Malagasitalen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Malagasi)
De informatie in delen van deze pagina geldt ook voor Plateaumalagasi en Merina.
Malagasi-taalfamilie
Gesproken in Mayotte, Madagaskar, Comoren, Réunion
Sprekers 9.431.700
Taalfamilie
Dialecten
11 talen
14 dialecten
Alfabet Latijns alfabet
Taalcodes
ISO 639-1 mg
ISO 639-2 mlg
ISO 639-3 mlg
Portaal  Portaalicoon   Taal

De Malagasitalen vormen een taalfamilie van elf talen binnen de Oost-talen. Veel bronnen, zoals de Verenigde Naties en de Van Dale, omschrijven alle elf Malagasitalen als één taal, het Malagassisch of Malagasi. Ethnologue beschouwt sinds ISO 639-3 het Malagassisch als een macrotaal bestaande uit elf zelfstandige talen. Daarvoor werden deze beschouwd als dialecten.

De sprekers van de Malagasitalen leven hoofdzakelijk in de Afrikaanse eilandnatie Madagaskar. De talen hebben een overduidelijke verwantschap met de Austronesische talen (en behoren er dan ook toe), meer bepaald met het Ma'anjan en het Landdajaks aan de midden- en bovenloop van de rivier Barito op Borneo. Wel zijn er ook duidelijke invloeden van de Bantoetalen.

De talen hebben veel leenwoorden overgenomen uit Bantoetalen en het Arabisch, en in mindere mate uit het Swahili, Engels en Frans. Het Merina, een dialect van het Plateaumalagasi, is het enige echte "officiële" Malagasi.

De Malagasitalen worden net als de Arabische, Baskische, Nahuatl-, Chinese- en Quechuatalen door velen als één taal beschouwd (het Malagassisch), maar zijn een taalgroep zonder veel intercommunicatie. Wél hebben ze meestal één overheersende taal, die dan wel overeenkomt met de beschrijvingen van de taal waarmee in feite de familie wordt bedoeld, voorbeelden daarvan zijn het Plateaumalagasi, maar ook het Cuzco-Quechua, het Mandarijn of het Standaardarabisch.

Classificatie[bewerken | brontekst bewerken]

De Malagasitalen zijn de meest westelijke leden van de Malayo-Polynesische tak van de Austronesische taalfamilie.[1] De kenmerkende verschillen van de Malagasitalen met de naburige Afrikaanse talen werd al genoteerd in 1708 door de Nederlandse geleerde Adriaan Reland.[2]

De Malagasitalen zijn verwant aan de Malayo-Polynesische talen van Indonesië, Maleisië, and de Filipijnen, en specifiek aan de oostbaritotalen gesproken in Borneo (bijvoorbeeld Ma'anjan), met schijnbaar invloed van vroeg Maleis. Er lijkt een Bantoe-invloed of substratum in de fonotaxis van de Malagasitalen te zijn (Dahl 1988).

Decimale nummers 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
PAN, circa 4000 v.Chr. *isa *DuSa *telu *Sepat *lima *enem *pitu *walu *Siwa *puluq
Malagasi iray/isa roa telo efatra dimy enina fito valo sivy folo
Ma'anjan isa rueh telo epat dime enem pitu balu su'ey sapulu
Kadazan iso duvo tohu apat himo onom tu'u vahu sizam hopod
Tagalog isá dalawá tatló ápat limá ánim pitó waló siyám sampu
Ilokano maysá dua talló uppát limá inném pitó waló siam sangapúlo
Chamorro maisa/håcha hugua tulu fatfat lima gunum fiti guålu sigua månot/fulu
Maleis satu dua tiga empat lima enam tujuh lapan sembilan sepuluh
Javaans siji loro telu papat limo nem pitu wolu songo sepuluh
Tetun ida rua tolu haat lima neen hitu ualu sia sanulu
Fijisch dua rua tolu vā lima ono vitu walu ciwa tini, -sagavulu
Tongaans taha ua tolu fā nima ono fitu valu hiva -fulu
Samoaans tasi lua tolu fa lima ono fitu valu iva sefulu

Talen[bewerken | brontekst bewerken]

Percentage overeenkomstige woordenschat[bewerken | brontekst bewerken]

Overzichtje van intercommunicatie (Franstalig), er zijn zowel talen als dialecten in de tabel verwerkt.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Malagasitalen&oldid=67111316"