Wikipedia:Auteursrechtencafé/Archief/2010-01

Afbeeldingen uit overheidsdocumentatie

Voor Nederlandse overheidsdocumentatie geldt dat, tenzij in de publicatie expliciet anders is bepaald, het auteursrecht hierop niet van toepassing is:

• Artikel 15: Als inbreuk op het auteursrecht op een door of vanwege de openbare macht openbaar gemaakt werk van letterkunde, wetenschap of kunst, waarvan de openbare macht de maker of rechtverkrijgende is, wordt niet beschouwd verdere openbaarmaking of verveelvoudiging daarvan, tenzij het auteursrecht, hetzij in het algemeen bij wet, besluit of verordening, hetzij in een bepaald geval blijkens mededeling op het werk zelf of bij de openbaarmaking daarvan uitdrukkelijk is voorbehouden. Ook als een zodanig voorbehoud niet is gemaakt, behoudt de maker echter het uitsluitend recht, zijn werken, die door of vanwege de openbare macht zijn openbaar gemaakt, in een bundel verenigd te doen verschijnen

Betekent dit dat afbeeldingen uit dit soort publicaties, bijvoorbeeld kaarten van streekplannen, ontwikkelingsplannen e.d. ook op Wikipedia (en andere wikimedia-projecten) kunnen worden gebruikt? Zo ja, onder welke licentie? In eerste instantie zou ik zeggen dat het als publiek domein zou kunnen worden gezien, maar ik kan mij voorstellen dat er potentieel een probleem is met afgeleide werken. Wie weet hier meer over? KKoolstra 21 jan 2010 21:58 (CET)

Je kan hiervoor Commons:Template:PD-NL-Gov gebruiken. Helaas zet de overheid op ongeveer elke publicatie dat de auteursrechten zijn voorbehouden waardoor in de praktijk vrijwel niets bruikbaar is :-( . Multichill 22 jan 2010 09:50 (CET)

Bedankt voor het snelle en duidelijke antwoord! Gelukkig ken ik toch een aantal overheidspublicaties waarvoor niet alle rechten zijn voorbehouden. Een variant is overigens dat er bronvermelding wordt gevraagd bij gebruik van het materiaal. Valt dit onder hetzelfde sjabloon, of is hiervoor weer een variant (ik meen ooit eens een variant gezien te hebben voor foto's van rijkswaterstaat). Met vriendelijke groet, KKoolstra 22 jan 2010 10:17 (CET)

Bijvoorbeeld: ik wil concreet een afbeelding gebruiken uit een Structuurschets waarop vermeld staat: Niets uit deze rapportage mag worden overgenomen zonder bronvermelding. Dat is strict genomen een beperking die volgens mij niet is meegenomen in de 'publiek domein'-licenties, maar lijkt mij geen beletsel voor gebruik in wikimedia projecten. Of kan ik verwachten dat op commons toch OTRS-toestemmingen en dergelijke bureaucratische belemmeringen worden opgeworpen? KKoolstra 22 jan 2010 15:56 (CET)

Kun je specificeren welke illustratie je uit welke bron wilt gebruiken? -- Mdd 22 jan 2010 20:30 (CET)

Deze: [1], zie de colofontekst. Deze is consistent met deze: [2]. KKoolstra 22 jan 2010 21:13 (CET)

Ik snap het geloof ik niet. Het rapport is een structuurvisie en het copyright bericht meldt:

Copyright © 2007 gemeente Purmerend.

Het is niet toegestaan (delen van) de inhoud over te nemen of te publiceren zonder bronvermelding. Verordeningen zijn vrij van auteursrecht.

Het rapport is geen verordening, dus valt het onder het copyright. -- Mdd 22 jan 2010 23:39 (CET)

Ik zie alleen de verplichting tot bronvermelding staan, dus nadrukkelijk geen andere voorwaarden, zoals een verbod tot verdere openbaarmaking zonder nadere toestemming e.d. Het copyrightteken bevestigt voor mij alleen maar dat de openbare macht inderdaad de rechthebbende is, waardoor art. 15 van de Nederlandse auteurswet duidelijk van toepassing is. Het werk mag dus verder worden 'openbaar gemaakt' of 'verveelvoudigd', alleen met de aanvullende expliciete bepaling dat er bronvermelding moet plaatsvinden. Tot zo ver lijkt mij alles duidelijk. Problemen kunnen er eventueel zijn met het recht op bewerken van materiaal, want dat wordt niet genoemd in art. 15 van de auteurswet; maar zou dat dan ook niet gelden voor andere werken die onder PD-Nl-Gov vallen? KKoolstra 24 jan 2010 22:56 (CET)

Tja, die nuance zit er inderdaad in, en ik zou het eerlijk gezegd zelf niet weten. Ik interpreteer deze situatie zelf anders. Het copyright-teken omvat alle geboden. Wanneer men dit op enige wijze open wilde stellen, dan had men wel een CC licentie gebruikt. (Maar twee jaar terug misschien niet) Die verdere opmerking is, in mijn ogen, een extra herinnering om bij het citeren uit dit rapport de bronvermelding niet te vergeten. Maar dat is mijn interpretatie. -- Mdd 24 jan 2010 23:11 (CET)

Gelijksoortige vraag

Ik zit met gelijksoortige vragen mbt illustraties van de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur.

• In NORA 2.0 publicatie uit 2007 kan ik geen copyright-teken vinden. Kan ik de illustraties daaruit dan vrij uploaden (onder vermelding van Commons:Template:PD-NL-Gov)?
• Een recente publicatie NORA-katern Strategie uit 2009 is vrijgegeven onder de Creative Commons-licentie CC-BY-ND. Nou (meen ik) staat die BY voor bronvermelding verplicht, en die ND voor geen afgeleid werk. Voor zover ik weet kent de CC licentie van Wikipedia/Wikicommons dit laatste niet? Kunnen plaatjes daaruit dan niet worden geupload?

Kunnen jullie hier ook wat specifiek over zeggen? -- Mdd 22 jan 2010 10:58 (CET)

Het NORA 2.0-document staat op www.e-overheid.nl. Die website verwijst hier naar een CC-licentie. Dat is echter de licentie die commercieel gebruik niet toestaat, en is dus niet verenigbaar met de op Wikipedia gebruikte licenties. Voor afzonderlijke publicaties op die website zouden andere licenties kunnen rusten (zoals kennelijk ook het geval is bij de NORA-katern Strategie), maar of dat voor NORA 2.0 geldt is niet echt duidelijk.

Het "ND"-element bij de NORA-katern Strategie betekent inderdaad dat de licentie niet verenigbaar is met de Wikipedia-licenties. Overheidsdocumentatie onder een CC-BY-ND-licentie kan dus niet op Wikipedia geplaatst worden. Fruggo 22 jan 2010 11:34 (CET)

Goed dat ik dat nog even gevraagd heb... want ik zat de plaatsjes al uit te zoeken. Bedankt voor deze heldere toelichting. -- Mdd 22 jan 2010 11:45 (CET)

Fotos van munten

Ik mis op Wikimedia afbeeldingen van Nederlandse guldens. Is het toegestaan onder de wet om fotos te maken van munten en deze op Commons vrij te geven? Dit hoeven niet perse moderne munten te zijn. Hoe is de wetgeving in Nederland en in het buitenland? Met vriendelijke groet, Taketa (overleg) 29 jan 2010 14:50 (CET)

Voor moderne Euromunten en -bankbiljetten is het allemaal redelijk geregeld, meen ik. De Europese Bank heeft een aantal verschillende versies van hun copyrightbeperkingen uitgebracht; let er dus altijd op dat je de meest recente hebt! Eigenlijk betreffen die beperkingen het gebruik: zo lang de afbeeldingen van een dusdanige kwaliteit zijn dat het niet mogelijk is ze als echt uit te geven, mag je alles ermee doen wat je wilt. De meest recente versie van de beperkingen geeft ook aan tot welke resolutie digitale afbeeldingen moeten worden gereduceerd. Voor oudere munten weet ik niet wat de regels zijn - Quistnix 29 jan 2010 19:18 (CET)

Probeer ook deze link naar oud nieuws eens - Quistnix 29 jan 2010 19:23 (CET)

Vraagje

Mag dit logo: [3]? --VanBuren 30 jan 2010 20:31 (CET)

Er wordt geen duidelijke bron gegeven bij het bestand. Bovendien staat in de disclaimer op de website van de GasTerra Flames:

Aan de op deze website getoonde informatie zijn op geen enkele manier rechten te ontlenen. Niets van www.gasterraflames.nl mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotografie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van GasTerra Flames.

Ik zou dus zeggen van niet, al ben ik geen expert op dit gebied. Afhaalchinees 30 jan 2010 20:51 (CET)

Het verwijderen van de achtergrond van een foto van een scultptuur in de buitenruimte

Naar aanleiding van deze twee foto's [4] en [5] heb ik de vraag of je volgens de Nederlandse wet de achtergrond mag verwijderen van een foto van een scultptuur in de buitenruimte.

Zoals ik heb begrepen zit er op het sculptuur zelf copyright. Een scultptuur in de buitenruimte mag je echter fotograferen omdat daar panoramavrijheid geldt. Als je dat panorama nu uit die foto verwijderd, blijft er toch alleen het sculptuur over waar copyright op zit. Klopt dit of niet? -- Mdd 28 jan 2010 00:31 (CET)

De wet vermeldt dat men een permanent geplaatst werk bijv. mag fotograferen en vermenigvuldigen "zoals het zich aldaar bevindt". Het precies wegsnijden van de achtergrond lijkt daarmee niet in overeenstemming (maar ik ben geen jurist). paul b 28 jan 2010 00:48 (CET)

Ik meen dat er hier inderdaad jurisprudentie over bestond met betrekking tot de Erasmusbrug. Een uitsnede mocht daar niet gebruikt worden als logo/beeldmerk, de foto zelf mocht wel voor promotie worden gebruikt. Nu weet ik alleen niet in hoeverre het nog meespeelt dat er een logo van wordt gemaakt, of dat het puur om de uitsnede ging. --Effeietsanders 28 jan 2010 12:43 (CET)

Er lijkt een overeenkomst hier: Het wegsnijden van de achtergrond, en het opwerken van het beeld tot logo valt niet meer onder het "fotograferen en vermenigvuldigen", maar is afgeleid werk (?) en dat mag niet.

Deze Wat is een afgeleid werk? beschrijving biedt hieromtrent geen uitkomst, als ik me niet vergis? Daar wordt het nemen van de foto van het beeld in de buitenruimte al afgeleid werk genoemd. Het wegsnijden van de achtergrond zou je zodoende afgeleid werk van afgeleid werk moeten noemen? -- Mdd 28 jan 2010 14:12 (CET)

De vraag is ook of dit puur te maken heeft met auteursrecht, of dat het hier juist de morele rechten zijn die het probleem vormen. Het zijn in ieder geval problemen die in het geval van Wikipedia niet snel zullen spelen. --Effeietsanders 31 jan 2010 15:38 (CET)

Het heeft in elk geval een auteursrechtelijke kant, zie ook hier. De Auteurswet van 1912 zegt dus letterlijk dat het niet is toegestaan. Ik begrijp niet precies wat je hier met "morele rechten" bedoeld? Wat je laatste opmerking betreft ben ik het geheel met je eens. Mvg. -- Mdd 31 jan 2010 23:51 (CET)

De wet laat toe tekeningen te maken. Ik zie geen verplichting voor de tekenaar om ook alles dat zich in de achtergrond bevindt mee te nemen. /Pieter Kuiper 1 feb 2010 00:15 (CET)

Hoi Pieter, misschien kan je dit uitleggen? In de Auteurswet van 1912 wordt het begrip tekening maar twee keer genoemd, en niet in de context die jij noemt. Mvg. -- Mdd 1 feb 2010 01:04 (CET)

Er staat "afbeeldingen", dat kunnen ook tekeningen en schilderijen zijn. /Pieter Kuiper 5 feb 2010 16:39 (CET)

Ter informatie: voor een uitgebreide discussie, die recent gevoerd is over het begrip panaoramvrijheid zie hier.Gouwenaar 1 feb 2010 10:41 (CET)

Beeldbank Nationaal Archief

De laatste tijd ben ik druk bezig met het artikel Nederland op het wereldkampioenschap voetbal 1934. Zelf heb ik al wat afbeeldingen toe kunnen voegen die onder PD-OUD vallen en tijdens het googlen kwam ik ruim 140 relevante foto's tegen op de beeldbank van het Nationaal Archief. Bij alle foto's staat vermeld dat de fotograaf onbekend is. Is het niet zo dat, volgens het beleid voor gebruik van media, deze foto's in het publiek domein vallen? Ik heb totaal geen verstand van auteursrechten dus het kan zijn dat dit een domme vraag is.. Groet, FD 29 jan 2010 16:01 (CET)

Dus toch niet zo'n domme vraag! Heeft niemand een idee of antwoord mbt deze kwestie? FD 11 feb 2010 09:06 (CET)

Enkele vragen over auteursrecht (PD-Oud)

Ik ben van plan enkele historische foto's (meestal ansichtkaarten) van Gouda te uploaden op Commons. Deze foto's staan op de website van Groene Hart Archieven, een streekarchief in Zuid-Holland. Ik heb echter nog enkele vragen over het auteursrecht en de regels over het verlopen daarvan. Om het te verduidelijken heb ik de vragen telkens met een voorbeeldfoto geïllustreerd.

• Deze foto dateert uit ca. 1904. Er is geen auteur te vinden en de foto is minstens 70 jaar oud. Toch zegt het streekarchief onder de foto copyright te hebben op de foto. Kan dit zomaar? Moet er nog moeite gedaan worden de onbekende auteur te achterhalen en is dat afhankelijk van het jaartal? Deze ansichtkaart uit 1882 vermeldt bijvoorbeeld ook geen auteur, maar wederom een copyright; dat geldt ook voor deze foto uit 1935. Bij de eerste is het vrij aannemelijk dat de auteur minstens 70 jaar dood is, bij de tweede minder: maakt dat uit?
• Deze foto, een kleurenansichtkaart uit ca. 1905, vermeldt wel een auteur op de kaart (S.Bakker, Koog-Zaandijk). Een korte zoekactie op Google levert weinig op. Wederom de vraag: hoeveel moeite moet men doen om te ontdekken of de auteur al 70 jaar geleden overleden is (en het auteursrecht dus verlopen is). Bovendien is onbekend of de ansichtkaart altijd al ingekleurd is geweest: maakt dat nog uit?
• deze, deze en deze foto hebben ook weer wat haken en ogen. Het zijn luchtfoto's uit 1927 met als bijschrift "K. L. M.-Foto - Copyright". De afbeeldingen zijn al meer dan 70 jaar oud, maar of de (onbekende) auteur al meer dan 70 jaar overleden is, is onduidelijk. Blijft het auteursrecht dan bij het bedrijf, of bevinden deze afbeeldingen zich nu vanwege ouderdom en onbekende auteur in het publieke domein?
• De website heeft onder het kopje 'Colofon en disclaimer' een paragraaf staan over auteursrechten, waarin onder andere staat: "Verveelvoudiging van de content met het kennelijke oogmerk deze openbaar te maken of het anderszins commercieel exploiteren daarvan is niet toegestaan zonder toestemming van de Groene Hart Archieven en de overige rechthebbenden." Is een dergelijke bewering rechtsgeldig en in hoeverre kan het archief inderdaad rechten ontlenen aan de teksten en afbeeldingen op de website?

Alvast bedankt. Afhaalchinees 31 jan 2010 14:30 (CET)

Ik hoop dat nog iemand anders je een betere beantwoording kan geven dan deze. Menig copyrightclaim van groenehartarchieven is me op zijn minst discutabel. Kort door de bocht aan de hand van een voorbeeld mijn visie op die foto's aan de hand van het duidelijkste voorbeeld: KLM is oa geen auteur in de vorm van een daadwerkelijk persoon, indien die niet bekend is, wordt de foto volgens mij op 1 januari en 70 jaar later PD-oud. Tot slot: ik hoop dat iemand je beter kan beantwoorden want het is lastige materie, maar het ziet er mi vrij gunstig uit eea te gebruiken. --Sonty 31 jan 2010 14:53 (CET) Doorgestreept, iemand anders kan beter beantwoorden.--Sonty 31 jan 2010 14:57 (CET)

Als iemand zich meld met kennis over PD-OUD mag hij ook op mijn vraag antwoord gegeven! haha. bvd. FD 31 jan 2010 15:41 (CET)

Wanneer de auteur niet bekend verloopt het auteursrecht 70 jaar na de eerste publicatie. Fenke 31 jan 2010 17:33 (CET)

• Van de foto uit 1904 valt niet met zekerheid te zeggen dat de auteur minstens 70 jaar geleden is overleden. Ook is niet bekend of, en zo ja wanneer de foto eerder is gepubliceerd.
• Van de ansichtkaart uit 1882 mogen wel aannemen dat die indertijd - en meer dan 70 jaar geleden - gepubliceerd is en dus onder PD-oud valt.
• Wanneer Google niets oplevert over het overlijden van S. Bakker wil dat niet zeggen dat het dan maar onder PD-Oud valt, Googlen valt denk ik niet onder voldoende moeite nemen. Overigens was er rond die tijd een lichtdrukkerij "S. Bakker Jz." in Koog-Zaandijk, een bedrijf dus - en geen persoon - dat prentbriefkaarten produceerde. Dan zou het eventueel wel onder PD-Oud vallen.
• Ook voor de luchtfoto's zou gelden dat - wanneer de auteur onbekend was - de datum van eerste publicatie richtinggevend zou moeten zijn. Maar die zie ik niet.

Fenke 31 jan 2010 17:55 (CET)

Bedankt voor de uitgebreide reactie, Fenke. Enkele opmerkingen:

• Wat maakt het precies uit of de gegeven afbeeldingen al eerder zijn gepubliceerd? Zijn dit dan afgeleide versies en wordt de situatie er onduidelijker door of betekent het juist dat de oudste publicatiedatum geldt en het zekerder is dat deze afbeeldingen in het publieke domein vallen?
• Het gehele bijschrift bij de afbeelding van S. Bakker luidt "1413 Kleuren-Lichtdruk S. Bakker Jz. Koog-Zaandijk.", waarschijnlijk betreft het dus inderdaad het bedrijf en niet de fotograaf.
• Gezien er '1927' op de KLM-luchtfoto is geschreven, neem ik aan dat dat de publicatiedatum is. Als ze al eerder zijn gepubliceerd, valt het toch sowieso alsnog binnen PD-Oud?
• Begrijp ik goed dat de foto uit 1882 (deze) op dit moment als enige (nagenoeg) zeker rechtenvrij is en dus geüpload kan worden onder PD-Oud-licentie?

Afhaalchinees 31 jan 2010 21:59 (CET)

Voor wat betreft de luchtfoto's van de KLM van Gouda heb ik indertijd (voor plaatsing op mijn eigen website) een mailwisseling gehad met Aviodrome. Zij bezitten de rechten van de vroegere KLM fototechnische Dienst. Ik kreeg van hen het volgende antwoord. Voor het plaatsen van een luchtfoto van ons bedraagt de copyright voor het gebruik op internet Euro 35,00, excl. BTW Bronvermelding verplicht: Aviodrome Luchtfotografie, Lelystad. Daarop heb ik besloten geen gebruik van deze mogelijkheid te maken (het betrof een foto van het Nieuwe Park en omgeving uit de periode 1920/1930). Gouwenaar 31 jan 2010 23:17 (CET)

• Men kijkt naar eerste publicatie wanneer de auteur niet bekend is, en dus ook niet kan worden vastgesteld wanneer het auteursrecht zou verlopen op basis van de overlijdensdatum.
• Ik ga er ook bij de luchtfoto's van uit dat 70 jaar na publicatie de bescherming onder het auteursrecht vevalt. Als ze inderdaad in 1927 zijn gepubliceerd - en dat moet je dan wel aannemelijk kunnen maken - dan lijkt me dat ze nu geen bescherming mee genieten.
• Van de ansichtkaart uit 1882 lijkt me dat die wel vrijwel zeker rechtenvrij is, van de lichtdrukken van S.Bakker lijkt het me wel aannemelijk. Fenke 1 feb 2010 15:13 (CET)

• Het punt met de foto's van de voormalige KLM fototechnische Dienst is natuurlijk dat de maker waarschijnlijk bekend is en zeker achterhaald kan worden bij de rechtsopvolger t.w. Aviodrome. Als die maker na 1939 is overleden dan hebben zij een sterk punt lijkt mij, ik zou in dit geval het risico niet nemen met foto's uit de jaren 20 van de vorige eeuw. Wat betreft de kaart uit 1882 is het risico op nog bestaande rechten minimaal.
• De foto van Bakker is wel degelijk het werk van een fotograaf nl. de fotograaf S. Bakker Jzn. Hij was een portretfotograaf en gevestigd in Koog-Zaandijk bij het station. Zijn overlijdensdatum zou eerst achterhaald moeten worden om te kunnen vaststellen of de desbetreffende foto inmiddels in het publieke domein valt.Gouwenaar 1 feb 2010 15:31 (CET)

• Ter aanvulling de fotograaf is Simon Bakker, geboren omstreeks 1873, hij trouwde in 1898 op 25-jarige leeftijd in Zaandijk met Dieuwertje Vriend. Op dat moment was hij al fotograaf. Het kan dus zeker niet uitgesloten worden dat hij in 1939/1940 nog in leven was. Gouwenaar 1 feb 2010 15:51 (CET)

• Als laatste aanvulling: de fotograaf Simon Bakker overleed op 19 mei 1930 te Amsterdam. Dus de desbetreffende foto valt in het publieke domein en kan gebruikt worden. Gouwenaar 1 feb 2010 15:58 (CET)

Voor de foto's van de voormalige KLM fototechnische Dienst maakt het niet uit of de fotograaf door intern archiefondezoek achterhaald kan worden. Als de maker zijn naam binnen 70 jaar niet openbaar gemaakt heeft, is het auteursrecht verlopen, zie s:Auteurswet - Hoofdstuk III#Artikel 38. /Pieter Kuiper 24 feb 2010 10:37 (CET)

Bedankt voor de reactie. Ik kan deze foto's dus uploaden, ook al kent KLM en/of Aviodrome misschien wel de naam van de auteur? Afhaalchinees 24 feb 2010 20:01 (CET)

Ja. Gebruik bij oplading op commons bijvoorbeeld commons:template:PD-EU-no author disclosure. /Pieter Kuiper 25 feb 2010 00:23 (CET)

Dat is goed om te weten, zeer bedankt. Maar nog een vraag hierbij, hoe kan vastgesteld worden dat de maker in de afgelopen jaren zijn/haar naam niet openbaar gemaakt heeft? Gouwenaar 26 feb 2010 22:18 (CET)