Veerle (Laakdal)

**Veerle**
Deelgemeente in België
	;
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Gemeente	Laakdal
Fusie	1977
Coördinaten	51° 4′ NB, 4° 59′ OL
Algemeen
Oppervlakte	17,60 km²
Overig
Postcode	2431
Netnummer	014
NIS-code	13053(A)
Oude NIS-code	13042
Detailkaart
	;
Portaal	België

Veerle is een dorp in de Belgische provincie Antwerpen en een deelgemeente van Laakdal (arrondissement Turnhout).

Toponymie

Veerle

De oudste schrijfwijze van de dorpsnaam is Verle. Enkele variaties die opduiken in de geschiedenis zijn Vierle en Veirle. In het plaatselijke dialect spreekt men vandaag de dag over Vejel.

Le is afgeleid van het Germaanse lauha en komt in vele plaatsnamen voor als loo (of lo). Het was een open landschap met struikgewas. Veer zou afgeleid zijn van vair, wat varen betekent. Aldus betekent Veerle: een lo begroeid met bewerkvarens. Het naburige Varendonk (lokaal als Verrendoenk uitgesproken) kan daarbij als referentie aangesproken worden. Men heeft eveneens aangehaald dat veer van het Frankische ferho (steeneik) is afgeleid, maar de combinatie van steeneiken en een lo vormt een contradictie.

Gehuchten

Plaats, Markt of Dorp: Oorspronkelijk werd met Plaats het marktplein bedoeld. De benaming Merckt ziet men pas later (vanaf ca 1800) verschijnen. Het vormde een omheinde weide waar het vee werd samengedreven vooraleer de kudde wegtrok. Het was een driehoeksvorm met een drenk voor de dieren met daaromheen de woningen en vormt hiermee een voorbeeld van een typische Frankische woonkern. De ligging aan een belangrijk verkeersknooppunt zorgde ervoor dat de Plaats (of Markt) uitgroeide tot het hart van Veerle. Plaats kon niet enkel duiden op het marktplein maar ook op het gehucht errond (Dorp, ring van het Dorp). Vandaag vormt het driehoeksvormige marktplein nog steeds het centrum van Veerle.
Makel: Mogelijk afgeleid van maak-lo: een open plaats met gransland. De oudste benaming van het gehucht dateert van 1316.
Haanven: Haanven was, na het Dorp, steeds het tweede belangrijkste gehucht qua inwonersaantal (heden ten dage is dit echter Veerle-Heide). Het heeft vruchtbare gronden en is altijd een landbouwersgehucht geweest. De benaming dateert van de Middeleeuwen: hane venne (1315), haen vinne (1414), haenvinne (1454). Het betekent letterlijk het ven van de haan.
Veerle-Heide: Veerle-Heide is een afzonderlijke parochie van Laakdal en telt een duizendtal inwoners. Het huidige Veerle-Heide stond vroeger bekend als "Vispoel onder Veerle" en behoorde gedeeltelijk toe aan de abdij van Averbode. Het was zoals andere Kempense heidegebieden jarenlang een afgezonderde, achtergebleven regio die voor vele jaren onaangetast bleef. Veertig jaar geleden werd het een afzonderlijke parochie en nu vormt dit gehuchtje van Veerle het vijfde kerkdorp van Laakdal.

Geschiedenis

Veerle was een zelfstandige gemeente tot einde 1976. Op dat ogenblik had Veerle een oppervlakte van 17,60 km² en telde ze 4611 inwoners. Bij de gemeentelijke fusies werd het een deelgemeente van Laakdal.

Geografie

Kernen

De deelgemeente bestaat uit de kernen Makel, Dorp, Heide, Varendonk en Haanven.

Demografie

Evolutie van het inwoneraantal

19e eeuw

Jaar	1806	1816	1830	1846	1856	1866	1876	1880	1890
Inwoneraantal	1195	1308	1375	1535	1558	1561	1521	1516	1512
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12

20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten

Jaar	1900	1910	1920	1930	1947	1961	1970	1976
Inwoneraantal	1630	2003	2060	2312	2841	3737	4081	4611
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976

Politiek

Geschiedenis

Veerle had een eigen gemeentebestuur en burgemeester tot de fusie van 1977.

Lijst van Burgemeesters

Periode		Naam burgemeester
	1800 - 1801	Remigius Aerts
	1801 - 1803	Guillielmus Egidius Sanen
	1803 - 1812	Pierre Potdor
	1812 - 1836	Joannes Josephus Salen
	1836 - 1870	Franciscus Norbertus Salen
	1870 - 1882	Benedikt Van Olmen (Kath. Partij)
	1883 - 1884	Felix Heus (Kath. Partij)
	1885 - 1913	Emiel Van Olmen (Kath. Partij)
	...
	1918 - 1919	Karel Van Olmen (Kath. Partij)
	1919 - 1921	Victor Onsea
	1921 - 1924	Karel Voordeckers
	1924 - 1926	Alfons Goris
	1927 - 1947	J. Voordeckers
	...
	1953 - 1970	Alfons Van der Borcht
	1971 - 1976	Ludo Helsen (CVP)

Tussen 1800 en 1805 hadden Veerle, Eindhout en Eindhoutham dezelfde burgemeester.

Bezienswaardigheden

In het dorpsparkje van Veerle-Heide staat een standbeeld De Waleman geheten als eerbetoon aan de arbeiders uit deze streek die vroeger in Wallonië gingen werken als seizoensarbeiders.
Kasteel van Veerle: Het riante landhuis met zuiders torentje in Veerle behoorde tot een Spaanse adellijke familie. Het kasteel en omliggend park werd bij testament aan de kerk van Veerle afgestaan door baron Raymond de Zerezo de Tejada. Zijn grafkelder en borstbeeld bevinden zich naast de kerk in Veerle. Het verwaarloosde kasteel werd in 1952 aangekocht door de Norbertinessen van Neerpelt die het herstelden en er een modern klooster van maakten.
Pastorie Veerle: Heden bibliotheek maar vroeger de woning van de pastoor.
Klompenmuseum Den Eik
O.L.V. In de Wijngaardkerk
St.-Jozef-Werkmankerk te Veerle-Heide

Natuur

De Roost is een natuurgebied (oppervlakte: 13 ha) dat ligt in de vallei van de Grote Laak. Problematisch bij de ontwikkeling van dit natuurgebied is het feit dat deze rivier een van de sterkst vervuilde rivieren van Vlaanderen is. Beheer van het natuurgebied is in handen van Natuurpunt.

Bekende inwoners

Ghislain Van Olmen (1856 - 1920), politicus, rechter en notaris
Jos Dupré (1928), politicus
Ludo Helsen (1944), politicus
Léo Van Thielen (1953), wielrenner

Bronnen, noten en/of referenties

Toponymie: François Van Gehuchten. Veerle arm en trots, Laakdalse Werkgroep voor Geschiedenis en Heemkunde vzw (1997)

Zie de categorie Veerle van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.