Hoogezand
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie | Groningen | ||
| Gemeente | Hoogezand-Sappemeer | ||
| Coördinaten | 53° 9′ NB, 6° 45′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2006) |
21.489 | ||
| Overig | |||
| Belangrijke verkeersaders | Sjabloon:A-wegNL Sjabloon:N-wegNL Sjabloon:N-wegNL | ||
| |||
Hoogezand (Gronings: Hogezaand) is een plaats in de provincie Groningen in Nederland. Het is ook de naam van de voormalige gemeente die in 1949 met de gemeente Sappemeer is opgegaan in de huidige gemeente Hoogezand-Sappemeer.
Geschiedenis
De naam verwijst naar een hooggelegen plek in het veen, het Hooge Sandt. Het Hooge Sandt werd in 1618 doorsneden door het graven van een kanaal, het Winschoterdiep (dat liep door de huidige Meint Veningastraat en Hoofdstraat), bedoeld om het veen te ontginnen. Op deze plek ontstond een nederzetting. Het jaar 1618 geldt als officieel stichtingsjaar van de plaats.
Toen de vervening ten einde liep ontstond er rond de plaats landbouw, waarop W.A. Scholten in 1841 in Foxhol een aardappelmeelfabriek stichtte. Ongeveer op hetzelfde moment werd in Hoogezand de aardappelmeelfabriek van Tonden gesticht. Daarmee begon de groei van de plaats Hoogezand. Het oorspronkelijk grotere Sappemeer werd daarbij voorbijgestreefd. De scheepsbouw (de zg. dwarshellingen) langs het Winschoterdiep heeft aanzienlijk bijgedragen aan de groei van Hoogezand. De families Hooites en Beukema kwamen rond 1870 met hun strokartonfabriek.
De gemeente Hoogezand telde bij de oprichting in 1795 4.044 inwoners. In 1947 was dit opgelopen tot 13.194 inwoners.
Recreatie
In Hoogezand ligt het Gorechtpark met een hertenkamp en een ijsbaan. Verder grenst Hoogezand aan het Zuidlaardermeer met het strand van Meerwijck. Zie voor verdere informatie Hoogezand-Sappemeer.
Hoogezanster volkslied (+/- 1930)
In Neerlands hoge Noorden
In ’t rijk van veen en zand
Daar vindt men nijv’re dorpen
De bloei van Nederland
Hieronder wordt met eren
Door ons een plaats genoemd
Een dorp op hoge zanden (bis)
Door nijverheid beroemd (bis)
Drie eeuwen schier gelden
Was ’t woest nog heind’ en veer
Waar thans de oogst der velden
De landman strekt tot eer
Waar d’ industrie kan roemen
Op ’t geen ze brengt tot stand
Daar bloeit de veenkolonie (bis)
In ’t nijvere Hoogezand (bis)
Zijn kloek gebouwde schepen
Bevaren elke zee
Machines daar vervaardigd
Zij brengen glorie mee
Daar landsman vlijt en zorgen
Kwam mee de bloei tot stand
De bloei van veel fabrieken (bis)
In ’t nijvere Hoogezand (bis)
Laat ons de werken prijzen
Door noeste vlijt volbracht
Die steeds alom getuigen
Van energie en kracht
Steeds zal de kreet weerklinken
Tot aan het verste strand
Steeds zal de roem vermeren (bis)
Van ons dierbaar Hoogezand (bis)
Bezienswaardigheden
- De Damkerk, een zaalkerk uit 1669.
- De klokkentoren van de Damkerk uit 1783. Deze hoort bij de kerk, maar staat op een kleine afstand.
- Het voormalige gemeentehuis van Hoogezand aan de Hoofdstraat, inmiddels verbouwd tot kantoren.
- De Nederlands Hervormde begraafplaats en begraafplaats De Stille Hof.
Geboren in Hoogezand
- Johannes Jacob Bleeker (1831-1868), burgemeester van Hoogezand
- H.B. Bulder (1890-1955), architect
- Nico Bulder (1898-1964), beeldend kunstenaar (houtgraveur) en docent
- Ipe Annes Hooites (1812-1891), scheepsbouwer, burgemeester van Hoogezand
- Peter de Kan (1957), grafisch ontwerper
- Marten Klompien (1917 - 1996), kunstschilder, lid van De Ploeg
- Joan Leemhuis-Stout (1946), Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland
- Sebastiaan Matheüs Sigismund Modderman (1820-1900), burgemeester van Groningen
- Stefan Nijland (1988), voetballer
- Elbert Roest (1955), burgemeester van Laren
- Hendrik Spiekman (1874-1917), mede-oprichter SDAP
- Nanne Tepper (1962), schrijver
- Tom Hiariej (1988), voetballer
Ontspanning
- Cinecity, bioscoop
- Kielzog, theater
Het winkelcentrum in Hoogezand heet De Hooge Meeren en is grotendeels overdekt. Het gemeentehuis van Hoogezand-Sappemeer ligt eveneens in dit winkelcentrum. Op 1 januari 2006 werd dit winkelcentrum het eerste winkelcentrum in Nederland waar in het openbaar niet gerookt mag worden.