Tonsillectomie

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Esculaap Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Een tonsillectomie wordt uitgevoerd.
Keel, 1 dag na tonsillectomie

Tonsillectomie (in het dagelijks taalgebruik beter bekend als "amandelen knippen") is een operatie uitgevoerd door een kno-arts, waarbij beide keelamandelen (tonsillen) geheel of gedeeltelijk worden verwijderd (bij dat laatste spreekt men van tonsillotomie).[1]

Verloop[bewerken]

De ingreep wordt altijd onder kortdurende algehele anesthesie uitgevoerd en de patiënt mag meestal dezelfde dag nog naar huis. De amandelen worden via de mond met een tang losgemaakt van de onderlaag waarna de openliggende bloedvaten worden dichtgebrand, wat het branderige gevoel in de keel na de operatie veroorzaakt. Tijdens een tonsillectomie wordt meestal - indien nog aanwezig - het adenoïd (de neusamandel) tegelijkertijd verwijderd (adenotomie). Deze gecombineerde ingreep wordt adenotonsillectomie genoemd en wordt met name bij kinderen uitgevoerd.

Redenen en controverse[bewerken]

Tonsillectomie wordt onder meer overwogen in geval van chronische tonsillitis, slaapapneu, eetproblemen ten gevolge van vergrote tonsillen en klachten van tonsilstenen[2]. Over de vraag of en in hoeverre tonsillectomie bij die klachten gerechtvaardigd is, verschillen echter wel de meningen. Zo hebben meerdere onderzoeken, waarin van een groep patiënten de ene helft wel werd geopereerd aan de amandelen en de andere helft niet, onafhankelijk van elkaar aangetoond dat tonsillectomie bij terugkerende keelontstekingen hooguit enkele keelontstekingen bespaart gedurende één tot drie jaar waarna het effect geheel verdwijnt, doordat veruit de meeste kinderen anders toch wel, zonder blijvende schade, over de problemen heen zouden groeien (wat ook wel bevestigd wordt door het feit dat de operatie vooral bij jonge kinderen plaatsvindt) en kinderen na een tonsillectomie nog steeds keelontstekingen kunnen krijgen.[3][4][5][6][7][8] Zelfs bij de zwaardere gevallen worden met de ingreep minder dan twee keelontstekingen per jaar bespaard.[9] Dit roept dan ook de vraag op of in dit geval de voordelen van de ingreep wel opwegen tegen de nadelen ervan, zoals de pijn, traumatische ervaring (die heel soms zelfs kan leiden tot gedragsproblemen of psychische klachten), kans op (ernstige) complicaties, het herstel dat één tot twee weken kan duren, de financiële kosten en mogelijke nadelige gevolgen voor het immuunsysteem. Tonsillectomie is dan ook sinds enkele decennia een omstreden operatie, zelfs onder KNO-artsen.[9][10][11][12][13][14][15][16]

In het (relatief zeldzame) geval dat de keelamandelen zo groot zijn dat ze problemen met de ademhaling veroorzaken, is verwijdering wel zinvol en soms zelfs dringend noodzakelijk, maar meestal volstaat dan gedeeltelijke verwijdering.

Frequentie[bewerken]

Er zijn opvallend grote verschillen binnen en tussen landen in hoe vaak de operatie wordt uitgevoerd; zo worden bijvoorbeeld in Nederland verhoudingsgewijs ruim 70% meer operaties uitgevoerd dan in andere Europese landen en vindt de ingreep er naar verhouding ruim twee keer zo vaak plaats als in het Verenigd Koninkrijk en Oostenrijk en bijna drie keer zo vaak als in Denemarken.[12][16][17] Dit doet vermoeden dat bij de beslissing om al dan niet over te gaan tot een tonsillectomie, culturele redenen een rol spelen, evenals druk vanuit de ouders en hun omgeving.[9][10][11][14][15][16][18] Ouders van wie zelf de amandelen in de kinderjaren verwijderd zijn, kiezen vaker voor tonsillectomie voor hun kinderen.[9] De grote verschillen in frequentie wijzen er zeer waarschijnlijk op dat de operatie vaak wordt uitgevoerd zonder dat dat medisch gezien echt noodzakelijk is.

In de jaren 1950-1970 werd deze ingreep veel vaker toegepast dan tegenwoordig. Motief daarvoor was onder meer het voorkomen van een infectie van de amandelen met de ß-hemolytische streptokok. Tegenwoordig is bekend dat de amandelen een belangrijke bijdrage leveren aan de algehele weerstand, waardoor bij het eventueel verwijderen ervan grote terughoudendheid moet worden betracht.

Gevolgen voor het immuunsysteem[bewerken]

Het blijft nog altijd omstreden of tonsillectomie nadelige gevolgen kan hebben voor het immuunsysteem. Er zijn echter wel wetenschappelijke studies die een onafhankelijk statistisch significant verband aantonen tussen tonsillectomie en aandoeningen op latere leeftijd, zoals:

Daarnaast blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek een verband tussen tonsillectomie en een:

Externe links[bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tonsillectomie&oldid=51235169"