Lycopeen: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Informatie toegevoegd Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website |
||
Regel 3: | Regel 3: | ||
| afbeelding1 = Lycopene.svg |
| afbeelding1 = Lycopene.svg |
||
| onderschrift1 = Structuur van lycopeen |
| onderschrift1 = Structuur van lycopeen |
||
| |
| afopene powder.jpg |
||
| onderschrift2 = Lycopeenpoeder |
| onderschrift2 = Lycopeenpoeder |
||
| afbeelding3 = |
| afbeelding3 = |
||
Regel 14: | Regel 14: | ||
| IUPAC = (6E,8E,10E,12E,14E,16E,18E, 20E,22E,24E,26E)-2,6,10,14,19,23,27,31-octamethyldotriaconta-2,6,8,10, 12,14,16,18,20,22,24,26,30-tridecaeen |
| IUPAC = (6E,8E,10E,12E,14E,16E,18E, 20E,22E,24E,26E)-2,6,10,14,19,23,27,31-octamethyldotriaconta-2,6,8,10, 12,14,16,18,20,22,24,26,30-tridecaeen |
||
| AndereNamen = ψ,ψ-caroteen; all-''trans''-lycopeen |
| AndereNamen = ψ,ψ-caroteen; all-''trans''-lycopeen |
||
| |
| AS = 502-65-8 |
||
| EINECS = 207-949-1 |
| EINECS = 207-949-1 |
||
| EG = |
| EG = |
||
Regel 37: | Regel 37: | ||
| Aggregatie= vast |
| Aggregatie= vast |
||
| Kleur = dieprood |
| Kleur = dieprood |
||
eid = |
|||
| Molgewicht = 536,873 |
| Molgewicht = 536,873 |
||
| Smeltpunt = 173 |
| Smeltpunt = 173 |
||
Regel 58: | Regel 58: | ||
}} |
}} |
||
'''Lycopeen''' is een helderrood [[carotenoïde]] dat in [[tomaat]] en andere rode [[fruit|vruchten]], zoals [[watermeloen]] en [[rosa canina|rozenbottel]]s, zit. Het is het meest voorkomende carotenoïde in het menselijk lichaam. De naam is |
'''Lycopeen''' is een helderrood [[carotenoïde]] dat in [[tomaat]] en andere rode [[fruit|vruchten]], zoals [[watermeloen]] en [[rosa canina|rozenbottel]]s, zit. Het is het meest voorkomende carotenoïde in het menselijk lichaam. De naam is afkomse [[wetenschappelijke naam]] voor tomaat ''Lycopersicon esculentum''. Echter de hoogste concentratie van een zit niet in tomaat maar in [[watermeloen]]. |
||
Lycopeen wordt ook gebruikt voor het kleuren van voedingsmiddelen, zoals soepen en heeft het [[E-nummer]] E160d. |
Lycopeen wordt ook gebruikt voor het kleuren van voedingsmiddelen, zoals soepen en heeft het [[E-nummer]] E160d. |
||
Regel 66: | Regel 66: | ||
Lycopeen is niet in water oplosbaar en geeft vlekken op elk poreus materiaal en op materialen van plastic. Verse lycopeenvlekken zijn echter wel makkelijk uit kleren te verwijderen. |
Lycopeen is niet in water oplosbaar en geeft vlekken op elk poreus materiaal en op materialen van plastic. Verse lycopeenvlekken zijn echter wel makkelijk uit kleren te verwijderen. |
||
De helderrode kleur van lycopeen ontstaat door de vele geconjugeerde dubbele bindingen, die [[chromofoor|chromoforen]] genoemd worden. Elke dubbele binding vermindert de |
De helderrode kleur van lycopeen ontstaat door de vele geconjugeerde dubbele bindingen, die [[chromofoor|chromoforen]] genoemd worden. Elke dubbele binding vermindert de enau te brengen. Hierdoor absorbeert lycopeen een groot deel van het [[zichtbaar licht|zichtbare licht]] en kleurt daarom rood. |
||
Bij [[oxidatie]], door chloor of zuren, of [[Reductie (scheikunde)|reductie]] verliest lycopeen de rode kleur, omdat de dubbele bindingen dan verbroken worden. |
Bij [[oxidatie]], door chloor of zuren, of [[Reductie (scheikunde)|reductie]] verliest lycopeen de rode kleur, omdat de dubbele bindingen dan verbroken worden. |
||
In 2009 heeft de [[Europese Commissie]] lycopeen ook toegelaten als voedselingrediënt (dus niet louter als kleurstof)<ref>[http: |
In 2009 heeft de [[Europese Commissie]] lycopeen ook toegelaten als voedselingrediënt (dus niet louter als kleurstof)<ref>[http:/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:106:0055:0059:NL:PDF Beschikking van de Commissie van 23 april 2009 tot verlening van een vergunning voor het in de handel brengen van lycopeen als nieuw voedselingrediënt.] Publicatieblad L106 van 28 april 2009</ref>. Het mag o.a. gebruikt worden in [[sportdrank]]en, vetten en [[dressing]]s, en [[voedingssupplement]]en. Het gaat specifiek over synthetisch lycopeen dat door [[BASF (chemieconcern)|BASF]] wordt geproduceerd. |
||
Lycopeen van natuurlijke oorsprong (uit tomaten geïsoleerd) werd vóór 1997 al gebruikt in voedingsmiddelen |
Lycopeen van natuurlijke oorsprong (uit tomaten geïsoleerd) werd vóór 1997 al gebruikt in voedingsmiddelen lt zodoende niet onder deze verordening 258/97 (betreffende nieuwe voedingsmiddelen en nieuwe voedselingrediënten) en mag daarom als voedselingrediënt gebruikt (blijven) worden. |
||
Lycopeen wordt ook |
Lycopeen wordt ook door [[fermentatie]] van bepaalde stammen van ''Blakeslea trispora'', een [[Schimmels|schimmel]] uit de orde ''[[Mucorales]]''<ref>[http://www.google.com/patents?id=dft0AAAAEBAJ U.S. Patent 3097146, "Process for lycopene production" van 9 juli 1963 aan Miles Laboratories, Inc.]</ref>. |
||
==Fysiologische werking== |
==Fysiologische werking== |
Versie van 15 nov 2015 15:27
Lycopeen | ||||
---|---|---|---|---|
Structuurformule en molecuulmodel | ||||
Structuur van lycopeen
| ||||
Algemeen | ||||
Molecuulformule | C40H56 | |||
IUPAC-naam | (6E,8E,10E,12E,14E,16E,18E, 20E,22E,24E,26E)-2,6,10,14,19,23,27,31-octamethyldotriaconta-2,6,8,10, 12,14,16,18,20,22,24,26,30-tridecaeen | |||
Andere namen | ψ,ψ-caroteen; all-trans-lycopeen | |||
Molmassa | 536,873 g/mol | |||
SMILES | Zie voetnoot[1]
| |||
InChI | 1/C40H56/c1-33(2)19-13-23-37(7)27-17-31-39(9)29-15-25-35(5)21-11-12-22-36(6)26-16-30-
40(10)32-18-28-38(8)24-14-20-34(3)4/h11-12,15-22,25-32H,13-14,23-24H2,1-10H3/b12-11+,25-15+,26-16+,31-17+,32-18+,35-21+,36-22+,37-27+,38-28+,39-29+,40-30+ | |||
EG-nummer | 207-949-1 | |||
PubChem | 446925 | |||
Wikidata | Q208130 | |||
Beschrijving | dieprood pigment | |||
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen | ||||
Fysische eigenschappen | ||||
Aggregatietoestand | vast | |||
Kleur | dieprood
eid = | |||
Smeltpunt | 173 °C | |||
Slecht oplosbaar in | ethanol | |||
Onoplosbaar in | water | |||
Nutritionele eigenschappen | ||||
Type nutriënt | antioxidant | |||
Type additief | kleurstof voor soep | |||
E-nummer | E160d | |||
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar). | ||||
|
Lycopeen is een helderrood carotenoïde dat in tomaat en andere rode vruchten, zoals watermeloen en rozenbottels, zit. Het is het meest voorkomende carotenoïde in het menselijk lichaam. De naam is afkomse wetenschappelijke naam voor tomaat Lycopersicon esculentum. Echter de hoogste concentratie van een zit niet in tomaat maar in watermeloen.
Lycopeen wordt ook gebruikt voor het kleuren van voedingsmiddelen, zoals soepen en heeft het E-nummer E160d.
Koken van tomaat, zoals bij de conservenindustrie, vergroot de biologische beschikbaarheid en bevordert ook de isomerisatie.
Lycopeen is niet in water oplosbaar en geeft vlekken op elk poreus materiaal en op materialen van plastic. Verse lycopeenvlekken zijn echter wel makkelijk uit kleren te verwijderen.
De helderrode kleur van lycopeen ontstaat door de vele geconjugeerde dubbele bindingen, die chromoforen genoemd worden. Elke dubbele binding vermindert de enau te brengen. Hierdoor absorbeert lycopeen een groot deel van het zichtbare licht en kleurt daarom rood.
Bij oxidatie, door chloor of zuren, of reductie verliest lycopeen de rode kleur, omdat de dubbele bindingen dan verbroken worden.
In 2009 heeft de Europese Commissie lycopeen ook toegelaten als voedselingrediënt (dus niet louter als kleurstof)[2]. Het mag o.a. gebruikt worden in sportdranken, vetten en dressings, en voedingssupplementen. Het gaat specifiek over synthetisch lycopeen dat door BASF wordt geproduceerd.
Lycopeen van natuurlijke oorsprong (uit tomaten geïsoleerd) werd vóór 1997 al gebruikt in voedingsmiddelen lt zodoende niet onder deze verordening 258/97 (betreffende nieuwe voedingsmiddelen en nieuwe voedselingrediënten) en mag daarom als voedselingrediënt gebruikt (blijven) worden.
Lycopeen wordt ook door fermentatie van bepaalde stammen van Blakeslea trispora, een schimmel uit de orde Mucorales[3].
Fysiologische werking
Er waren aanwijzingen dat de consumptie van lycopeen tot een vermindering van het risico op prostaatkanker zou leiden.[4][5] Een nieuwere, grote studie waarin circa 28.000 mensen werden gevolgd, kon dat verband echter niet aantonen.[6] Het is echter goed mogelijk dat het eten van tomaten of tomatenketchup wel degelijk gunstig is en dat andere, deels nog onbekende inhoudsstoffen verantwoordelijk zijn voor het eerder geconstateerde verband tussen consumptie van tomatenproducten en het verminderde risico op prostaatkanker.[4][5]
Bronnen, noten en/of referenties
|