Amalie Skram

Amalie Skram
	Amalie Skram
Algemene informatie
Volledige naam	Berthe Amalie Aver
Geboren	22 augustus 1846
Geboorteplaats	Bergen
Overleden	15 maart 1905
Overlijdensplaats	Kopenhagen
Land	Noorwegen
	Dbnl-profiel
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

Amalie Skram, geboren Berthe Amalie Aver (Bergen, 22 augustus 1846 - Kopenhagen, 15 maart 1905) was een Noors schrijfster. Ook geldt ze als een pleitbezorgster van vrouwenemancipatie.^[1]

Leven[bewerken | brontekst bewerken]

Berthe Amalie Aver kwam uit een instabiel gezin met vijf kinderen. Haar vader was handelaar en vluchtte - na een bankroet - naar de Verenigde Staten om aan zijn schulden te ontkomen toen Amalie zeventien was. Ze trouwde met een oudere zeekapitein met wie ze zes jaar lang de wereldzeeën bevoer. In 1884, toen ze net haar eerste succes had in de literaire wereld, hertrouwde ze met de Deense schrijver Erik Schram van wie ze vijftien jaar later zou scheiden. Ze raakte tweemaal in een zware depressie en werd daarbij ook opgenomen in een psychiatrische kliniek. Vanaf 1884 leefde ze in Kopenhagen. Ze overleed in 1905 op 57-jarige leeftijd.

Werk[bewerken | brontekst bewerken]

Het werk van Skram wordt wel gerekend tot het naturalisme van de beweging De Moderne Doorbraak, hoewel zij duidelijk het sociale engagement mist van de meeste naturalisten. Ze schildert vooral de verhouding tussen mensen onderling, met name binnen het huwelijk en tussen generaties. Daarbij geeft ze blijk van een pessimistische levenshouding. Haar vrouwfiguren zijn vaak onwetend en passief, de mannelijke figuren hebben meestal een verleden, maar uiteindelijk komt het allemaal door de aangeboren slechtheid van de mens. Vergeefs zoeken haar romanfiguren naar de oplossing van het levensvraagstuk.

Skram schildert vooral de milieus die haar bekend waren, waarbij haar werk vaak doorspekt is met autobiografische herinneringen. Ze heeft een opvallende belangstelling voor het lugubere en misdadige, waarvan ze aspecten vaak tot in detail beschrijft. Haar personen zijn angstig, eenzaam en zich bewust van hun eigen tekortkomingen. Op zich kiest ze geen partij tussen de seksen en hekelt ze zowel mannen als vrouwen. Wel beschrijft ze situaties altijd vanuit het perspectief van de vrouw. Dit, en ook omdat ze de eerste Scandinavische schrijfster was die de vrouwelijke seksualiteit tot een thema maakte, leidde ertoe dat ze later in de twintigste eeuw door de vrouwenbeweging werd gezien als een der der weinige schrijfsters uit haar tijd die het feministische gedachtegoed vertegenwoordigden.

Een van Skrams bekendste werken, Constance Ring (1884), werd in 1982 in het Nederlands vertaald. In deze roman beschrijft ze een naïeve jonge vrouw die een koopman huwt en vervolgens niet kan aarden in de sociale omgeving waarin ze terecht is gekomen. Ook heeft ze veel moeite met de dubbele seksuele huwelijksmoraal. Als ze van haar man wil scheiden stuit ze op veel sociaal onbegrip. Uiteindelijk eindig het boek met haar zelfmoord.

Bibliografie[bewerken | brontekst bewerken]

Romans

Madam Høiers leiefolk, 1882
Constance Ring, 1885. Vertaald als: Constance Ring. Amsterdam: Sara, 1982 ISBN 90-6328-075-0
Lucie, 1888
Fru Inez, 1891
Forraadt, 1892
Hellemyrsfolket:
- Sjur Gabriel, 1887
- S.G. Myhre, 1890
- Afkom, 1898
Professor Hieronimus, 1895
Paa St. Jørgen, 1895
Mennesker, 1905 (onvoltooid)
Samleder vaerken Tredie del; Sjette del, 1906