Zeggenkorfslak

Vertigo moulinsiana; IUCN-status: Kwetsbaar (2011)
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Mollusca (Weekdieren)
Klasse:	Gastropoda (Slakken of buikpotigen)
Orde:	Pulmonata (Longslakken)
Onderorde:	Stylommatophora (Landlongslakken)
Familie:	Vertiginidae
Geslacht:	Vertigo
	soort
	Vertigo (Vertigo) moulinsiana; (Dupuy, 1849)
	Aanwezigheid in Europa per land ■ aanwezig ■ geen gegevens
	Holotype, bewaard in MHNT (Toulouse)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Vertigo moulinsiana op Wikispecies
Portaal	Biologie

De zeggenkorfslak (Vertigo moulinsiana) is een op het land levende kleine longslak uit de familie van de Vertiginidae.

Naam[bewerken | brontekst bewerken]

De naam werd in 1849 gepubliceerd door Dominique Dupuy als Pupa moulinsiana.^[2] Door andere inzichten in de taxonomie is de soort later in het geslacht Vertigo geplaatst. Als gevolg van deze naamswijziging worden auteursnaam en datum nu tussen haakjes gezet. De soort is vernoemd naar de vroeg-negentiende-eeuwse Franse natuuronderzoeker Charles Robert Alexandre de Gaux des Moulins (1798-1875).

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

Schelp[bewerken | brontekst bewerken]

De schelp is rechtsgewonden,^[3]^[4]^[5]^[6] cilindrisch-eivormig en heeft vier tot vijf windingen. De hoogte van de laatste winding is ongeveer 2/3 van de totale hoogte.

Zie Apertura (mollusken) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De mondopening is scheef ovaal, de mondrand is zwak omgeslagen, discontinu en heeft aan de palatale zijde een tamelijk diep inbochting. Aan de buitenkant van de schelp en achter de mondrand bevindt zich een nekgroef waarachter zich een nekrichel bevindt. Beide zijn sterk ontwikkeld (zie de figuur). In de mondopening bevinden zich meestal 4, soms 5 tanden: 2 palatale, 1 columellaire en 1 pariëtale tand. Soms is een vijfde kleine tand op het basale gedeelte van de palatale zijde aanwezig. De beide palatale tanden staan in een wit callus.

De sculptuur van de schelp bestaat uit fijne groeilijnen en zeer fijne radiale striae. De kleur van de schelp is geelachtig bruin tot donkerbruin. De lichtbruine kleur blijft vaak bij fossiele exemplaren behouden. Bij levende dieren is de schelp glanzend en half doorzichtig.

Deze soort is de grootste van alle Vertigo-soorten in de Europese fauna.

Afmeting van de schelp

hoogte: tot 2,8 mm.
breedte: tot 1,7 mm.

Habitat[bewerken | brontekst bewerken]

Vertigo moulinsiana leeft in kalkrijke vochtige moerassen, met grote zeggensoorten, galigaan (Cladium mariscus) en liesgras (Glyceria maxima) of riet (Phragmites australis).

Huidige verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]

Deze soort komt voor in Zuid-Europa en in de Atlantische zone van het Palearctisch gebied tot in het Zuiden van Zweden.

Fossiel voorkomen[bewerken | brontekst bewerken]

Vertigo moulinsiana is bekend van interglacialen uit het hele Kwartair. In Nederland is de soort onder andere bekend uit het Belvédère Interglaciaal^[7] en het Holoceen.^[8]^[9] Uit België is zij bekend uit het Holoceen.^[10]

Bescherming[bewerken | brontekst bewerken]

De soort wordt genoemd in Annex II van de Habitatrichtlijn van de Europese Unie.^[11]

In het nieuws[bewerken | brontekst bewerken]

De soort kreeg in Nederland in 2001 landelijke bekendheid toen ze werd aangetroffen in een moeras bij Swalmen in Midden-Limburg waar volgens plan de A73 moest komen. Omdat de soort voorkomt op de lijst van te beschermen soorten van de Europese Unie,^[11] en er om die reden door natuurbeschermingsorganisaties tot aan de Raad van State procedures werden aangespannen tegen de aanleg van de weg, heeft dit de bouw korte tijd opgehouden.

Meer afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]

Levend dier
Zij- en vooraanzicht. Op het zij-aanzicht zijn duidelijk de nekrichel en de nekgroef te zien

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen en verwijzingen

Voetnoten

↑ (en) Vertigo moulinsiana op de IUCN Red List of Threatened Species.
↑ Dupuy, D., 1849. Catalogus extramarinorum Galliae testaceorum brevioribus specierum nondum descriptorum diagnosibus. Paris: 1-4, n° 248
↑ Adam, W., 1960. Mollusques terrestres et fluviatiles. Faune de Belgique. Bruxelles, 402 pp.
↑ Ellis, A.E., 1969. British Snails. The Non-marine Gastropoda of Great Britain and Ireland Pleistocene to Recent. Oxford, Clarendon Press, 298 p. (Extended and improved reprint from first edition of 1926).
↑ Gittenberger, E., Backhuys, W., Ripken, Th.E.J., 1984. De landslakken van Nederland. KNNV, Hoogwoud, 184 pp. [2e druk]
↑ Kerney, M.P., Cameron, R.A.D., 1980. Elseviers slakkengids. Elsevier, Amsterdam/Brussel, 310 pp. ISBN 90 10 03273 6.
↑ Meijer, T., 1985. The pre-Weichselian non-marine molluscan fauna from Maastricht-Belvédère (Southern Limburg, The Netherlands). Mededelingen Rijks Geologische Dienst, 39: 75-103.
↑ Keulen, S.M.A., 1998. Recente en fossiele mollusken van Weustenrade (Gemeente Voerendaal), Zuid Limburg. Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 302: 59-63.
↑ Kuijper, W.J., 1990. De mollusken van de Holocene fluviatiele afzettingen bij Hekelingen (Spijkenisse, Zuid-Holland). Basteria, 54: 3-16.
↑ Kuijper, W.J., 2007. Flora en fauna in en rond een Scheldegeul bij Kallo op het einde van het atlanticum (Beveren, prov. Oost-Vlaanderen). Relicta, 1: 29-48.
↑ ^a ^b Europese Unie, 1992. Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and of wild fauna and flora Official Journal of the European Union, vol. L 206: 0007-0050.

Bron

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Desmoulin's whorl snail op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

[IUCN-1] (en) Vertigo moulinsiana op de IUCN Red List of Threatened Species.

[2] Dupuy, D., 1849. Catalogus extramarinorum Galliae testaceorum brevioribus specierum nondum descriptorum diagnosibus. Paris: 1-4, n° 248

[3] Adam, W., 1960. Mollusques terrestres et fluviatiles. Faune de Belgique. Bruxelles, 402 pp.

[4] Ellis, A.E., 1969. British Snails. The Non-marine Gastropoda of Great Britain and Ireland Pleistocene to Recent. Oxford, Clarendon Press, 298 p. (Extended and improved reprint from first edition of 1926).

[5] Gittenberger, E., Backhuys, W., Ripken, Th.E.J., 1984. De landslakken van Nederland. KNNV, Hoogwoud, 184 pp. [2e druk]

[6] Kerney, M.P., Cameron, R.A.D., 1980. Elseviers slakkengids. Elsevier, Amsterdam/Brussel, 310 pp. ISBN 90 10 03273 6.

[7] Meijer, T., 1985. The pre-Weichselian non-marine molluscan fauna from Maastricht-Belvédère (Southern Limburg, The Netherlands). Mededelingen Rijks Geologische Dienst, 39: 75-103.

[8] Keulen, S.M.A., 1998. Recente en fossiele mollusken van Weustenrade (Gemeente Voerendaal), Zuid Limburg. Correspondentie Blad van de Nederlandse Malacologische Vereniging, 302: 59-63.

[9] Kuijper, W.J., 1990. De mollusken van de Holocene fluviatiele afzettingen bij Hekelingen (Spijkenisse, Zuid-Holland). Basteria, 54: 3-16.

[10] Kuijper, W.J., 2007. Flora en fauna in en rond een Scheldegeul bij Kallo op het einde van het atlanticum (Beveren, prov. Oost-Vlaanderen). Relicta, 1: 29-48.

[Habitatrichtlijn-11] Europese Unie, 1992. Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the conservation of natural habitats and of wild fauna and flora Official Journal of the European Union, vol. L 206: 0007-0050.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]