Rachel (aartsmoeder)

Ingang van het graf van Rachel, een heilige plaats in het jodendom

Rachel (Hebreeuws: רָחֵל, Rāḥêl, "ooi") was volgens Genesis in de Hebreeuwse Bijbel de tweede vrouw van de aartsvader Jakob, na haar zus Lea, die eerder met Jakob trouwde. Rachel was de tweede dochter van Laban (na Lea), de broer van Jakobs moeder Rebekka. Rachel was dus een nicht van Jakob. Ze was de moeder van Jozef en Benjamin.

Het verhaal

Nadat Jakob met een list zijn vader Isaak hem de zegen van de eerstgeborene had laten geven, wilde zijn oudere (tweeling)broer Esau Jakob vermoorden. Jakobs moeder Rebekka adviseerde hem daarom te vluchten naar zijn oom Laban in Charan en bespeelde Isaak zodanig dat hij Jakob naar Charan stuurde om te zoeken naar een geschikte vrouw (Genesis 27:41-28:5).

Direct na zijn aankomst in Charan ontmoette Jakob Rachel met haar kudde. Haar vader Laban nam Jakob direct op in zijn huishouden. Jakob werd verliefd op Rachel en werkte zeven jaar voor Laban om met haar te mogen trouwen. Toen Jakob de ochtend na het bruiloftsfeest wakker werd, zag hij dat hij de huwelijksnacht niet met Rachel, maar met haar oudere zus Lea had doorgebracht. Toen Jakob Laban hierop aansprak, zei Laban dat het tegen de gewoonte was als de jongere zus voor de oudere zou trouwen. Jakob mocht ook met Rachel trouwen als hij nog eens zeven jaar voor Laban zou werken. Dit deed Jakob (Genesis 29).

Jakob hield meer van Rachel dan van Lea. Daarom maakte God Rachel onvruchtbaar. Lea kreeg verschillende kinderen, zodat Rachel jaloers op haar werd. "Toen dacht God eindelijk aan Rachel", verhoorde haar gebeden om kinderen te kunnen krijgen en baarde Rachel Jozef.

Na de geboorte van Jozef wilde Jakob terugkeren naar zijn geboortegrond en vroeg zijn schoonvader Laban toestemming om te vertrekken. Laban bood Jakob een beloning aan voor zijn trouwe dienst, maar Jakob vroeg bescheiden om een deel van de kudde. De motieven van Laban en Jakob in de betreffende passage zijn onduidelijk, maar uiteindelijk bleef Jakob en werd een rijk man (Genesis 30:25-43). Jakob merkte dat Laban afgunstig werd en toen God hem opdroeg terug te gaan naar zijn geboortegrond, vluchtte hij uit Charan, waarbij Rachel stiekem de terafim (beeldjes van huisgoden) van haar vader stal. Toen Laban ontdekte dat Jakob met have en goed was vertrokken, zette hij de achtervolging in om de godsbeeldjes terug te halen en haalde Jakob na zeven dagen in. Toen een zoektocht naar de beeldjes niets opleverde door een list van Rachel, werd Jakob (die niet wist van de diefstal) woedend op Laban. Uiteindelijk sloten Jakob en Laban een verbond en gingen vriendelijk uiteen (Genesis 31).

Rachel stierf bij de geboorte van haar jongste zoon Benjamin en werd begraven in Efrat, het huidige Bethlehem (Genesis 35:16-20).