Maryna Viazovska
Maryna Viazovska | ||||
---|---|---|---|---|
Maryna Viazovska in 2013
| ||||
Persoonlijke gegevens | ||||
Volledige naam | Maryna Sergiivna Viazovska | |||
Geboortedatum | 2 december 1984 | |||
Geboorteplaats | Kiev | |||
Nationaliteit | Oekraïense | |||
Wetenschappelijk werk | ||||
Vakgebied | Wiskunde, Hexagonale dichtste stapeling | |||
Bekend van | Sphere packing | |||
Promotor | Don Zagier | |||
Alma mater | Nationale Taras Sjevtsjenko-universiteit van Kiev | |||
Instituten | Technische Universiteit van Lausanne | |||
Belangrijke prijzen | Fieldsmedaille | |||
Officiële website | ||||
|
Maryna Sergiivna Viazovska (Oekraïens: Марина Сергіївна Вязовська) (Kiev, 2 december 1984)[1][2] is een Oekraïens wiskundige, bekend vanwege haar werk aan de dichtst mogelijke stapeling van bollen. De wiskundige term voor een bol is sfeer, en de stapeling staat bekend als sphere packing. Viazovska is hoogleraar getaltheorie aan het wiskunde-instituut van de Technische Universiteit van Lausanne (EPFL) in Zwitserland.[2] In 2022 werd haar de Fieldsmedaille toegekend.[3][4][5]
Jeugd
[bewerken | brontekst bewerken]Maryna Viazovska is geboren en getogen in Kiev. Haar moeder was ingenieur en haar vader werkte als chemicus in de vliegtuigfabriek Antonov en werd later ondernemer.[4] Maryna Viazovska ging naar het Kyiv Natural Science Lyceum 145 (Київський природничо-науковий ліцей № 145), een middelbare school voor hoogbegaafden op het gebied van de bèta-vakken.[a]
Viazovska behaalde haar bachelor wiskunde aan de Nationale Taras Sjevtsjenko-universiteit van Kiev, waarna zij haar master aan de Technische Universiteit Kaiserslautern deed. Vervolgens promoveerde ze in 2013 in de Analytische getaltheorie aan de Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universiteit in Bonn bij Don Zagier en Werner Müller op de dissertatie Modular Functions and Special Cycles.[6][7][b]
Loopbaan
[bewerken | brontekst bewerken]Na haar promotie nam haar loopbaan een hoge vlucht. Zij was postdoc-onderzoeker aan de Berlin Mathematical School en aan de Humboldtuniversiteit te Berlijn.[9] Tegelijkertijd was ze Minerva-gastdocent aan de Princeton-universiteit.[10] Sinds januari 2018 is Viazovska hoogleraar Getaltheorie aan de Technische Universiteit van Lausanne.[2][11]
Verdienste
[bewerken | brontekst bewerken]In 2016 loste Viazovska het probleem van de dichtste bolstapeling (sphere packing) in een acht-dimensionale ruimte op. Zij toonde aan dat de dichste stapeling wordt verkregen als de bollen geordend worden volgens de Lie-groep .[12][13] Het resultaat is een acht-dimensionaal equivalent van het welbekende feit dat je cirkels in twee dimensies volgens zeshoeken moet schikken als je het te gebruiken oppervlak wilt minimaliseren. In samenwerking met anderen leidde haar oplossingsmethode tevens tot een doorbraak voor de 24e dimensie; zij kwamen tot de conclusie dat het Leech-rooster in 24 dimensies de dichtste stapeling oplevert.[9][14] Voordien kende dit probleem slechts oplossingen voor drie dimensies en minder (zie Vermoeden van Kepler), en gingen de bewijzen gepaard met lange computerberekeningen. Frappant genoeg worden Viazovska's oplossingen door vakgenoten als "onthutsend simpel" beschouwd. In haar bewijs maakte zij gebruik van modulaire vormen.[9]
Naast bovengenoemd werk staat Viazovska ook bekend om haar onderzoek over spherical designs,[c] dat zij samen met Andriy Bondarenko en Danylo Radtsjenko uitvoerde. Zij bewezen het vermoeden van Jaap Korevaar en Jan Meyers ten aanzien van het bestaan van eenvoudige designs in arbitraire dimensies.[15] Bondarenko kreeg hiervoor in 2013 de Vasily A. Popov-prijs voor de benaderingstheorie.[16]
Eerbetoon
[bewerken | brontekst bewerken]Sinds haar publicatie over sphere packing in acht dimensies uit 2016 heeft Viazovska veel prijzen gewonnen, waaronder de Prix Fermat (2019) en de Fieldsmedaille (2022). Zij is de tweede vrouw — na Maryam Mirzakhani — aan wie de Fieldsmedaille is verleend.[17] In 2021 werd ze verkozen als lid van de Academia Europaea.
Een overzicht van de belangrijkste aan haar toegekende prijzen en eerbetoningen:
- Salem-prijs (2013)
- Clay Research Award (2017)
- SASTRA Ramanujan Prize (2017)
- European Prize in Combinatorics (2017)
- New Horizons in Mathematics Prize (2018)
- Ruth Lyttle Satter Prize in Mathematics (2019)
- Prix Fermat (2019)
- Nationale Latsis-prijs (2020)
- EMS-prijs (2020)
- Fieldsmedaille (2022)
- Orde van Verdienste van Oekraïne, 1e klas (2022)
- BBC 100 women (2022)
- Bronnen
- (en) Klarreich, Erica (30 maart 2016). Sphere Packing Solved in Higher Dimensions. Quanta Magazine
- (en) Lin, Thomas; Klarreich, Erica, In Times of Scarcity, War and Peace, a Ukrainian Finds the Magic in Math. Quanta Magazine;Quantamagazine.org (5 juli 2022). Gearchiveerd op 5 juli 2022. Geraadpleegd op 7 juli 2022.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Maryna Viazovska op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- Noten
- ↑ Ze deed mee aan de Oekraïense wiskunde-olympiade, in de hoop deel te mogen nemen aan de Internationale Wiskunde Olympiade; ze eindigde echter als dertiende.[4]
- ↑ Toen Viazovska aan de Taras Sjevtsjenko-universiteit studeerde, nam zij jaarlijks deel aan de International Mathematics Competition for University Students (2002-2005), waar ze in 2002 en 2005 won.[8]
- ↑ Spherical design betreft een eindige set van N punten in de d-dimensionale eenheid d-sfeer Sd, zodanig dat de gemiddelde waarde van enige polynomiale f van de graad t of minder gelijk is aan de gemiddelde waarde van f in de hele sfeer (Familie van verzamelingen).
- Referenties
- ↑ (de) Maryna Viazovska. Deutsche digitale Bibliothek. Gearchiveerd op 30 juli 2018. Geraadpleegd op 7 juli 2022.
- ↑ a b c (en) Communication EPFL, An EPFL mathematician is awarded a Fields Medal. Epfl.ch (5 juli 2022). Gearchiveerd op 5 juli 2022. Geraadpleegd op 7 juli 2022.
- ↑ (en) Fields Medals 2022. International Mathematical Union. Gearchiveerd op 5 juli 2022. Geraadpleegd op 7 juli 2022.
- ↑ a b c (en) Lin, Thomas; Klarreich, Erica, In Times of Scarcity, War and Peace, a Ukrainian Finds the Magic in Math. Quanta Magazine; Quantamagazine.org (5 juli 2022). Gearchiveerd op 5 juli 2022. Geraadpleegd op 7 juli 2022.
- ↑ Alex van den Brandhof (NRC), Wiskundeprijs: hoe stapel je sinaasappels in acht dimensies?. Gearchiveerd op 12 juli 2022. Geraadpleegd op 12 juli 2022.
- ↑ (en) Viazovska, Maryna, Modular Functions and Special Cycles. Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universiteit Bonn (2013). Gearchiveerd op 13 juni 2017. Geraadpleegd op 12 juli 2022.
- ↑ (en) Maryna Viazovska. Epfl.ch. Gearchiveerd op 17 december 2021. Geraadpleegd op 7 juli 2022.
- ↑ (en) IMC, International Mathematics Competition for University Students 2002 official results. International Mathematics Competition (16 juli 2017). Geraadpleegd op 7 juli 2022. .
- ↑ a b c (en) Klarreich, Erica (30 maart 2016). Sphere Packing Solved in Higher Dimensions. Quanta Magazine
- ↑ (en) Department of Mathematics, Past Events 2016-2017. Princeton University (22 maart 2020). Gearchiveerd op 22 maart 2020. Geraadpleegd op 9 juli 2022.
- ↑ (en) EFPL-administratie, EPFL online people directory Maryna Viazovska. EPfl.ch (2020). Gearchiveerd op 7 juli 2022. Geraadpleegd op 9 juli 2022.
- ↑ (en) Knudson, Kevin, Stacking Cannonballs In 8 Dimensions. Forbes (29 maart 2016). Gearchiveerd op 3 juni 2022. Geraadpleegd op 10 juli 2022.
- ↑ (en) Morgan, Frank, Sphere Packing in Dimension 8. The Huffington Post (21 maart 2016). Gearchiveerd op 10 juli 2022. Geraadpleegd op 10 juli 2022.
- ↑ (en) Grossman, Lisa, New maths proof shows how to stack oranges in 24 dimensions. New Scientist (28 maart 2016). Gearchiveerd op 16 juli 2022. Geraadpleegd op 11 juli 2022.
- ↑ (en) Bondarenko, Andriy, Radchenko Danylo & Viazovska, Maryna (2013). Optimal asymptotic bounds for spherical designs. Annals of Mathematics Second Series 178 (2): 443–452. DOI:10.4007/annals.2013.178.2.2.
- ↑ (en) IMI, Popov Prize previous winners. University of South Carolina, Interdisciplinary Mathematics Institute (2013). Gearchiveerd op 31 oktober 2015. Geraadpleegd op 11 juli 2022. .
- ↑ (en) Castelvecchi, Davide, Ukrainian mathematician becomes second woman to win prestigious Fields Medal. Nature (5 juli 2022). Gearchiveerd op 12 juli 2022. Geraadpleegd op 12 juli 2022.