Naar inhoud springen

Gordelhagedissen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Zonosaurus)
Gordelhagedissen
Zonosaurus madagascariensis
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Scincomorpha (Skinkachtigen)
Familie:Gerrhosauridae (Schildhagedissen)
Geslacht
Zonosaurus
Boulenger, 1887
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Gordelhagedissen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Gordelhagedissen[1] (Zonosaurus) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie schildhagedissen (Gerrhosauridae).

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De groep werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven door George Albert Boulenger in 1887. Vrijwel alle soorten behoorden eerder tot het geslacht van de echte schildhagedissen (Gerrhosaurus). Er zijn zeventien soorten, inclusief de pas in 2006 beschreven soort Zonosaurus maramaintso.[2]

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]

Alle soorten komen voor op het Afrikaanse eiland Madagaskar. Op één soort na komen ze allen endemisch voor en zijn nergens anders ter wereld te vinden. Alleen van de soort Madagaskargordelhagedis (Zonosaurus madagascariensis) komen populaties voor buiten Madagaskar, op de Seychellen en op de Glorieuzen, een eilandengroep die tot Frankrijk behoort.

Alle soorten zijn echte bodembewoners en leven in begroeide gebieden zoals bossen. De wat bekendere madagaskargordelhagedis (Zonosaurus madagascariensis) is een oeverbewoner die langs rivieren leeft in dichte bossen.[1]

Van alle gordelhagedissen wordt alleen de soort Zonosaurus subunicolor beschouwd als bedreigde diersoort door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN. Vier soorten staan te boek als kwetsbaar en twee soorten worden potentieel bedreigd.[3]

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

Sommige soorten kunnen met een totale lichaamslengte tot zestig centimeter behoorlijk groot worden, de staart is bijna twee keer zo lang als het lichaam. De voor- en achterpoten zijn goed ontwikkeld en dragen vijf vingers respectievelijk tenen.

De schubben op de rugzijde zijn in regelmatige rijen gelegen, zowel in de lengte als in de breedte. De buikschubben zijn deels over elkaar heen gelegen. De oogleden hebben geen doorzichtig venster zoals bij enkele verwante groepen voorkomt.

Soorten uit het geslacht Zonosaurus
Naam Auteur Verspreidingsgebied
Zonosaurus aeneus Grandidier, 1872 Madagaskar (oosten)
Zonosaurus anelanelany Raselimanana, Raxworthy & Nussbaum, 2000 Madagaskar (zuiden)
Zonosaurus bemaraha Raselimanana, Raxworthy & Nussbaum, 2000 Madagaskar (zuiden)
Zonosaurus boettgeri Steindachner, 1891 Madagaskar (noorden, inclusief Nosy Be)
Zonosaurus brygooi Lang & Böhme, 1990 Madagaskar (noorden, inclusief Nosy Be)
Zonosaurus haraldmeieri Brygoo & Böhme, 1985 Madagaskar (noorden)
Zonosaurus karsteni Grandidier, 1869 Madagaskar (westen en zuidwesten)
Zonosaurus laticaudatus Grandidier, 1869 Madagaskar
Madagaskargordelhagedis
(Zonosaurus madagascariensis)
Gray, 1831 Madagaskar (inclusief Nosy Be, Nosy Komba, Nosy Sakatia, Nosy Tanikely), Seychellen, Glorieuzen (FR)
Zonosaurus maramaintso Raselimanana, Nussbaum & Raxworthy, 2006 Madagaskar
Zonosaurus maximus Boulenger, 1896 Madagaskar
Zonosaurus ornatus Gray, 1831 Madagaskar
Vierstreepgordelhagedis
(Zonosaurus quadrilineatus)
Grandidier, 1867 Madagaskar
Zonosaurus rufipes Boettger, 1881 Madagaskar (inclusief Nosy Be)
Zonosaurus subunicolor Boettger, 1881 Madagaskar (inclusief Nosy Be)
Zonosaurus trilineatus Angel, 1939 Madagaskar (zuiden)
Zonosaurus tsingy Raselimanana, Raxworthy & Nussbaum, 2000 Madagaskar (noorden)

Bronvermelding

[bewerken | brontekst bewerken]