Nazí Paikidze
| Nazí Paikidze | ||||
|---|---|---|---|---|
_(cropped).jpg)
| ||||
Nazí Paikidze (2016)
| ||||
| Persoonlijke gegevens | ||||
| Volledige naam | Nazí Paikidze-Barnes | |||
| Land |  Georgië,  Verenigde Staten
| |||
| Geboortedatum | 27 oktober 1993 | |||
| Geboorteplaats | Irkoetsk,  Rusland
| |||
| Wereldkampioen | 2x | |||
| FIDE-rating | 2.314 (juni 2024)[1] | |||
| Hoogste FIDE-rating | 2.455 (2011) | |||
| Titel | Internationaal Meester, Vrouwelijk Grootmeester | |||
| (en) FIDE-profiel | ||||
| ||||
Nazí Paikidze, ook wel bekend als Nazí Paikidze-Barnes[2] (Georgisch: ნაზი პაიკიძე - 27 oktober 1993), is een van oorsprong uit Rusland afkomstig Georgisch-Amerikaans schaakster. Ze heeft de titels Internationaal Meester (IM) en Vrouwelijk Grootmeester (VGM) op haar naam staan. Deze titels verkreeg ze in respectievelijk 2012 en 2010 van de FIDE. Verder is ze tweemaal wereld- en viermaal Europees kampioene binnen haar leeftijdscategorie geworden, en ook tweemaal Amerikaans kampioene.[3]
Jeugd
[bewerken | brontekst bewerken]Paikidze werd geboren in de Russische stad Irkoetsk. Haar vader was ingenieur; haar moeder biochemicus. Haar broer was een bekend voetballer.[4] Op haar vierde leerde ze van haar vader schaken. Ook verhuisde ze op die leeftijd met haar ouders mee naar de Georgische hoofdstad Tbilisi. Op de basisschool aldaar kreeg Paikidze schaakles, wat naar eigen zeggen haar favoriete vak was.[5] In een ander interview vertelde ze:[6]
Ieder gezin in Georgië heeft wel een schaakbord en weet hoe ze het spel moeten spelen. Iedereen in het land kent ook de namen en gezichten van onze topschakers.
In 1999, toen Paikidze zes jaar oud was, kreeg ze voor het eerst les van een professioneel schaakleraar. In 2003 werd ze binnen haar leeftijdscategorie eerste op haar eerste internationale toernooi: het Europees jeugdkampioenschap schaken. Na deze winst kreeg ze van FIDE de titel Meester toegekend. In 2008, op haar veertiende, kreeg Paikidze les van coach Vladimir Belov.[7]
Professionele carrière
[bewerken | brontekst bewerken]
Paikidze won twaalf medailles op het Europees jeugdkampioenschap schaken, Wereldjeugdkampioenschap schaken en het Wereldkampioenschap schaken junioren, waarvan zes gouden medailles in verschillende leeftijdscategorieën. In totaal won ze het Europees jeugdkampioenschap schaken viermaal: in 2003 in Budva (categorie jeugdspelers onder de 10), in 2005 in Herceg Novi (categorie meisjes onder de 12), in 2007 in Šibenik (categorie meisjes onder de 14) en in 2008 evenens in Herceg Novi (categorie meisjes onder de 16). Op het Wereldjeugdkampioenschap schaken won ze in 2003 in Kallithea een bronzen medaille (categorie meisjes onder de 10), gevolgd door een zilveren medaille in 2005 (categorie meisjes onder de 12), een bronzen medaille in 2006 in Batoemi (categorie meisjes onder de 14), goud in 2007 in Kemer (categorie meisjes onder de 14), in 2008 nog eens goud in Vũng Tàu (categorie meisjes onder de 16) en ten slotte brons in 2009 in Antalya (categorie meisjes onder de 16). Op het Wereldkampioenschap schaken junioren won ze twee bronzen medailles, eenmaal in 2008 in Gaziantep en eenmaal in 2011 in Madras.[8]
Op haar zestiende had Paikidze een FIDE-rating van 2455, waardoor ze op dat moment als 35e op de lijst van beste vrouwelijke schaakster ter wereld stond.[3] Dit is haar hoogst behaalde rating.
In 2010 won Paikidze in Moskou de Moscow Open en het Moscow Women's Championship, waarmee ze zich kwalificeerde voor het Russische vrouwenkampioenschap. Ze eindigde daar in de grote finale op plaats vier. Datzelfde jaar verkreeg ze de titel Vrouwelijk Grootmeester (VGM).[9]
In 2011 nam Paikidze namens het Georgisch vrouwenteam deel aan het Europees schaakkampioenschap voor landenteams. Het toernooi vond plaats in Porto Carras en ze won met haar team een bronzen medaille.[10] In 2012 verkreeg ze de titel Internationaal Meester (IM).[3]
In 2012 verhuisde Paikidze naar de Amerikaanse stad Baltimore en nam ze deel aan een aantal internationale schaaktoernooien die in het land werden gehouden. Ze kreeg dat jaar een beurs in het kader van het chess program van de University of Maryland, Baltimore County (UMBC). Ze kon daardoor toetreden tot het schaakteam van deze universiteit. Ze studeerde er informatiekunde.[3]
In 2015 maakte ze haar debuut op het Amerikaans kampioenschap schaken voor vrouwen, waar ze met een score van 7½/11 punten eindigde. Later dat jaar eindigde ze bij de Boardwalk Open in Galloway samen met Sergej Koedrin en Igor Sorkin bovenaan (elk met drie winstpartijen en twee remises), maar viel de tiebreak in haar voordeel uit, zodat zij als winnaar werd bekroond.[11]
Op 25 april 2016 won Paikidze het Amerikaans kampioenschap schaken voor vrouwen met een score van 8½/11 punten.[12][3] Datzelfde jaar verhuisde ze naar Las Vegas.[3]
In 2017 stond Paikidze opnieuw in de belangstelling, ditmaal door het samen met conculega's boycotten van het kampioenschap schaken voor vrouwen in Teheran, wegens het verplicht moeten dragen van een hoofddoekje.[13][14] Ze lichtte de reden van de boycot als volgt toe:[14]
Het dragen van een hoofddoekje zie ik als het ondersteunen van de onderdrukking van vrouwen. Ik zal dat dan ook niet doen, zelfs als dat betekent dat ik daardoor een van de belangrijkste competities uit mijn carrière moet overslaan.
Haar standpunt kon rekenen op steun van de United States Chess Federation en prominente schakers als Nigel Short en Garri Kasparov. In een online-petitie riep Paikidze op om het kampioenschap elders te houden of het dragen van een hoofddoekje niet meer verplicht te stellen. De petitie werd in totaal meer dan 15.000 keer ondertekend.[15] Het toernooi ging echter toch door.
In april 2018 won Paikidze opnieuw het Amerikaans kampioenschap schaken voor vrouwen, door Vrouwelijk Grootmeester Annie Wang te verslaan. In oktober 2021 eindigde ze in diezelfde competitie op plaats acht, met een score van 4½/11 punten.
Naast haar carriere als professioneel schaker zet ze zich in om meer meisjes en vrouwen kennis te laten maken met schaken en hen op weg te helpen binnen de sport.[3]
Privéleven
[bewerken | brontekst bewerken]Paikidze is gehuwd met Amerikaans ingenieur Greg Barnes. Haar voornaam Nazí (ნაზი) betekent "vriendelijk". Ze is vernoemd naar haar grootmoeder.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Nazí Paikidze op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ (en) Paikidze, Nazi. ratings.fide.com. Gearchiveerd op 11 januari 2024. Geraadpleegd op 9 juli 2024.
- ↑ (en) Roberts, Elizabeth, Female chess players protest wearing hijab at Iran world championship. CNN (30 september 2016). Gearchiveerd op 15 februari 2019. Geraadpleegd op 7 juli 2024.
- ↑ a b c d e f g (en) Doyle, Jim (augustus 2016). Chess Gym Eat Sleep Repeat; Getting to know the new U.S. Women's Champion IM Nazi Paikidze. Chess Life 2016: 20
- ↑ (ru) Фрибеты букмекерских контор за регистрацию в 2024 году (21 november 2023). Gearchiveerd op 29 juni 2024. Geraadpleegd op 7 juli 2024.
- ↑ (en) Castro, Bryan, Tournament Preparation with US Women's Champion Nazi Paikidze. Better Chess Training (24 juni 2016). Gearchiveerd op 26 februari 2024. Geraadpleegd op 7 juli 2024.
- ↑ (en) Yuan, Yuanling, Top 10 Chess Culture Shocks: Expat Student Champs in the U.S. Tell All. Wall Street Journal (29 april 2015). Gearchiveerd op 29 april 2015. Geraadpleegd op 7 juli 2024.
- ↑ (en) Biography. Study-Chess (1 september 2015). Gearchiveerd op 1 september 2015. Geraadpleegd op 10 juli 2024 – via web.archive.org.
- ↑ (en) The chess games of Nazi Paikidze. Chessgames. Gearchiveerd op 9 juli 2024. Geraadpleegd op 9 juli 2024.
- ↑ (fr) Interview de la GMIF Géorgienne Nazi Paikidze, n°2 Cadette mondiale (2455 elo).. ChessCake. Gearchiveerd op 21 december 2013. Geraadpleegd op 7 juli 2024.
- ↑ (en) European Women's Team Chess Championship: Nazi Paikidze. OlimpBase. Gearchiveerd op 9 juli 2024. Geraadpleegd op 9 juli 2024.
- ↑ (en) Boardwalk Open 2015 Standings – Open Section. CCA Chess Tournaments (2015). Gearchiveerd op 3 februari 2016. Geraadpleegd op 9 juli 2024 – via web.archive.org.
- ↑ (en) Sands, David R., "With Krush crush, Paikidze wins chess crown the hard way", The Washington Times, 3 mei 2016. Gearchiveerd op 30 november 2019. Geraadpleegd op 9 juli 2024.
- ↑ (en) Roberts, Elizabeth, Female chess players protest wearing hijab at Iran world championship. CNN (30 september 2016). Gearchiveerd op 15 februari 2019. Geraadpleegd op 9 juli 2024.
- ↑ a b (en) "The American chess champion challenging Iran’s hijab fetish", Washington Post, 28 oktober 2021. Gearchiveerd op 24 februari 2021. Geraadpleegd op 9 juli 2024.
- ↑ (en) Clarke-Billings, Lucy, U.S. Chess Federation Supports Paikidze in Hijab Row. Newsweek (13 oktober 2016). Gearchiveerd op 18 augustus 2023. Geraadpleegd op 9 juli 2024.
