Lagerstätte
Portaal Aardwetenschappen
|
Een Lagerstätte (Duits voor "voorraadplaats", meervoud: Lagerstätten) is een sedimentair gesteente dat bijzonder goed bewaard gebleven fossielen met een vaak grote soortenrijkdom bevat. In sommige gevallen is zelfs weefsel veiliggesteld. Veel Lagerstätten zijn ontstaan toen onder anoxische omstandigheden met een minimum aan bacterieel leven de dode dieren en planten zijn begraven. Het gebrek aan zuurstof zorgt voor een unieke conservering van de fossielen. Lagerstätten zijn ontdekt op de meeste continenten en in een tijdsspanne van het Neoproterozoïcum tot het heden.
Voorbeelden van bijzondere Lagerstätten zijn de Cambrische Maotianshan-schalies en de Burgess Shale, de Devonische Hunsrück-schalies en Gogo-formatie, Mazon Creek uit het Carboon, de Jurassische Solnhofener kalksteen, en de Yixian-formatie uit het Krijt.
De bekendste Lagerstätten in Europa zijn de Messelgroeve (~ 50 - 47 Ma) nabij Frankfurt in Duitsland en Las Hoyas in Cuenca, Spanje.
Soorten
[bewerken | brontekst bewerken]Paleontologen onderscheiden twee soorten:[1]
- Konzentrat-Lagerstätten (concentraat-Lagerstätten) zijn afzettingen met een bepaalde "concentratie" van organische harde delen, zoals een beenderlaag. Deze Lagerstätten zijn minder spectaculair dan de bekendere Konservat-Lagerstätten. De inhoud van deze Lagerstätten is meestal het resultaat van transportprocessen, die een concentratie aan fossielen opleveren. Formaties met een hoge concentratie van in situ fossielen als riffen en oesterbanken worden niet tot de Lagerstätten gerekend.
- Konservat-Lagerstätten (conserverings-Lagerstätten) zijn sedimenten die bekendstaan om hun uitzonderlijke preservatie van fossiele organismen of fossiele afdrukken. De individuele tafonomie van de fossielen wisselt per site. Konservat-Lagerstätten zijn cruciaal voor de reconstructie van belangrijke momenten in de geschiedenis van de Aarde en de evolutie van leven. Het onderzoek aan de Burgess Shale vormde de aanleiding voor de Cambrische explosie en de vroegst bekende vogel Archaeopteryx werd gevonden in Solnhofen.
Belangrijke Konservat-Lagerstätten
[bewerken | brontekst bewerken]De belangrijkste Lagerstätten op Aarde:[2]
_with_current_aligned_arms_from_the_Hunsr%C3%BCck_Lagerst%C3%A4tte_(Lower_Devonian)_of_western_Germany._(8474368510).jpg)
.JPG)
.jpg)
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Lijst van vindplaatsen van fossielen
- Cerrejón-formatie - Paleoceen - ~60 - 58 Ma
- Murgon Fossil Site - Eoceen - ~55 Ma
- Margaret-formatie - Eoceen - ~55 - 50 Ma
- John Day Formation - Eoceen-Mioceen - ~37 - 20 Ma
- Phosphorites du Quercy - Oligoceen - ~30 Ma
- Agate Fossil Beds National Monument - Mioceen - ~20 Ma
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) Penney, D.(ed.) 2010. Biodiversity of Fossils in Amber from the Major World Deposits - Siri Scientific Press - Manchester - 304 pp.
- (en) Fossil Lagerstätten 2003. A catalogue of sites of exceptional fossil preservation produced by MSc palaeobiology students at University of Bristol's Department of Earth Sciences - Department of Earth Sciences, University of Bristol
- (en) Orr, Patrick J.; Briggs, Derek E. G.; Siveter, David J. & Siveter,Derek J. 2000. Three-dimensional preservation of a non-biomineralized arthropod in concretions in Silurian volcaniclastic rocks from Herefordshire, England - Journal of the Geological Society - 157-1 - p. 173–186
- ↑ (de) Seilacher, A. 1970. Begriff und Bedeutung der Fossil-Lagerstätten: Neues Jahrbuch fur Geologie und Paläontologie - Monatshefte - pag. 34–39
- ↑ (en) Artikel op Engelstalige Wikipedia. Gearchiveerd op 7 september 2023.
- ↑ (en) Wings, Oliver; Márton, Rabi; Schneider, Jörg W.; Schwermann, Leonie; Sun, Ge; Chou, Chang-Fu; Joyce, Walter G. 2012. An enormous Jurassic turtle bone bed from the Turpan Basin of Xinjiang, China – Naturwissenschaften: The Science of Nature[dode link]