Australovenator: verschil tussen versies

Australovenator; Status: Uitgestorven, als fossiel bekend
	Australovenator wintonensis
	Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Reptilia (Reptielen)
Superorde:	Dinosauria (Dinosauriërs)
Orde:	Saurischia
Onderorde:	Theropoda
Superfamilie:	Allosauroidea
Familie:	Neovenatoridae
	Geslacht
	Australovenator; Hocknull et al., 2009
	Typesoort
A. wintonensis
	[[Bestand:\|266px\|alt=]]
	De bewaarde skeletdelen van Australovenator; de getoonde strekking van het rechterbeen was overigens anatomisch onmogelijk zonder de knie te ontwrichten
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Australovenator op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Herpetologie

Interactief door geschiedenis bladeren

← Oudere bewerking Nieuwere bewerking →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 30 mrt 2010 20:17

Australovenator is een geslacht van theropode dinosauriërs, behorend tot de Tetanurae, dat tijdens het vroege Krijt leefde in het gebied van het huidige Australië.

Naamgeving

De typesoort Australovenator wintonensis is in 2009 benoemd door de Australische paleontoloog en museumcurator Scott Hocknull. De geslachtsnaam betekent "zuidelijke jager" in het Latijn, een verwijzing naar de vindplaats Australië en het feit dat het een roofdier betreft; de soortaanduiding verwijst naar de Wintonformatie waarin de vondst gedaan werd. De soort had als informele naam "Banjo" naar Banjo Paterson, de schrijver van het Australische volksliedje Waltzing Matilda.

Vondsten

Tijdens opgravingen van 2006 tot en met 2009 in Queensland, door het Australian Age of Dinosaurs Museum of Natural History en het Queensland Museum, werden grote aantallen dinosauriërfossielen gevonden in een aardlaag uit het late Albien (honderd miljoen jaar oud). Daaronder was ook het fossiel van een theropode, opgegraven bij Elderslie Station. Het holotype, AODF 604, bestaat uit negen losse tanden, een stuk linkeronderkaak, ribben, buikribben, een gedeeltelijk rechterdarmbeen, beide ellepijpen, een rechterspaakbeen, delen van de handen, een rechterdijbeen, beide scheenbenen, een rechterkuitbeen, een rechtersprongbeen en delen van de voeten. De armen zijn krachtig en dragen grote klauwen.

Tegelijk met Australovenator werden uit dezelfde formatie ook de sauropoden Diamantinasaurus en Wintonotitan beschreven; de jongen van deze niet al te grote planteneters waren mogelijke prooidieren.

Fylogenie

Er zijn weinig theropoden uit Australië bekend en die alleen van zeer schamele resten. Australovenator, hoewel ook zijn holotype fragmentarisch is, vertegenwoordigt de tot nu meest volledig bewaard gebleven vorm. Hij lijkt in morfologie nog het meest op Allosaurus en Fukuiraptor, maar in bepaalde kenmerken ook op de charcharodontosauride Neovenator. Volgens een kladistische analyse is Australovenator een vrij afgeleid lid van de Allosauroidea en het zustertaxon van de Carcharodontosauridae. Dat zou volgens de beschrijvers goed passen in een scenario waarin de tak die naar de carcharodontosauriden leidde zich in het Jura afsplitste toen het supercontinent Pangea nog niet uit elkaar gevallen was, waarna de deeltakken in het Krijt zich op de verschillende continenten verder specialiseerden. Australovenator vertegenwoordigt dan de Australische tak, op wiens continent geen carcharodontosauriden zijn aangetroffen. Dit werd min of meer bevestigd door een studie van Roger Benson uit 2009 die Australovenator samen met Neovenator en Fukuiraptor in de Neovenatoridae plaatst, de zustergroep van een meer beperkt (zonder Neovenator) opgevatte Carcharodontosauridae.

Kenmerken

Australovenator was een middelgrote roofsauriër met een lengte van een vijf meter, een heuphoogte van anderhalve meter en een gewicht van een halve ton.

Volgens de beschrijvers is de zogenaamde "dwergallosaurus", alleen bekend van een ouder enkel sprongbeen, een directe voorloper of in ieder geval een nauwe verwant van Australovenator.

^[bron?]

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+{{taxobox reptiel
-[[File:Australovenator.jpg|right|thumb|350px|''Australovenator wintonensis'']]
+| naam=''Australovenator''
+| status = fossiel
+| afbeelding = Australovenator.jpg
+| afbeeldingtekst = ''Australovenator wintonensis''
+| superorde = [[Dinosauria]] (Dinosauriërs)
+| orde = [[Saurischia]]
+| onderorde = [[Theropoda]]
+| superfamilie = [[Allosauroidea]]
+| familie = [[Neovenatoridae]]
+| taxon = [[Geslacht (biologie)|Geslacht]]
+| auteur = Hocknull ''et al.''
+| datum = 2009
+| typesoort = ''A. wintonensis''
+| afbeelding2 = [[Bestand:Australovenator wintonensis.png|250px]]
+| afbeelding2tekst = De bewaarde skeletdelen van ''Australovenator''; de getoonde strekking van het rechterbeen was overigens anatomisch onmogelijk zonder de knie te ontwrichten
+}}
+'''''Australovenator''''' is een geslacht van [[theropoda|theropode]] [[dinosauriërs]], behorend tot de [[Tetanurae]], dat tijdens het vroege [[Krijt (periode)|Krijt]] leefde in het gebied van het huidige [[Australië (land)|Australië]].
+== Naamgeving ==
-'''''Australovenator wintonensis''''' is een [[theropoda|theropode]] [[dinosauriër]], behorend tot de [[Tetanurae]], die tijdens het vroege [[Krijt (periode)|Krijt]] leefde in het gebied van het huidige [[Australië (land)|Australië]].
+De [[typesoort]] '''''Australovenator wintonensis''''' is in 2009 benoemd door de Australische [[paleontoloog]] en [[museumcurator]] [[Scott Hocknull]]. De geslachtsnaam betekent "zuidelijke jager" in het [[Latijn]], een verwijzing naar de vindplaats Australië en het feit dat het een roofdier betreft; de soortaanduiding verwijst naar de Wintonformatie waarin de vondst gedaan werd. De soort had als informele naam "Banjo" naar [[Banjo Paterson]], de schrijver van het Australische volksliedje [[Waltzing Matilda]].
+== Vondsten ==
-De soort is in 2009 benoemd door de Australische [[paleontoloog]] en [[museumcurator]] [[Scott Hocknull]]. De geslachtsnaam betekent "zuidelijke jager" in het [[Latijn]], een verwijzing naar de vindplaats Australië en het feit dat het een roofdier betreft; de soortaanduiding verwijst naar de Wintonformatie waarin de vondst gedaan werd. De soort had als informele naam "Banjo" naar [[Banjo Paterson]], de schrijver van het Australische volksliedje [[Waltzing Matilda]].
-[[Bestand:Australovenator wintonensis.png|left|thumb|350px|De bewaarde skeletdelen van ''Australovenator''; de getoonde strekking van het rechterbeen was overigens anatomisch onmogelijk zonder de knie te ontwrichten]]
 Tijdens opgravingen van 2006 tot en met 2009 in [[Queensland]], door het [[Australian Age of Dinosaurs Museum of Natural History]] en het [[Queensland Museum]], werden grote aantallen dinosauriërfossielen gevonden in een aardlaag uit het late [[Albien]] (honderd miljoen jaar oud). Daaronder was ook het [[fossiel]] van een theropode, opgegraven bij Elderslie Station. Het [[holotype]], '''AODF 604''', bestaat uit negen losse tanden, een stuk linkeronderkaak, ribben, buikribben, een gedeeltelijk rechterdarmbeen, beide ellepijpen, een rechterspaakbeen, delen van de handen, een rechterdijbeen, beide scheenbenen, een rechterkuitbeen, een rechtersprongbeen en delen van de voeten. De armen zijn krachtig en dragen grote klauwen.
+Tegelijk met ''Australovenator'' werden uit dezelfde formatie ook de [[Sauropoda|sauropoden]] ''[[Diamantinasaurus]]'' en ''[[Wintonotitan]]'' beschreven; de jongen van deze niet al te grote planteneters waren mogelijke prooidieren.
+== Fylogenie ==
 Er zijn weinig theropoden uit Australië bekend en die alleen van zeer schamele resten. ''Australovenator'', hoewel ook zijn holotype fragmentarisch is, vertegenwoordigt de tot nu meest volledig bewaard gebleven vorm. Hij lijkt in [[morfologie (biologie)|morfologie]] nog het meest op ''[[Allosaurus]]'' en ''[[Fukuiraptor]]'', maar in bepaalde kenmerken ook op de [[Carcharodontosauridae|charcharodontosauride]] ''[[Neovenator]]''. Volgens een [[kladistiek|kladistische]] analyse is ''Australovenator'' een vrij afgeleid lid van de [[Allosauroidea]] en het zustertaxon van de [[Carcharodontosauridae]]. Dat zou volgens de beschrijvers goed passen in een scenario waarin de tak die naar de carcharodontosauriden leidde zich in het [[Jura (periode)|Jura]] afsplitste toen het supercontinent [[Pangea]] nog niet uit elkaar gevallen was, waarna de deeltakken in het Krijt zich op de verschillende continenten verder specialiseerden. ''Australovenator'' vertegenwoordigt dan de Australische tak, op wiens continent geen carcharodontosauriden zijn aangetroffen. Dit werd min of meer bevestigd door een studie van [[Roger Benson]] uit 2009 die ''Australovenator'' samen met ''Neovenator'' en ''Fukuiraptor'' in de [[Neovenatoridae]] plaatst, de zustergroep van een meer beperkt (zonder ''Neovenator'') opgevatte Carcharodontosauridae.
+== Kenmerken ==
 ''Australovenator'' was een middelgrote roofsauriër met een lengte van een vijf meter, een heuphoogte van anderhalve meter en een gewicht van een halve ton.
 Volgens de beschrijvers is de zogenaamde "[[dwergallosaurus]]", alleen bekend van een ouder enkel sprongbeen, een directe voorloper of in ieder geval een nauwe verwant van ''Australovenator''.
+{{bron|bronvermelding=
-Tegelijk met ''Australovenator'' werden uit dezelfde formatie ook de [[Sauropoda|sauropoden]] ''[[Diamantinasaurus]]'' en ''[[Wintonotitan]]'' beschreven; de jongen van deze niet al te grote planteneters waren mogelijke prooidieren.
+* {{cite journal |author=Hocknull, S.A. |coauthors=White, M.A., Tischler, T.R., Cook, A.G., Calleja, N.D., Sloan, T., Elliott, D.A. |year=2009 |title=New Mid-Cretaceous (Latest Albian) Dinosaurs from Winton, Queensland, Australia |journal=PLoS ONE |publisher= |volume=4 |issue=7 |pages=e6190 |url= |doi=10.1371/journal.pone.0006190 |pmid= |pmc= }}
+}}
-== Literatuur ==
-*Scott A. Hocknull, Matt A. White, Travis R. Tischler, Alex G. Cook, Naomi D. Calleja, Trish Sloan & David A. Elliott, 2009, "New Mid-Cretaceous (Latest Albian) Dinosaurs from Winton, Queensland, Australia", ''PLoS ONE'' '''4'''(7): e6190. doi:10.1371/journal.pone.0006190
 [[Categorie:Theropoda]]