Howard Phillips Lovecraft

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf H.P. Lovecraft)
Howard Phillips Lovecraft
Howard Phillips Lovecraft in 1915
Algemene informatie
Ook bekend als H.P. Lovecraft
Geboren 20 augustus 1890
Geboorteplaats Providence
Overleden 15 maart 1937
Overlijdensplaats Providence
Land Verenigde Staten
Handtekening Handtekening
Werk
Jaren actief 1917 - 1936
Genre Fantasy
Horror
(en) IMDb-profiel
Website
Portaal  Portaalicoon   Literatuur

Howard Phillips Lovecraft (Providence (Rhode Island), 20 augustus 1890 – aldaar, 15 maart 1937) was een Amerikaanse fantasy- en horrorschrijver. Hij staat erom bekend dat hij zijn horrorverhalen in een sciencefictionachtig kader plaatste.

Lovecraft was tijdens zijn leven een vrij onbekende schrijver. Vrijwel al zijn verhalen werden gepubliceerd in pulpbladen als Weird Tales. Tijdens zijn leven werd hij niet veel gelezen, maar zijn werk bleek zeer invloedrijk bij latere schrijvers en fans van horrorverhalen. Onder anderen Stephen King, Bentley Little, Joe R. Lansdale, Alan Moore, Junji Ito, F. Paul Wilson, Brian Lumley, Neil Gaiman en Paul van Loon noemden Lovecrafts werk als behorende tot hun primaire inspiratiebronnen.

Biografie[bewerken | brontekst bewerken]

Jonge jaren[bewerken | brontekst bewerken]

Lovecraft als kind, circa 1900

Lovecraft werd geboren in het huis van zijn grootouders in Providence, Rhode Island als zoon van Winfield Scott Lovecraft, een handelsreiziger, en Sarah Susan Phillips. Op jonge leeftijd verhuisde Lovecraft met zijn familie naar verschillende locaties in Massachusetts. Zijn vader werd, toen Lovecraft drie jaar oud was, gedurende vijf jaar in een psychiatrisch ziekenhuis opgenomen waarschijnlijk omdat hij syfilis had. Nadien werd hij verder opgevoed door zijn moeder, door twee tantes, Lillian Phillips Clark en Annie Emeline Phillips Gamwell, en door zijn grootvader Whipple Van Buren Phillips, die hem aanmoedigde veel te lezen en die hem ook griezelverhalen vertelde. Voor Lovecraft vormden de verhalen van Edgar Allan Poe een grote inspiratiebron later in zijn leven.

Als kind leidde Lovecraft een teruggetrokken bestaan. Hij las veel en kreeg voornamelijk thuisonderwijs. Nadat zijn moeder in 1921 was gestorven ging Lovecraft naar een conferentie voor amateurjournalisten in Boston waar hij Sonia Greene leerde kennen. De twee werden verliefd en trouwden op 3 maart 1924. Samen verhuisden ze naar Brooklyn, New York. Lovecraft bleef een tijdje actief in het journalistenvak. Zo droeg hij bij aan astronomische artikelen in lokale kranten.

Persoonlijke informatie[bewerken | brontekst bewerken]

Als volwassene was Lovecraft een lange, slanke, bleke man met heldere ogen. Hij had een bijna-fotografisch geheugen en beschikte over een uitgebreid vocabulaire. Hij kon niet tegen kou en had een afkeer van zeevoedsel. Hij was bijzonder gesteld op katten en had belangstelling voor astronomie en achttiende-eeuwse architectuur.

Lovecraft was een groot aanhanger van Franklin Delano Roosevelt. Tevens was hij aangeslagen door de zelfmoord van Robert E. Howard in 1936.

Lovecrafts handschrift was vaak lastig te lezen. Hij hanteerde bovendien een eigen spelling met vaak Latijnse en Griekse uitspraken erin, alsmede zelfbedachte woorden.

Schrijfcarrière[bewerken | brontekst bewerken]

Lovecraft begon op zijn zestiende met schrijven, maar van de verhalen die hij tot zijn twintigste schreef bleef slechts een handvol bewaard. Hoewel deze verhalen toonden dat hij aanleg had voor het schrijversvak, zag Lovecraft hier zelf weinig in. Veel van zijn oudere verhalen waren feitelijk omschrijvingen van zijn dromen, die hij mogelijk later uit wilde werken tot volledige verhalen.

Hoewel hij volhield geen aanleg te hebben voor het schrijven van fictie en schrijven volgens hem meer een hobby was, liet Lovecraft zich toch overhalen door zijn vriend Paul Cook om wat verhalen te schrijven voor diens blad The Vagrant. Onder deze verhalen bevonden zich Dagon en Polaris. Ondanks dat hij hier niet voor betaald kreeg, merkte hij dat hij aanleg had voor het schrijven van bovennatuurlijke fictie. Gedurende de eerste jaren dat hij met schrijven zijn brood verdiende, legde Lovecraft zich vooral toe op het herzien van (meestal anoniem ingestuurde) verhalen van medeschrijvers. Zijn eigen verhalen waren slechts bijzaak. Onder de schrijvers wier werk hij verbeterde bevonden zich Adolphe de Castro, C. M. Eddy Jr., en Winifred Virginia Jackson. Lovecraft was maar zelden snel tevreden met de verhalen die hij kreeg toegestuurd.

Tussen 1919 en 1929 publiceerde Lovecraft een reeks verhalen geïnspireerd op de vondst van Lord Dunsany’s boeken. Meerdere van deze verhalen draaiden om het personage Randolph Carter; mogelijk een fictieve versie van Lovecraft zelf. Deze verhalen staan onder Lovecraftfans tegenwoordig bekend als de droomcyclus. In 1923 werd Lovecraft bovendien benaderd door J.C. Henneberger, oprichter van Weird Tales, met het verzoek verhalen voor dit blad te schrijven. In de eerste elf edities van Weird Tales, gepubliceerd van oktober 1923 tot februari 1925, stonden negen verhalen en een gedicht van Lovecraft. In 1924 schreef Lovecraft voor een speciale editie van Weird Tales het verhaal Imprisoned with the Pharaohs, waarin boeienkoning Harry Houdini de hoofdrol speelt. Houdini was zelf tevreden over het verhaal en hield nog enkele jaren contact met Lovecraft om mogelijke toekomstige projecten te bespreken.

Andere tijdschriften waar Lovecraft voor schreef waren The Unique Magazine en Astounding Stories. Aan deze bladen verkocht Lovecraft vooral verhalen die door Weird Tales waren verworpen als te lang.

Lovecraft correspondeerde veel met andere schrijvers, met name schrijvers voor Weird Tales. Met hen wisselde hij ideeën uit en sprak hij af om elkaars verhalen als inspiratiebron te gebruiken. Dit groeide zodoende uit tot wat men tegenwoordig kent als de Cthulhu Mythos; een groot fictief universum dat door meerdere schrijvers als locatie voor verhalen gebruikt is. De creatie van de Cthulhu Mythos is vandaag de dag hetgeen waar Lovecraft het meest om bekendstaat. Het eerste verhaal uit de Cthulhu Mythos was The Nameless City uit 1921. Hoewel de verhalen binnen de Cthulhu Mythos los van elkaar te lezen zijn en verschillende personages en locaties bevatten, hebben ze wel allemaal een gezamenlijke achtergrond en overeenkomsten, zoals een steeds terugkerend pantheon van buitenaardse goden, beschreven in de Necronomicon, en de schrijver daarvan, Abdul Alhazred.

Tijdens de late jaren 20 en vroege jaren 30 werden meer en meer van Lovecrafts verhalen herdrukt in verhalenbundels.

Latere jaren en dood[bewerken | brontekst bewerken]

Lovecrafts graf

Ondanks zijn pogingen om veel te schrijven, leefde Lovecraft zeer armoedig. Zijn vrouw moest op een gegeven moment zelfs afzonderlijk van hem in Cleveland gaan leven omdat ze daar een baan kreeg, terwijl Lovecraft achterbleef in Brooklyn. Zijn ervaringen hier veroorzaakten bij hem een sterke afkeer van New York, vooral van de immigrantenbevolking, die als monsters terugkeren in zijn boeken. Na een paar jaar afzonderlijk te hebben geleefd stemden Lovecraft en zijn vrouw in met een echtscheiding, maar die werd nooit volledig doorgevoerd.

In 1936 bleek Lovecraft darmkanker te hebben, maar hij leed ook aan ondervoeding, tot zijn overlijden in 1937.

Farnsworth Wright, redacteur van Weird Tales, stond in het juli 1937-nummer van het blad stil bij Lovecrafts overlijden. In de 17 nummers die volgden werden verhalen van Lovecraft herdrukt.

Lovecrafts werk[bewerken | brontekst bewerken]

Veel van Lovecrafts werk is geïnspireerd door zijn eigen nachtmerries, maar ook door de snelle vooruitgang in onder andere astronomie, biologie en geologie om hem heen.

Kosmische horror[bewerken | brontekst bewerken]

Hoewel hij ook andere verhalen schreef, is Lovecraft vandaag de dag het meest bekend om een door hemzelf bedacht genre dat hij “kosmisisme” of “kosmische horror” noemde. Een belangrijk uitgangspunt in dit genre is dat de alledaagse werkelijkheid zoals mensen die ervaren slechts een dunne schil is om een diepere werkelijkheid, die zo complex en vreemd is dat het menselijk brein deze onmogelijk kan bevatten. Zijn werken bevatten onder andere een pantheon van gruwelijke (naar menselijke maatstaven) goden, de Ouden genaamd. Een van de bekendere van deze wezens is Cthulhu. Deze diepere werkelijkheid is in zijn verhalen slechts aan weinigen bekend, vooral bij psychisch gestoorden.

Zijn werk snijdt ook meerdere thema's aan die een psychologische angst oproepen en die een nihilistisch karakter blijken te bezitten. Een van die thema's is het centrale thema dat maar al te pijnlijk de nietigheid van de mens aantoont. De decadente westerse samenleving komt vaak ook oog in oog te staan met barbaarse en niet-menselijke invloeden, waaruit de nietigheid van de mens weer blijkt.

De Ouden, zoals Cthulhu, werken op een hoger niveau dan de mens en zijn daardoor gebonden aan andere natuurwetten. Ook al lijkt hetgeen Cthulhu doet het kwade, hij staat onder invloed van natuurwetten die voor de mens magie lijken. De mensheid is voor Cthulhu hetgeen de mieren voor de mensheid zijn. Ze betekenen weinig tot niets en zijn niet in staat te beseffen hoe klein en onbelangrijk ze zijn. Door vooruitgang in de wetenschap ontdekt de mens weliswaar steeds meer over zijn omgeving, maar als iemand ooit te ver zoekt en waarheid ontdekt over de Ouden en andere geheimen van het universum, drijft dit hem meteen tot waanzin, omdat het te veel is om te kunnen verwerken voor het menselijk brein.

De verhalen van Lovecraft spelen zich (gedeeltelijk) af in New England, meer bepaald in Rhode Island en Massachusetts. Lovecrafts invloedrijkste werk in het horrorgenre is mogelijk de Necronomicon, die volgens zijn verhalen zou zijn geschreven door de Arabier Abdul Alhazred.

Verdeling[bewerken | brontekst bewerken]

Critici verdelen Lovecrafts verhalen doorgaans in drie groepen, die overigens door Lovecraft zelf nooit zo zijn gebruikt:

  • Macabere verhalen (1905–1920)
  • De Droomcyclus (1920–1927)
  • De Cthulhumythos/Lovecraftmythos (1925–1935)

Thema’s[bewerken | brontekst bewerken]

Regelmatig terugkerende thema’s in Lovecrafts verhalen zijn:

Verboden kennis
Verboden kennis, en dan vooral de zoektocht hiernaar, is de belangrijkste drijfveer achter het handelen van veel protagonisten in Lovecrafts verhalen. Het ontdekken van deze kennis resulteert niet zelden in de dood van de protagonist, of in spijt over wat ze hebben gedaan en de wens dat ze deze kennis nooit ontdekt hadden.
Oude sektes en religies
Veel van de goden en andere bovennatuurlijke wezens uit Lovecrafts verhalen hebben menselijke aanhangers verdeeld over meerdere sektes. Lovecraft gebruikte deze sektes vooral als een middel om de protagonisten van zijn verhalen in contact te brengen met de goden, zonder de goden zelf rechtstreeks ten tonele te hoeven voeren. Dit omdat de goden zelf geacht worden wezens te zijn die te machtig zijn om door menselijk handelen te kunnen worden gestopt.
Noodlot
De protagonisten van Lovecrafts verhalen zijn vaak niet geheel verantwoordelijk voor hun handelen, maar worden gestuurd door een hogere macht. De protagonisten komen niet zelden in situaties die ze relatief makkelijk zouden kunnen ontlopen, maar “iets” maakt dat ze toch op de ingeslagen weg door willen gaan, met alle gevolgen van dien.
Racisme
Een van de meer controversiële kenmerken van Lovecrafts werk is dat zijn verhalen vaak denigrerende of zelfs ronduit racistische opmerkingen en toespelingen bevatten met betrekking tot niet-Angelsaksische culturen.[1][2]
Bedreigde beschaving
Lovecraft was bekend met het werk van Oswald Spengler, wiens pessimistische kijk op de westerse samenleving en de daarin steeds meer de overhand krijgende decadentie van grote invloed waren op Lovecrafts antimodernistische wereldbeeld. Lovecraft gebruikt in zijn verhalen geregeld het concept van een beschaving die op moet boksen tegen duistere, primitieve culturen en ideeën.

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

Lovecrafts bibliografie omvat een grote reeks korte verhalen, gedichten, filosofische werken en samenwerkingen met andere schrijvers.

Zie Bibliografie van Howard Phillips Lovecraft voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Tot zijn bekendste werken behoren:

Afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina H. P. Lovecraft op Wikimedia Commons.