Hartinfarct: verschil tussen versies
| Regel 48: | Regel 48: | ||
*[http://www.apotheek.nl/klachten-ziektes/hartinfarct-hartaanval Apotheek.nl] |
*[http://www.apotheek.nl/klachten-ziektes/hartinfarct-hartaanval Apotheek.nl] |
||
*[https://www.umcg.nl/NL/Zorg/Ouderen/zob2/Hartinfarct/Paginas/default.aspx UMCG.nl] |
*[https://www.umcg.nl/NL/Zorg/Ouderen/zob2/Hartinfarct/Paginas/default.aspx UMCG.nl] |
||
[https://www.harteraad.nl/informatie/hartinfarct-hartaanval/ Harteraad.nl] |
|||
Versie van 4 sep 2018 11:54
|
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts. |
| Hartinfarct | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
onderbroken bloedtoevoer in kransslagader
| ||||
| Coderingen | ||||
| ICD-10 | I21-I22 | |||
| ICD-9 | 410 | |||
| DiseasesDB | 8664 | |||
| MedlinePlus | 000195 | |||
| eMedicine | med/1567emerg/327 ped/2520 | |||
| NHG-standaard | M80/samenvatting | |||
| ||||
Een hartinfarct (medisch: myocardinfarct, van myocard en infarct), in de volksmond hartaanval genoemd, is het proces waar een deel van de hartspier afsterft doordat de bloedtoevoer door de kransslagaderen naar dat deel van de hartspier wordt onderbroken. Een hartinfarct kan leiden tot hartfalen, sterfte of levensbedreigende ritmestoornissen. Een hartaanval ontstaat vrijwel altijd doordat zich in een kransslagader een bloedstolsel oftewel een bloedpropje vormt waardoor de toevoer van bloed, die over het algemeen daarvoor al geringer was, nu opeens helemaal wordt onderbroken. De blokkade ontstaat meestal op de plaats van een atherosclerotische plaque. Zeldzame oorzaken van een afsluiting van een kransvat en dus een hartinfarct zijn: een dissectie van de wand van het kransvat, embolisatie van een stolsel (trombus) vanuit de linkerhartkamer of vasculitis van een kransvat. Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen bleek dat een hartaanval 30% vaker voorkomt in de ochtenduren dan op basis van toevalligheden verwacht mag worden. Wel bleek uit dit onderzoek dat een hartinfarct ‘s ochtends vaak kleiner is dan wanneer deze ‘s nachts optreedt.[1] In Nederland zijn in 2012 naar schatting 39.000 mensen overleden aan hart- en vaatziekten, van wie 10.000 aan ‘ischemische hartziekten’. Dat zijn hartklachten door onvoldoende bloedtoevoer naar de hartspier, veroorzaakt door een vernauwing of afsluiting van een of meer kransslagaders.[1] Als verzamelnaam van myocardinfarct en instabiele angina pectoris wordt wel de term acuut coronair syndroom gebruikt.
Risicofactoren voor het krijgen van een hartinfarct
Risicofactoren voor versneld ontwikkelen van aderverkalking respectievelijk het optreden van een hartaanval zijn: het mannelijk geslacht, een hoge leeftijd, het voorkomen van ischemische hartklachten en/of vaatlijden in de naaste familie (het gezin, eerste lijn), suikerziekte, hoge bloeddruk, hoog cholesterol, roken, alcoholmisbruik, weinig bewegen/inactiviteit, ongezond eten, overgewicht/obesitas en lichamelijke of psychische stress.
Symptomen
Een patiënt met een hartinfarct heeft vaak last van een beklemmende, drukkende of benauwende pijn op de borst, die kan uitstralen naar de kaak, de armen of de rug. De pijn is hevig, vrij constant en houdt meestal lang aan, ten minste vijf minuten of langer. Vaak zijn er zogenaamde vegetatieve verschijnselen, zoals zweten, misselijkheid en braken. De symptomen kunnen verschillen van persoon tot persoon. Bij vrouwen, oudere patiënten en patiënten met diabetes mellitus zijn de klachten soms niet makkelijk te herkennen, doordat ze niet zozeer over de pijn klagen, maar over benauwdheid, eventueel met een licht gevoel in het hoofd.
Behandeling
Bij het vermoeden van een hartinfarct moet 112 worden gebeld om een ambulance te laten komen. Bij een hartinfarct telt immers iedere minuut. Hoe sneller men in het ziekenhuis is om de afgesloten kransslagader te openen, hoe beter. Dat openen gebeurt tegenwoordig vooral door te dotteren of een stent, maar kan in bepaalde gevallen ook met krachtige stollingwerende medicijnen.[2]. Echter, in Nederland kiest men bijna altijd voor het dotteren i.p.v. stollingwerende medicijnen. Dit komt door enerzijds kortere afstanden naar het ziekenhuis en anderzijds minder kans op complicaties zoals binnen een korte periode opnieuw een hartinfarct.
Het is bij een acute hartaanval van belang zo snel mogelijk professionele hulp in te schakelen zodat deze de patiënt naar een ziekenhuis transporteren waar door middel van een dotterprocedure de afsluiting van het kransvat kan worden opgeheven. Hoe sneller de afsluiting van het kransvat wordt opgeheven, hoe meer de onherstelbare schade van de hartspier kan worden beperkt. Opening van het kransvat binnen 6 uur geeft nog circa 20-30% reductie van de grootte van het litteken, binnen 2 uur is de reductie circa 60%. Vroeger werd een hartinfarct behandeld door het geven van medicatie die de stolsels kunnen "oplossen"; dit wordt trombolyse genoemd. Voorbeelden van deze middelen zijn streptokinase, reteplase, alteplase, urokinase. Diverse grote internationale studies hebben echter laten zien dat een dotterprocedure bijna altijd effectiever en veiliger is, tenminste zolang een patiënt binnen anderhalf uur transport van een ziekenhuis is waar dotterprocedures worden uitgevoerd.[3] In sommige dunbevolkte gebieden, bijvoorbeeld in Amerika, kan trombolyse dus nog steeds de beste behandeling zijn. Zelden wordt met spoed een bypassoperatie uitgevoerd tijdens een hartaanval, namelijk als de doorbloeding van het afgesloten kransvat niet middels een dotterbehandeling hersteld kan worden. Doordat het doorgaans lang duurt voordat middels een spoedoperatie de doorbloeding middels het plaatsen van een omleiding is hersteld, zijn de resultaten van dergelijke spoedbypassoperaties doorgaans echter teleurstellend, de patiënt moet immers eerst onder narcose gebracht, dan moet de lichaamstemperatuur langzaam gekoeldd worden, moet de hartlongmachine aangesloten en pas dan kan de omleiding worden geplaatst.
De soms dodelijke ritmestoornissen waarmee een infarct gepaard kan gaan, treden vooral in het begin van het infarct op. Ook daarom moet de patiënt zo snel mogelijk aan een bewakingsmonitor bewaakt worden.
Complicaties
- Ventrikelfibrilleren: Iemand met een acute hartaanval die bewusteloos raakt door uitvallen van de pompfunctie van het hart ten gevolge van een ritmestoornis (ventrikelfibrilleren) kan, als de omstanders alert reageren en op de juiste wijze hartmassage en kunstmatige beademing geven, enige tientallen minuten langer in leven gehouden worden tot het hart door defibrillatie weer kan worden opgestart. Defibrillators zijn in iedere ambulance aanwezig, en steeds vaker op plaatsen waar veel mensen bijeenkomen zoals winkelcentra, sportclubs, stations en uiteraard in ziekenhuizen. Ook steeds meer politieauto's bezitten een defibrillator (ook wel AED genoemd), omdat deze vaak sneller aanwezig kunnen zijn dan een ambulance. Wordt de circulatie niet hersteld dan treedt de dood na ca 10 minuten in, al eerder (na ca 5 min) is er onomkeerbare hersenbeschadiging opgetreden. Uit een Japans onderzoek[4] (2006) blijkt echter dat in geval van hartstilstand na een hartaanval de overlevingskansen verdubbelen indien enkel en alleen hartmassage toegepast wordt. Beademing zou tijdverspilling zijn. Bij hartstilstand door hartaanval krijgt de persoon automatisch extra zuurstof door de hyperventilatie waarmee de aanval begon, maar door de stilgevallen bloedcirculatie bereikt deze zuurstof de hersenen niet meer. Indien snel ingegrepen wordt en enkel hartmassage toegepast wordt, zou de ademhaling vanzelf weer op gang moeten komen. Hartmassage is op zich ook een minieme, onrechtstreekse vorm van beademing want de borstholte wordt afwisselend groter en kleiner, aldus Japanse wetenschappers. Bij verstikking zou de combinatie met beademing dan wel meer aangewezen zijn. De Nederlandse en Europese reanimatieraad acht het echter waarschijnlijk dat hun conclusies anders geweest zouden zijn als de richtlijnen na 2005 in het onderzoek zouden zijn betrokken. Daarom blijft beademing onderdeel van de richtlijn.[5]
- Hartfalen - als de schade aan de hartspier groot is, ontstaat hartfalen. Dit kan leiden tot acuut overlijden bij zeer ernstige beschadiging, maar ook tot chronisch hartfalen
- Kleplijden - een achterwandinfarct kan leiden tot een mitraliskleplekkage. De mitralisklep zit middels peesdraden vast aan de linkerkamer. Als de achterwand niet goed meer samentrekt, blijft het achterste klepblad achter waardoor de mitralisklep niet goed meer sluit met lekkage tot gevolg. Daarnaast kan verwijding van een slecht knijpende linkerkamer ook verwijding van de mitralisklepring geven, waardoor ook lekkage ontstaat. Een heel ernstige mitraliskleplekkage kan ontstaan doordat de kop van de spier waarmee de peesdraden vastzitten aan de wand van de linkerkamer afscheurt door onvoldoende bloedtoevoer. Zo'n papillairspierruptuur treedt meestal op binnen 2 tot 6 dagen na het hartaanval. Het is een zeer ernstig klinisch beeld met een hoge sterftekans.
- Vrijewandruptuur - het hartspierweefsel van de linkerkamer kan scheuren, waardoor bloed naar het stugge hartzakje rond het hart stroomt. Zo'n scheur treedt doorgaans op na 2 tot 6 dagen en ontstaan meestal op de overgang tussen afgestorven en vitaal weefsel, waarschijnlijk omdat daar de "shear stress" het hoogst is. Dit klinische beeld uit zich doorgaans doordat patiënten per acuut hevige pijn op de borst krijgen, waarna ze binnen seconden tot enkele minuten bewusteloos op de grond zakken en sterven. De prognose is uiterst slecht met sterftecijfers tot 90-98%.
- Ventrikelseptumruptuur - een scheur kan ook ontstaan in het spierweefselschot tussen de rechter- en de linkerkamer. Dit leidt doorgaans tot plotse daling van de bloeddruk, een hogere hartslag en tekenen van acute rechtszijdig hartfalen (een verhoogde centraalveneuze druk), oedemen en heeft ook een slechte prognose. Soms kan er een spoedoperatie nog baten. De prognose is iets gunstiger, maar het sterftecijfer ligt ook rond 70-80%.
- Dresslersyndroom - een grote hartaanval kan leiden tot een ontsteking van het hartzakje of pericard rondom het hart, een (steriele) pericarditis. Naast pijnklachten en koorts kan dit ook leiden tot vocht in het hartzakje waardoor de pompfunctie van het hart belemmerd wordt en zelden zelfs een harttamponnade kan optreden. Deze aandoening gaat doorgaans vanzelf over, maar het kan ook hardnekkig zijn, waarbij steeds opnieuw vocht rond het hart ontstaat dat door middel van een punctie of door middel van een operatie moet worden verwijderd. Een goede behandeling is er niet, maar ontstekingsremmers zoals NSAID's en prednison worden doorgaans wel gegeven met enig resultaat.
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
