Zwartoorpenseelaapje

Zwartoorpenseelaapje; IUCN-status: Niet bedreigd (2015)
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Mammalia (Zoogdieren)
Orde:	Primates (Primaten)
Familie:	Callitrichidae (Klauwaapjes)
Geslacht:	Callithrix (Atlantische oeistiti's)
	Soort
	Callithrix penicillata; (É. Geoffroy, 1812); Originele combinatie; '
	Verspreidingsgebied van het zwartoorpenseelaapje
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Zwartoorpenseelaapje op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Zoogdieren

Het zwartoorpenseelaapje (Callithrix penicillata) is een klauwaapje, behorende tot het geslacht der Atlantische oeistiti's of penseelaapjes (Callithrix). Het zwartoorpenseelaapje leeft in het Atlantisch regenwoud van Brazilië. De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Étienne Geoffroy Saint-Hilaire in 1812.^[2]^[3]

Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

Het zwartoorpenseelaapje is te herkennen aan de lange, zwarte haarpluimen, "penselen", rondom het oor, op de slapen en de kruin. Hij heeft een gevlekt grijze vacht, een geringde staart en een zwart gezicht, met een witte vlek op het voorhoofd tussen de ogen.

Leefwijze[bewerken | brontekst bewerken]

Het dieet van het zwartoorpenseelaapje bestaat voor een belangrijk deel uit gom en plantensappen. Het heeft vrij grote snijtanden, waarmee het holen kan maken in de bast van bomen. Hierdoor kunnen deze aapjes overleven in bossen waarin weinig andere penseelaapjes daarin slagen. Door het grote aanpassingsvermogen van het zwartoorpenseelaapje komt het voor in bossen waar andere aapjes niet overleven, zoals in galerijbossen, loofverliezende bossen en geïsoleerde bossen, bijvoorbeeld in de cerrado.

Verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]

Het zwartoorpenseelaapje leeft in de binnenlanden van Oostcentraal-Brazilië, in de staten Goiás, Bahia, Minas Gerais en São Paulo. In de staat Bahia komt de soort samen voor met het gewoon penseelaapje (Calithrix jacchus) en Wieds zwartpluimpenseelaapje (Callithrix kuhli). De drie soorten hybridiseren onderling. Het zwartoorpenseelaapje wordt bejaagd om zijn pels, maar desondanks is het een vrij algemene en wijdverbreide soort.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) Zwartoorpenseelaapje op de IUCN Red List of Threatened Species.
↑ Groves, C.P. (2005). "Order Primates". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.) Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 132. ISBN 978-0-8018-8221-0.
↑ Mammal Diversity Database (2023). Callithrix penicillata (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812). Mammal Diversity Database (Version 1.11). DOI: 10.5281/zenodo.7830771. Geraadpleegd op 20-12-2023.

[IUCN-1] (en) Zwartoorpenseelaapje op de IUCN Red List of Threatened Species.

[MSW3-2] Groves, C.P. (2005). "Order Primates". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M (eds.) Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 132. ISBN 978-0-8018-8221-0.

[MDD-3] Mammal Diversity Database (2023). Callithrix penicillata (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1812). Mammal Diversity Database (Version 1.11). DOI: 10.5281/zenodo.7830771. Geraadpleegd op 20-12-2023.

[1]

[2]

[3]

Callimico (Springtamarins):	Springtamarin (C. goeldii)
Callithrix (Atlantische oeistiti's):	Witoorzijdeaapje (C. aurita) · Geelkoppenseelaapje (C. flaviceps) · Witgezichtoeistiti (C. geoffroyi) · Gewoon penseelaapje (C. jacchus) · Wieds zwartpluimpenseelaapje (C. kuhlii) · Zwartoorpenseelaapje (C. penicillata)
Cebuella (Dwergzijdeaapjes):	Oostelijk dwergzijdeaapje (C. niveiventris) · Dwergzijdeaapje (C. pygmaea)
Leontocebus (Zadelrugtamarins):	Leontocebus cruzlimai · Bruinrugtamarin (L. fuscicollis) · Lessons zadelrugtamarin (L. fuscus) · Illigers zadelrugtamarin (L. illigeri) · Roodmantelzadelrugtamarin (L. lagonotus) · Andeszadelrugtamarin (L. leucogenys) · Zwartrugtamarin (L. nigricollis) · Geoffroys zadelrugtamarin (L. nigrifrons) · Goudmanteltamarin (L. tripartitus) · Weddells zadelrugtamarin (L. weddelli)
Leontopithecus (Leeuwaapjes):	Zwartkopleeuwaapje (L. caissara) · Goudkopleeuwaapje (L. chrysomelas) · Roodstuitleeuwaapje (L. chrysopygus) · Gouden leeuwaapje (L. rosalia)
Mico (Amazone-oeistiti's):	Mico acariensis · Mico argentatus · Geelvoetzijdeaapje (M. chrysoleucos) · Snethlages zijdeaapje (M. emiliae) · Witschouderzijdeaapje (M. humeralifer) · Roosmalens dwergzijdeaapje (M. humilis) · Aripuanazijdeaapje (M. intermedius) · Wit zijdeaapje (M. leucippe) · Marca's zijdeaapje (M. marcai) · Mauészijdeaapje (M. mauesi) · Zwartstaartzijdeaapje (M. melanurus) · Mico munduruku · Zwartkopzijdeaapje (M. nigriceps) · Mico rondoni · Mico saterei · Mico schneideri
Saguinus (Tamarins):	Mantelaapje (S. bicolor) · Roodnektamarin (S. geoffroyi) · Keizertamarin (S. imperator) · Vlekkoptamarin (S. inustus) · Saguinus kulina · Roodbuiktamarin (S. labiatus) · Witvoettamarin (S. leucopus) · Martinsmantelaapje (S. martinsi) · Roodhandtamarin (S. midas) · Snortamarin (S. mystax) · Zwarthandtamarin (S. niger) · Pinchéaapje (S. oedipus) · Roodkoptamarin (S. pileatus) · Baardkeizertamarin (S. subgrisescens) · Oostelijke zwarthandtamarin (S. ursula)