Wikipedia:Verzoeken om commentaar/Afbeeldingen waarvan in het NL taalgebied de auteursrechten zijn vervallen lokaal uploaden?

Middels dit verzoek om commentaar worden de gebruikers van NL Wikipedia uitgenodigd om mee te denken over de wenselijkheid om bepaalde afbeeldingen lokaal te kunnen uploaden. Eerder overleg over dit onderwerp is o.a. te vinden in dit kroegarchief en dit overleg.

Achtergrond

Lokaal uploaden van afbeeldingen op de Nederlandstalige Wikipedia is al enige tijd niet meer mogelijk, omdat we op Commons vertrouwen, de centrale plaats om afbeeldingen en andere media neer te zetten, zodat deze op alle projecten gebruikt kunnen worden.

De vraag/behoefte om lokaal uploaden weer mogelijk te maken is ontstaan, omdat op Commons in bepaalde situaties afbeeldingen worden verwijderd waarvoor geldt dat de auteursrechten in Nederland en België (en zelfs binnen de gehele EU) zijn vervallen - bijvoorbeeld omdat de maker meer dan 70 jaar geleden is overleden. Deze afbeeldingen worden op Commons verwijderd op grond van de Amerikaanse URAA wetgeving. URAA staat voor Uruguay Round Agreements Act. Met deze wet werd het copyright van vele werken uit het buitenland die eerder niet beschermd waren in de V.S. "hersteld." Deze afbeeldingen zijn dus in de VS niet vrij te gebruiken. Dit levert problemen op bij de Wikimedia projecten, die moeten voldoen aan de Amerikaanse wetgeving. In eerste instantie leek men tamelijk tolerant op Commons, maar het lijkt erop dat het beleid op Commons hieromtrent strenger wordt. Zie hieronder enkele voorbeelden van verwijderde bestanden.

Over de gevolgen van de URAA heeft de juridische afdeling ("Legal") van de Wikimedia Foundation het volgende gepubliceerd:

• Wikimedia Foundation Legal department/URAA Statement. Hierin staat it may be premature to delete the work prior to receiving a formal take-down notice, because these notices often contain information that is crucial to the determination of copyright status. Er worden slechts zelden bestanden verwijderd van Commons, het eerste halfjaar van 2023 slechts één, en mogelijk om een andere reden dan de URAA. Toch worden bestanden op Commons zonder take down notice verwijderd.
• Wikimedia Foundation Legal department/Wikimedia Server Location and Free Knowledge. Samvenvatting: Lokatie server elders helpt niet; het zou bovendien om weinig bestanden gaan, hetgeen wel klopt qua take down notices, maar niet qua beleid op Commons.
• Standpunt van Legal bij een massanominatie om alle URAA schendingen te verwijderen (uit 2012)

Dit aanscherpende beleid op Commons heeft tot gevolg dat op de Nederlandstalige Wikipedia werk van meer dan 70 jaar geleden overleden kunstenaars en fotografen soms niet meer getoond kan worden, maar overal elders op het internet wel. Een risico voor onze projecten, voor de motivatie van onze bewerkers, een vermindering van de kwaliteit en aantrekkelijkheid van onze artikelen en daarmee een verlies voor de lezers van onze artikelen. Het veranderen van het beleid op Commons is kansloos; het is daar al vaak besproken.

Het probleem dat genoemde PD afbeeldingen niet op NL WP getoond kunnen worden kan worden opgelost door lokaal uploaden weer mogelijk te maken. Dat is volgens de regelgeving van de Wikimedia Foundation alleen toegestaan als er een Exemption Doctrine Policy (EDP) is opgesteld. De vraag is of hier zo een doctrine kan worden opgesteld, waarna lokaal uploaden technisch mogelijk kan worden gemaakt. De vraag is ook of de gemeenschap van Nederlandstalige Wikipedianen hier voorstander van is.

Aanpak

Middels deze pagina worden meningen verzameld over de gewenste oplossing en een mogelijk vervolg. Hieronder een aantal vragen waarvoor commentaar wordt gevraagd. Vermeld je opmerkingen en je mening onder de relevante vragen en zet je handtekening erachter. Voel je gerust vrij om vragen toe te voegen (zonder handtekening). Commentaar dat naar de mening van de coördinator van deze pagina (Gebruiker:Ellywa) teveel afleidt van de grote lijn wordt naar de overlegpagina verplaatst.

Welk probleem lossen we op met lokaal uploaden?

Hoe ernstig is/wordt de situatie voor NL Wikipedia?

• Ik ben persoonlijk niet gemotiveerd om nog werk van in 1953 of daarvoor overleden (vrouwelijke) kunstenaars te gaan uploaden. Ik wil mijn belang niet overschatten, maar het effect is er voor mij wel. Ik heb een query klaarstaan voor PD-dag 2024 in mijn gebruikersnaamruimte daarvoor (aan te passen voor andere jaren). Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 10:11 (CET)

Voorbeelden van reeds verwijderde bestanden op Commons

• afbeeldingen zijn verwijderd van de Belgische schilder Jean Brusselmans (1884-1953), zie het verwijderverzoek op Commons.

Voor welke afbeeldingen moeten we lokaal uploaden toestaan?

Ander fair use, zoals CD hoezen en filmposters, of kunst die nog niet in PD is.

• Als we lokaal ook bestanden gaan uploaden waar auteursrechten op rusten, handelen we in strijd met de Nederlandse wet. Gebruikers lopen dan mogelijk een persoonlijk risico. Sommige rechthebbenden azen op schending en zullen niet aarzelen een schadeclaim in te dienen. Naar mijn mening niet doen. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)
• Tevens vraag ik mij af hoe dat werkt met de Engelstalige WP, die ook in het VK wordt gebruikt, terwijl het VK juist strenge wetgeving heeft. Zijn er precedenten van Britse Wikipedianen die fair use uploads hebben gemaakt en te maken kregen met een schadeclaim? Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)

Voor welke andere media lokaal uploaden toestaan?

Speelt URAA ook op Wikisource?

• Misschien weet iemand hoe het daar zit? Wellicht @Vincent Steenberg:?

Hoe komen we tot een Exemption Doctrine Policy en wat moet daarin staan?

Zijn er goede voorbeelden van EDP's die voor het beschreven probleem zijn opgesteld?

• Volgens uitzoekwerk door Karmakolle blijkt uit deze lijst van EDP's dat de Japanse WP de enige is die een EDP heeft op tegenwerk te bieden aan URAA. Zij hebben een fair use policy die binnen het Amerikaanse auteursrecht beoogt te blijven (zie hier, met machinevertaling behoorlijk te volgen). Maximale resolutie 310k pixels, verplicht gebruik in de hoofdnaamruimte, speciaal sjabloon US Copyright Continuing. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:38 (CET)

Hoe regelen we instemming van de Wikimedia Foundation?

• Dat is waarschijnlijk noodzakelijk om uploaden weer aan te zetten op NL WP. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)
• Opmerking: Uit deze eerdere peiling uit 2009 bleek er geen draagvlak te zijn voor het inschakelen van de Foundation, maar dat was enkele jaren voor het standpunt van de Foundation duidelijker werd, met name na de uitspraak van het hooggerechtshof over Golan v. Holder in 2012, waarmee de URAA grondwettelijk werd verklaard in de V.S. Er waren namelijk ook Amerikanen op tegen het herstellen van het auteursrecht. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:50 (CET)

Kan Wikimedia Nederland daarbij eventueel helpen, financieel of anderszins?

• @SRientjes: Zou dat op termijn eventueel kunnen? Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)

  Dag @Ellywa.

  Excuus voor de trage reactie - ik had een weekje vrij.

  Wikimedia Nederland is - zoals altijd - bereid om de gemeenschap te helpen bij het faciliteren van de discussie en eventueel het contact leggen met deskundigen, zoals we in het verleden ook hebben gedaan bij een discussie m.b.t. data over levende personen. Of het zinvol is om juristen in te schakelen (in te huren?) lijkt me op dit moment lastig te zeggen. Het is niet bij voorbaat al onmogelijk dat WMNL de kosten hiervan voor zijn rekening neemt, maar we hebben daar niet een specifiek budget voor gereserveerd. Er is binnen de Wikimediabeweging ook expertise over EU-auteursrecht, b.v. bij Wikimedia Deutschland. Het lijkt mij ook een goed idee om in deze kwestie aansluiting te zoeken bij gemeenschappen/organisaties in andere Europese landen, of bij Wikimedia Europe (zoals je zelf hieronder ook suggereert). Sandra Rientjes - Wikimedia Nederland (overleg) 2 apr 2024 11:46 (CEST)

Moeten we zodra het auteursrecht ook in de VS vervallen is de bestanden verplaatsen naar Commons.

• Ik vind van wel. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)

Kan deze EDP tegelijk gaan gelden voor NL Wikibooks en NL Wikisource?

• Ik denk dat die projecten de EDP kunnen overnemen als daar draagvlak voor is, misschien met wat aanpassingen. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)

Zijn er andere mogelijkheden om lokaal te uploaden, dwz zonder een EDP?

Uploaden onder citaatrecht?

• Hier wordt opmerking van Wutsje gedupliceerd: Zelf zie ik wat NL en B betreft nog altijd meer in toepassing van het wettelijke citaatrecht, mits de beperkingen die aan het gebruik daarvan zijn gesteld volledig in acht zijn genomen. Voor afbeeldingen zal dat in de praktijk in ieder geval betekenen dat die niet in een commercieel interessante resolutie mogen worden geupload (vgl. platenhoezen op w:en). Wutsje 5 jan 2024 00:22 (CET)

Is voor invoering peiling/stemming nodig?

Is een peiling of stemming nodig om de EDP hier in te voeren?

• Hopelijk niet - maar uit deze stemming over het gebruik van "Fair Use" bleek geen draagvlak voor uploads onder fair use, maar dat dateert uit 2004, lang voor dit probleem. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 10:20 (CET)

Overige vragen

Wordt de beheerslast niet te groot?

Toelichting: Hoe zorgen we ervoor dat de beheerslast voor het controleren van de uploads niet onevenredig groot wordt? Op de Duitse Wikipedia kan nog steeds lokaal worden geupload (zonder dat daar een EDP is), zie hier. Daar wordt zeer veel gebruik van gemaakt.

• Naar mijn mening moeten we Commons niet gaan kopiëren, de beheerslast is daar enorm groot, zelfs met 185 administrators is er een enorme achterstand in van alles. We zouden een speciale gebruikersgroep kunnen maken met collega's die voldoende van auteursrechten weten om veilig te kunnen uploaden zodat controle en vervolgens ook verwijdergedoe wordt vermeden. Voor andere gebruikers verandert niets, zij kunnen uploaden naar Commons. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)

Moet er een verplicht sjabloon komen op lokale uploads, om aan te tonen dat die bestanden aan de EDP voldoen?

• Lijkt mij nuttig, ook om externe partijen te waarschuwen dat die uploads niet vrij te gebruiken zijn in mogelijk de V.S.Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)
• Mogelijk moet dat sjabloon ook aangeven dat de lokale uploads onder "fair use" niet op alle artikelen gebruikt mogen worden, omdat "fair use" ook beperkingen voor de toepassingen kent. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:27 (CET)

Welke eisen moeten nog meer aan het uploaden worden gesteld?

• Datum (jaartal) waarop de afbeelding naar Commons kan worden verplaatst. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:50 (CET)
• Bronvermelding die aantoont waarom de afbeelding in PD valt in Nederland en België. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:50 (CET)
• Dezelfde informatie op de bestandspagina als op Commons gebruikt wordt. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:50 (CET)
• Unieke naam die niet op Commons voorkomt? Ervoor zorgen dat die naam geblokkeerd wordt op Commons? Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:50 (CET)

Zou het technisch mogelijk zijn om lokale uploads op NL WP ook op andere projecten te gebruiken?

• Lijkt mij zinvol, ook andersom.... nu Commons imho disfunctioneert op dit gebied en de Wikimedia Foundation geen oplossing kan vinden voor een breed Europees probleem. Elly _(Overleg) 25 mrt 2024 09:50 (CET)