Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg
| Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg | ||||
|---|---|---|---|---|
| Citeertitel | Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg | |||
| Titel | Wet van 11 november 1993, houdende regelen inzake beroepen op het gebied van de individuele gezondheidszorg | |||
| Afkorting | BIG, Wet BIG | |||
| Soort regeling | Wet in formele zin | |||
| Toepassingsgebied |  Nederland
| |||
| Rechtsgebied | Gezondheidszorg | |||
| Status | geldend | |||
| Goedkeuring en inwerkingtreding | ||||
| Ingediend op | 11 november 1993 | |||
| Aangenomen door | Tweede Kamer; Eerste Kamer | |||
| Ondertekend op | 28 december 1993 | |||
| Gepubliceerd in | Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden | |||
| Geschiedenis | ||||
| Wijzigingen | Externe lijst | |||
| Lees online | ||||
| Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg | ||||
| ||||
De Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) uit december 1993 is een van de Nederlandse wetten waarmee is vastgelegd op welke manier personen tot handelingen op het gebied van de individuele gezondheidszorg bevoegd zijn.
Bedoeling van de wet
- zo veel mogelijk mensen in staat te stellen zorg te verlenen met een eigen verantwoordelijkheid
- de kwaliteit van de uitoefening van de gezondheidszorg te bewaken en zorgvragers te behoeden tegen onzorgvuldig handelen door zorgverleners
- daar waar nodig zaken apart regelen (alleen voor bepaalde handelingen en bepaalde beroepen)
Met de invoering van de Wet BIG is het absolute verbod op onbevoegd uitoefening van de geneeskunde zoals dat in de Wet Uitoefening Geneeskunst van Thorbecke (1865) was vastgelegd komen te vervallen. Alle niet-artsen functioneerden toen in de zorg volgens de 'verlengde-arm-constructie', waarbij handelingen door niet-artsen werden gezien als uitgevoerd door de 'verlengde arm' van de arts. Met de wet BIG hebben alle zorgverleners een eigen verantwoordelijkheid gekregen in de zorgverlening. Ook heeft de wet de mogelijkheden voor mantelzorgers vergroot.
De beroepen die geregeld zijn in artikel 3 van de wet BIG, dit zijn onder andere de artsen, verpleegkundigen en fysiotherapeuten, kennen een verplichte registratie met periodieke herregistratie, een wettelijk tuchtrecht en hebben een beschermde beroepstitel. De voorheen paramedische beroepen die nu zijn geregeld in artikel 34 van de wet BIG kennen geen verplichte registratie en kennen geen wettelijk geregeld tuchtrecht. Zij hebben een opleidingstitel.
Kwaliteitsbewaking door de wet BIG
De kwaliteit van de zorg wordt bewaakt door:
- algemene regels over de kwaliteit van alle zorgverleners
- bepaalde risicovolle handelingen apart te regelen, de zogenaamde voorbehouden handelingen
- titelbescherming, beroepsregistratie en tuchtrecht te regelen voor een aantal beroepen met meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheid.
Voorbehouden handelingen
Zie Voorbehouden handeling voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Een aantal handelingen kan alleen worden uitgevoerd, indien men over de vereiste titel beschikt, of in opdracht van de behandelaar. De beoefenaar die over de juiste titel beschikt moet redelijkerwijs bekwaam zijn voor het behoorlijk verrichten van de handeling (art. 35a Wet BIG).
In principe mag de geregistreerde beroepsbeoefenaar een ander geen opdracht geven tot het uitvoeren van een voorbehouden handeling, een uitzondering wordt gevormd door art. 38 van de BIG wet:
- indien de opdrachtgever indien redelijkerwijs nodig aanwijzingen geeft. Dit kan via protocollen, maar ook mondeling
- de mogelijkheid tot tussenkomst voldoende gegarandeerd is
- de opdrachtgever kan aannemen dat de opdrachtnemer redelijkerwijs bekwaam is om de handeling behoorlijk uit te voeren.
Het staat beroepsgroepen en instellingen vrij om in verschillende situaties te bepalen wat 'redelijkerwijs' of 'voldoende' is. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd ziet toe op een juiste interpretatie.
Dit is een belangrijke wijziging van de wet, omdat hierdoor bijvoorbeeld getrainde assistentes bij tandarts- en huisartspraktijken een aantal handelingen - zoals het geven van injecties - uit kunnen voeren.
Artikel 36 van de BIG-wet bepaalt dat bevoegd zijn tot de volgende handelingen:
| Handeling | arts | tandarts | verlosk. | verpleegk. |
|---|---|---|---|---|
| heelkundige handelingen (het verstoren van de samenhang der weefsels, bijvoorbeeld snijden)[1] | + | @ | @ | |
| verloskundige handelingen | + | @ | ||
| endoscopieën | + | |||
| katheterisaties | + | @ | ||
| injecties | + | @ | @ | + |
| puncties | + | @ | ||
| narcose | + | @ | ||
| gebruikmaking van radioactieve stoffen of toestellen met ioniserende straling | @ | @ | ||
| electieve cardioversie | + | |||
| defibrillatie | + | |||
| elektroconvulsietherapie | + | |||
| steenvergruizing | + | |||
| handelingen t.a.v. menselijke geslachtscellen en embryo's | + | |||
| het voorschrijven van UR-(uitsluitend op recept) geneesmiddelen | + | + | @ | @ |
| + | bevoegd |
| @ | uitsluitend bevoegd voor zover het handelingen betreft die worden gerekend tot het gebied van hun professionele deskundigheid, of onder andere voorwaarden |
Titelbescherming, beroepsregistratie en tuchtrecht
Voor negen beroepen in de gezondheidszorg is er ingevolge de Wet BIG titelbescherming. Op dit moment is de voorwaarde een afgeronde opleiding en registratie in het BIG-register. Het BIG-register is openbaar. Indien een geregistreerde beroepsbeoefenaar slechts onder voorwaarden zijn beroep mag uitoefenen, of helemaal niet meer, dan staat dit in het register vermeld. De bedoeling is op termijn ook voorwaarden te stellen aan herregistratie, waarbij werkervaring en nascholing een rol spelen. Voor artsen is dit vastgelegd, ook andere zorgverleners zijn bezig dit te regelen.
De beroepsbeoefenaars met BIG-registratie zijn:[2]
- verpleegkundigen (0)
- artsen (1)
- tandartsen (2)
- verloskundigen (3)
- fysiotherapeuten (4)
- gezondheidszorgpsychologen (5)
- psychotherapeuten (6)
- apothekers (7)
- Physician assistants (8)
Aan het laatste cijfer van het 11-cijferige BIG-registratienummer, dat hierboven tussen haakjes is vermeld, is te zien in welk van de vakregisters iemand is ingeschreven. Is iemand in meerdere registers ingeschreven dan heeft deze persoon voor elk register een apart registratienummer.
Voor alle negen beroepen van in het BIG-register geregistreerde beroepsbeoefenaars is tuchtrechtspraak mogelijk. Voorheen was dat alleen het geval voor artsen, apothekers, tandartsen, verloskundigen en verpleegkundigen.
Binnen verschillende beroepen bestaan specialismen. Binnen de wet BIG is geregeld dat de minister van volksgezondheid bepaalde specialistentitels wettelijk kan erkennen. Alleen mensen die zowel voor het betreffende beroep zijn ingeschreven in het BIG-register als in het specialistenregister van de - door de minister erkende - beroepsorganisatie, mogen dan die specialistentitel voeren.
Privaatrechtelijke registratie
Logopedisten, diëtisten, orthoptisten, optometristen, MBB'ers (radiodiagnostisch laboranten, radiotherapeutisch laboranten, nucleair medewerkers), mondhygiënisten, oefentherapeuten Mensendieck en Cesar, ergotherapeuten, huidtherapeuten, tandprothetici en podotherapeuten vallen onder artikel 34 van de wet BIG en zijn privaatrechtelijk geregistreerd door de Stichting KwaliteitsRegister Paramedische Beroepen. Op deze beroepen is geen tuchtrecht van toepassing; wel kunnen eigen beroepsorganisaties een eigen klachtenregeling hebben.
Ook binnen de beroepsgroep van artsen komt privaatrechtelijke registratie voor; de zogenaamde 'profielregistratie'. Het betreft specialismen die niet als zodanig door de minister wettelijk zijn erkend, maar die wel door de beroepsorganisatie KNMG zijn erkend. Het betreft: arts beleid en advies KNMG, arts indicatie en advies KNMG, arts tuberculosebestrijding KNMG, forensisch arts KNMG, arts infectieziektebestrijding KNMG, jeugdarts KNMG, arts medische milieukunde KNMG, cosmetisch arts KNMG en spoedeisendehulparts KNMG.
Zie ook
Externe links
- ↑ Dute, J.C.J., R. Verkaik, R.D. Friele, J.K.M. Gevers (september 2009). Voorbehouden handelingen tegen het licht. AMC/Universiteit van Amsterdam. Geraadpleegd op 27-03-2013.
- ↑ Wet BIG artikel 3