boktorren (Cerambycidae).
Uiterlijke kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De gewone smalboktor heeft een lengte van tien tot twintig millimeter. Het mannetje is doorgaans slanker en kleiner dan het vrouwtje. Ook qua kleur kent de gewone smalboktor een significante seksuele dimorfie. De dekschilden en borstschild van het vrouwtje zijn roodbruin tot roodoranje. Bij het mannetje zijn de dekschilden lichtbruin tot licht okerkleurig en het borstschild zwart. De overige delen van beide geslachten zijn zwart. De middellange antennes zijn bij het mannetje sterker gezaagd.
-
Mannetje
-
Vrouwtje
-
Paring
Levenswijze
[bewerken | brontekst bewerken]De levensduur van de gewone smalboktor duurt twee à drie jaar, waarvan het larvale stadium het grootste deel beslaat. De larve ontwikkelt zich in dood hout en boomstompen van naaldbomen als dennen, sparren, zilversparren en lorken.[1] Hier leven zij van beschimmeld hout.[2][3] Het spijsverteringsstelsel van de larve bevat gisten die cellulase produceren voor de vertering van hout.[4]
De volwassen kever (imago) vliegt van mei tot september, met de grootste piek in de maanden juli en augustus. Hij is dagactief en leeft voornamelijk in bossen, maden (hooilanden) en open plekken met voldoende schermbloemen (Apiaceae) of composieten (Compositae). De kever kan net als andere smalboktorren vaak worden aangetroffen op schermbloemen en andere bloeiende planten, waar hij voedt zich met nectar en stuifmeel. Ook eet de gewone smalboktor plantdelen als stampers of de bloembladen van schermbloemen en composieten.
Verspreiding
[bewerken | brontekst bewerken]De gewone smalboktor komt zowel in laaglanden als gebergtes voor. Het verspreidingsgebied beslaat een groot deel van Europa, maar ontbreekt op eilanden als Ierland, IJsland, Sicilië, Sardinië en Spitsbergen. Ook komt hij voor in Noord-Afrika, delen van Rusland en Turkije.[5] De gewone smalboktor komt als exoot voor in Noord-Amerika.
Taxonomie
[bewerken | brontekst bewerken]In 1758 publiceerde Carl Linnaeus de wetenschappelijke naam van de soort in zijn werk Systema naturae. Synoniemen zijn Corymbia rubra en Aredolpona rubra. Er worden vier ondersoorten onderscheiden:
- Stictoleptura rubra dichroa (Blanchard, 1871)
- Stictoleptura rubra numidica (Peyerhimoff, 1917)
- Stictoleptura rubra rubra (Linnaeus, 1758)
- Stictoleptura rubra succedanea (Lewis, 1873)
Bronnen
- (de) Insektenbox.de: Rothalsbock
- (de) TierundNatur.de: Roter Halsbock, Rothalsbock (Leptura rubra)
- (en) Nature Spot: Stictoleptura rubra
- (en) Cerambycidae (Michal Hoskovec, Petr Jelínek, Martin Rejzek): Stictoleptura (Stictoleptura) rubra (Linnaeus, 1758)
- ↑ Stictoleptura rubra (Linnaeus, 1758) (Red Longhorn Beetle)
- ↑ (en) Michał Filipiak, Łukasz Sobczyk, January Weiner (9 april 2016). Fungal Transformation of Tree Stumps into a Suitable Resource for Xylophagous Beetles via Changes in Elemental Ratios. Insects 7 (2): 13. DOI: 10.3390/insects7020013.
- ↑ (en) Michał Filipiak, January Weiner, A. Wilson (23 december 2014). How to Make a Beetle Out of Wood: Multi-Elemental Stoichiometry of Wood Decay, Xylophagy and Fungivory. PLoS ONE 9 (12): e115104. PMID 25536334. PMC 4275229. DOI: 10.1371/journal.pone.0115104.
- ↑ (en) S. Grünwald, M. Pilhofer, W. Höll (januari 2010). Microbial associations in gut systems of wood- and bark-inhabiting longhorned beetles [Coleoptera: Cerambycidae]. Systematic and Applied Microbiology 33 (1): 25–34. ISSN: 0723-2020. PMID 19962263. DOI: 10.1016/j.syapm.2009.10.002.
- ↑ (en) Eu-nomen.eu: Stictoleptura rubra (Linnaeus, 1758)
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Rothalsbock op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Externe link
- Kaarten met waarnemingen: