Kleidubbeltandmos

Kleidubbeltandmos
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Onderrijk: Embryophyta (Landplanten) Stam: Bryophyta (Mossen) Klasse: Bryopsida (Bladmossen) Onderklasse: Bryidae Orde: Pottiales Familie: Pottiaceae Geslacht: Didymodon
Soort
Didymodon fallax (Hedw.) R.H. Zander (1978)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Kleidubbeltandmos op Wikispecies
Portaal    Biologie

Het muurdubbeltandmos (Didymodon fallax) is een mossoort in de familie Pottiaceae. Het groeit vooral op vochtige basenrijke klei en leembodems.

Kenmerken

Didymodon fallax vormt tot 2 cm hoge stengels en groeit in vuilgroene tot bruinachtige, losse, vaak uitgestrekte gazons en vormt geen rhizoïde vilt. De volledige, ongeveer 1 tot 2 mm lange, lancetvormige bladeren steken dun uit als ze nat zijn, maar lijken lichtjes gedraaid en geperst als ze droog zijn. Ze zijn geleidelijk taps toelopend en gekield vanuit een breed eivormige basis. De bladranden zijn over de gehele lengte omgerold tot net voor de bladpunt.

De bladcellen van de bladbasis zijn subkwadratisch van vorm en min of meer transparant. De bovenste cellen daarentegen zijn ondoorzichtig, afgerond en zien er enigszins papillous (wrattig) uit. De hoofdnerf is sterk en eindigt in de bladpunt. De roodbruine seta draagt rechtopstaande, langwerpige tot cilindrisch gevormde sporenkapsels, die aan de voorkant 32 peristoomtanden hebben, die drie tot vier keer naar links zijn gedraaid.

Ecologie

Het komt meestal voor op vochtige, kleiachtige bodems, maar komt ook veel voor op muren en rotsen. Het bewoont vaak kalkrijke plekken en geeft de voorkeur aan halfschaduw. Daarom wordt het vaak gevonden op noordelijke en oostelijke hellingen.

Voorkomen

Het is een holarctisch breedbladig mos dat voorkomt van de laaglanden tot meer dan 2000 meter hoog. In Nederland komt het kleidubbeltandmos vrij algemeen voor. De soort is vooral te zien in het rivierengebied op klei, in Zuid-Limburg op verweerd krijt en in Brabant op leemgronden. Ook op de Friese en Groningse klei en in Zeeuws-Vlaanderen vinden we dit mos veel. Ten slotte vallen vondsten in de duinen op: hier groeit de soort op verdichte grond langs paadjes. In ontgrondingen in de uiterwaarden kan Didymodon fallax soortenarme massavegetaties vormen die rijkelijk kapselen.

Foto's

• 
  Sporenkapsels
• 
  Sporenkapsel met deksel
• 
  Bladpunt
• 
  Bladcellen bladvoet
• 
  Bladcellen midden
• 
  Sporen
• 
  Peristoomtand

Bronnen, noten en/of referenties

• BLWG Verspreidingsatlas Mossen