Ginseng: verschil tussen versies
Vertaald en bewerkt vanuit Leung K & Wong A. Chin Med. 2010;5(1):20.. Licentie: CC-BY (v. 2.0). http://dx.doi.org/10.1186/1749-8546-5-20 |
Vertaald en bewerkt vanuit Yue PYK et al. Chin Med. 2007;2(1):6. Licentie: CC-BY. http://dx.doi.org/10.1186/1749-8546-2-6 |
||
| Regel 24: | Regel 24: | ||
Ginseng is de naam die wordt gegeven aan bereidingen uit de wortels van soorten uit het geslacht ''Panax'' in de [[Klimopfamilie]] (''Araliaceae''). Het geslacht ''Panax'' bestaat uit ten minste negen soorten, waaronder ''[[Panax ginseng]]'' (Koreaanse of Chinese ginseng), ''[[Panax quinquefolium]]'' (Xiyangshen, Amerikaanse ginseng), ''[[Panax notoginseng]]'' (Sanqi) en ''[[Panax japonicus]]'' (Japanse ginseng). De medicinale eigenschappen van ginseng worden voor een belangrijk deel toegeschreven aan [[ginsenoside]]s, [[steroide]]-achtige stoffen, [[triterpeen]] [[saponine]]s, die voor de plant waarschijnlijk onderdeel zijn van het [[afweer van planten tegen herbivoren|afweermechanisme tegen herbivoren]].<ref name="PMID 20537195">{{en}}{{Aut|Leung K, Wong A.}} Pharmacology of ginsenosides: a literature review. Chin Med. 2010;5(1):20. {{DOI|10.1186/1749-8546-5-20}}. PMID 20537195. Dit is een [[open access]] artikel, beschikbaar onder de licentie [[Creative Commons#Kenmerken|Creative Commons Naamsvermelding]] (CC-BY; versie 2.0).</ref> Bij zoogdieren werken ginsenosiden agonistisch op de receptoren van verschillende steroïdhormonen.<ref name="PMID 20537195"/> Daarnaast beïnvloeden ginsenosides de expressie en functie van verschillende andere receptoren zoals voor [[tyrosinekinase]], [[serotonine]], [[N-methyl-D-asparaginezuur|NMDA]] en [[acetylcholine]].<ref name="PMID 20537195"/> |
Ginseng is de naam die wordt gegeven aan bereidingen uit de wortels van soorten uit het geslacht ''Panax'' in de [[Klimopfamilie]] (''Araliaceae''). Het geslacht ''Panax'' bestaat uit ten minste negen soorten, waaronder ''[[Panax ginseng]]'' (Koreaanse of Chinese ginseng), ''[[Panax quinquefolium]]'' (Xiyangshen, Amerikaanse ginseng), ''[[Panax notoginseng]]'' (Sanqi) en ''[[Panax japonicus]]'' (Japanse ginseng). De medicinale eigenschappen van ginseng worden voor een belangrijk deel toegeschreven aan [[ginsenoside]]s, [[steroide]]-achtige stoffen, [[triterpeen]] [[saponine]]s, die voor de plant waarschijnlijk onderdeel zijn van het [[afweer van planten tegen herbivoren|afweermechanisme tegen herbivoren]].<ref name="PMID 20537195">{{en}}{{Aut|Leung K, Wong A.}} Pharmacology of ginsenosides: a literature review. Chin Med. 2010;5(1):20. {{DOI|10.1186/1749-8546-5-20}}. PMID 20537195. Dit is een [[open access]] artikel, beschikbaar onder de licentie [[Creative Commons#Kenmerken|Creative Commons Naamsvermelding]] (CC-BY; versie 2.0).</ref> Bij zoogdieren werken ginsenosiden agonistisch op de receptoren van verschillende steroïdhormonen.<ref name="PMID 20537195"/> Daarnaast beïnvloeden ginsenosides de expressie en functie van verschillende andere receptoren zoals voor [[tyrosinekinase]], [[serotonine]], [[N-methyl-D-asparaginezuur|NMDA]] en [[acetylcholine]].<ref name="PMID 20537195"/> |
||
Ginseng wordt gebruikt als algemeen tonicum of adaptogen ter bevordering van de levensduur vooral in het Verre Oosten, met name China, Korea en Japan. Ginseng is nu een van de meest populaire kruidengeneesmiddelen met een wereldwijde omzet van meer dan USD 300 miljoen dollar in 2001.<ref name="PMID 20537195"/> |
|||
De naam Ginseng komt van het Chinese 'Ren Shen'. Actually the term 'ginseng' represents two Chinese ideograms: 'gin' (pronounced ren) refers to 'man' and 'seng' (pronounced shen) refers to 'essence' It is believed to embody man's three mythical essences – body, mind and spirit. Thus it is also referred to as the lord or king of herbs. |
|||
Eigenlijk vertegenwoordigt de term 'ginseng' twee Chinese [[ideogram]]men: 'gin' (engelse uitspraak: 'ren') verwijst naar 'man' en 'seng' (engelse uitspraak: 'shen') verwijst naar de 'essentie' Ginseng wordt verondersteld om de drie mythische essenties van de mens te belichamen - body, mind en spirit. Het wordt ook wel aangeduid als de heer of koning van de kruiden.<ref name="PMID 17502003">{{en}}{{Aut|Yue PYK, Mak NK, Cheng YK, Leung KW, Ng TB, Fan DTP, et al.}} Pharmacogenomics and the Yin/Yang actions of ginseng: anti-tumor, angiomodulating and steroid-like activities of ginsenosides. Chin Med. 2007;2(1):6. {{DOI|10.1186/1749-8546-2-6}}. PMID 17502003. Dit is een [[open access]] artikel, beschikbaar onder de licentie [[Creative Commons#Kenmerken|Creative Commons Naamsvermelding]] (CC-BY; versie 2.0).</ref> |
|||
==Soorten== |
==Soorten== |
||
| Regel 36: | Regel 40: | ||
Reeds vroeg gebruikten de [[Korea]]nen de in het wild voorkomende ginseng als medicijn. Rode ginseng werd voor het eerst in de [[Goryeo-dynastie]] rond 1080 geproduceerd. In 1556 werd gedurende de [[Joseon-dynastie]] de productie gereguleerd. |
Reeds vroeg gebruikten de [[Korea]]nen de in het wild voorkomende ginseng als medicijn. Rode ginseng werd voor het eerst in de [[Goryeo-dynastie]] rond 1080 geproduceerd. In 1556 werd gedurende de [[Joseon-dynastie]] de productie gereguleerd. |
||
In China is de geneeskrachtige werking van ginseng voor het eerst gedocumenteerd in [[Shennong bencaojing]] ('het boek van Shennong over wortels en kruiden'), een klassiek werk over planten en hun gebruik. In 1596 beschreef [[Li Shizhen]] het gebruik van ginsengwortel in de [[Ben Cao Gang Mu|Bencao Gangmu]].<ref name="PMID 17502003"/> |
|||
In de 18e eeuw werd de effectiviteit van ginseng erkend in het Westen, en vervolgens werd een groot aantal onderzoeken uitgevoerd op het gebied van de plantkunde, scheikunde, farmacologie en therapeutische toepassingen ervan. |
|||
De teelt vraagt veel vakkennis en geduld. Op daarvoor geschikte humusrijke grond wordt de ginseng in de schaduw geteeld. Ook de in het wild groeiende ginseng komt alleen in de schaduw in bossen voor. Na minimaal drie groeijaren kan de wortel geoogst worden, maar hoe ouder de plant des te beter de kwaliteit van de wortel. Voor wortels afkomstig van planten, die ouder dan 10 jaar zijn, worden hoge prijzen betaald. |
De teelt vraagt veel vakkennis en geduld. Op daarvoor geschikte humusrijke grond wordt de ginseng in de schaduw geteeld. Ook de in het wild groeiende ginseng komt alleen in de schaduw in bossen voor. Na minimaal drie groeijaren kan de wortel geoogst worden, maar hoe ouder de plant des te beter de kwaliteit van de wortel. Voor wortels afkomstig van planten, die ouder dan 10 jaar zijn, worden hoge prijzen betaald. |
||
Versie van 23 nov 2013 22:31
| Ginseng | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| soort | |||||||||||||||||||
| Panax quinquefolius L. (1753) | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Ingelegde ginsengwortels op een markt in Seoel Korea, 2003 | |||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||
Ginseng op  Wikispecies
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Ginseng is de naam die wordt gegeven aan bereidingen uit de wortels van soorten uit het geslacht Panax in de Klimopfamilie (Araliaceae). Het geslacht Panax bestaat uit ten minste negen soorten, waaronder Panax ginseng (Koreaanse of Chinese ginseng), Panax quinquefolium (Xiyangshen, Amerikaanse ginseng), Panax notoginseng (Sanqi) en Panax japonicus (Japanse ginseng). De medicinale eigenschappen van ginseng worden voor een belangrijk deel toegeschreven aan ginsenosides, steroide-achtige stoffen, triterpeen saponines, die voor de plant waarschijnlijk onderdeel zijn van het afweermechanisme tegen herbivoren.[1] Bij zoogdieren werken ginsenosiden agonistisch op de receptoren van verschillende steroïdhormonen.[1] Daarnaast beïnvloeden ginsenosides de expressie en functie van verschillende andere receptoren zoals voor tyrosinekinase, serotonine, NMDA en acetylcholine.[1]
Ginseng wordt gebruikt als algemeen tonicum of adaptogen ter bevordering van de levensduur vooral in het Verre Oosten, met name China, Korea en Japan. Ginseng is nu een van de meest populaire kruidengeneesmiddelen met een wereldwijde omzet van meer dan USD 300 miljoen dollar in 2001.[1]
De naam Ginseng komt van het Chinese 'Ren Shen'. Actually the term 'ginseng' represents two Chinese ideograms: 'gin' (pronounced ren) refers to 'man' and 'seng' (pronounced shen) refers to 'essence' It is believed to embody man's three mythical essences – body, mind and spirit. Thus it is also referred to as the lord or king of herbs.
Eigenlijk vertegenwoordigt de term 'ginseng' twee Chinese ideogrammen: 'gin' (engelse uitspraak: 'ren') verwijst naar 'man' en 'seng' (engelse uitspraak: 'shen') verwijst naar de 'essentie' Ginseng wordt verondersteld om de drie mythische essenties van de mens te belichamen - body, mind en spirit. Het wordt ook wel aangeduid als de heer of koning van de kruiden.[2]
Soorten
De twee bekendste soorten zijn Panax quinquefolium (ook wel Amerikaanse ginseng genoemd) en Panax ginseng (ook wel Chinese of Koreaanse ginseng genoemd). De Eleutherococcus senticosus wordt soms "Siberische ginseng" genoemd, maar deze soort is niet verwant met genoemde Panax-soorten.
Panax quinquefolium
De in Amerika meest gebruikte soort Panax quinquefolium komt van nature voor in het oosten van Noord-Amerika, is een 50 cm hoge vaste plant met bloemschermen die bestaan uit ongeveer 25 wit-groenachtige bloemen. De bladeren zijn samengesteld en bestaan uit vijf deelbladen. De vruchten zijn scharlakenrood. De wortels worden in de herfst geoogst en daarna gedroogd.
Panax ginseng
De wortel van Panax ginseng wordt Chinese/Koreaanse ginseng (koreaans: 인삼 = insam) genoemd.
Reeds vroeg gebruikten de Koreanen de in het wild voorkomende ginseng als medicijn. Rode ginseng werd voor het eerst in de Goryeo-dynastie rond 1080 geproduceerd. In 1556 werd gedurende de Joseon-dynastie de productie gereguleerd.
In China is de geneeskrachtige werking van ginseng voor het eerst gedocumenteerd in Shennong bencaojing ('het boek van Shennong over wortels en kruiden'), een klassiek werk over planten en hun gebruik. In 1596 beschreef Li Shizhen het gebruik van ginsengwortel in de Bencao Gangmu.[2]
In de 18e eeuw werd de effectiviteit van ginseng erkend in het Westen, en vervolgens werd een groot aantal onderzoeken uitgevoerd op het gebied van de plantkunde, scheikunde, farmacologie en therapeutische toepassingen ervan.
De teelt vraagt veel vakkennis en geduld. Op daarvoor geschikte humusrijke grond wordt de ginseng in de schaduw geteeld. Ook de in het wild groeiende ginseng komt alleen in de schaduw in bossen voor. Na minimaal drie groeijaren kan de wortel geoogst worden, maar hoe ouder de plant des te beter de kwaliteit van de wortel. Voor wortels afkomstig van planten, die ouder dan 10 jaar zijn, worden hoge prijzen betaald.
Voor het bereiden van rode ginseng worden de wortels ingedroogd tot 86% drogestof. Tijdens het drogen worden de wortels hard en verkleuren donkerbruin. Het hoge drogestofgehalte beschermt de wortels tegen aantasting door bacteriën en schimmels, maakt het bewaren makkelijker en het transport goedkoper.
's Werelds grootste fabriek voor rode ginseng is de KGC Ginseng-Fabriek in Buyeo, provincie Chungcheongnam-do. Van ginseng worden veel verschillende producten gemaakt. Voornamelijk als poeder voor het maken van thee. Ook wordt een dik siroopachtig concentraat gemaakt, dat bitter smaakt en traditioneel met honing wordt gezoet. Ook wordt ginseng o.a. verwerkt in alcoholische sterkedrank, capsules en zeep.
Werking
|
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts. |
Ginseng beïnvloedt de bloeddruk, de stofwisseling en het immuunsysteem.[1] De werkzame stoffen zijn de in de wortel voorkomende ginsenosiden, welke tot de triterpeen saponinen behoren. Er zijn aanwijzingen dat deze stoffen gunstige effecten op de gezondheid hebben.
Om variatie tussen ginsengpreparaten te vermijden, wordt in wetenschappelijk onderzoek veel gebruik gemaakt van commercieel verkrijgbare gestandaardiseerde ginsengextracten. Twee algemeen gebruikte gestandaardiseerde extracten zijn G115[3] uit Panax ginseng (gestandaardiseerd op 4% totaal ginsenosiden) en NAGE[4] uit Panax quinquefolius (gestandaardiseerd op 10% totaal ginsenosiden). De ginsenosiden Rb1, Rb2, Rc, Rd, Re and Rg1 worden in beide preparaten aangetroffen, waarbij G115 meer Rg1 bevat, en NAGE meer Rb1 en Re.
In dierproeven waarbij muizen en ratten jarenlang grote doses ginseng kregen toegediend werden op korte of lange termijn geen duidelijke voordelige of nadelige gevolgen hiervan vastgesteld, behalve bij de groep die 2 jaar lang de hoogste dosis van 5 gram/kilo/dag kreeg (vergelijkbaar met 350 gram per dag voor een volwassene van 70 kilo): hierbij was het gewicht wat lager maar ook de incidentie van een bepaalde goedaardige afwijking aan de melkklier wat lager[5]. Het aantal tumoren was niet hoger of lager dan bij de controlegroep.
Ginseng wordt sterk afgeraden bij mensen met nierproblemen.[6] Ginseng kan bloedingen veroorzaken[7]. Ginseng mag niet samen met een aantal medicijnen ingenomen worden vanwege ongunstige wisselwerkingen[8].
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|