Ja zuster, nee zuster

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Ja zuster, Nee zuster)
Zie Ja zuster, nee zuster (film) voor de afgeleide film uit 2002.
Ja zuster, nee zuster
Titelkaarten, ontworpen door illustrator Hans de Cocq
Genre Komedie
Bedenker Annie M.G. Schmidt
Hoofdrollen Hetty Blok
Leen Jongewaard
Piet Hendriks
Carla Lipp
Dick Swidde
Regie Henk Barnard
Berend Boudewijn
Frits Butzelaar
Scenario Annie M.G. Schmidt
Muziek Harry Bannink
Land van oorsprong Vlag van Nederland Nederland
Taal Nederlands
Uitzendingen
Start 3 september 1966
Einde 7 september 1968
Afleveringen 20
Seizoenen 2
Netwerk of omroep VARA
Zender Nederland 1
Prijzen
Gouden Televizier-Ring 1967
(en) IMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Televisie

Ja zuster, nee zuster is een Nederlandse muzikale komische televisieserie geschreven door Annie M.G. Schmidt, met muziek van Harry Bannink. De serie is van 3 september 1966 tot 7 september 1968 uitgezonden door de VARA, in 2 seizoenen van tien afleveringen. De serie was oorspronkelijk gemaakt voor de jeugd, maar was ook bij volwassenen zeer populair.

Televisieserie[bewerken | brontekst bewerken]

Elke aflevering bevatte twee of drie liedjes. De liedjes uit de serie kwamen uit op single, langspeelplaat en op de toen nog vrij nieuwe muziekcassette, en leverden al snel een Gouden Plaat op. De serie was vrijwel meteen al mateloos populair. Op zaterdag 7 september 1968, de dag dat de laatste aflevering werd uitgezonden, schreef de Leidse Courant: 'Dit is het onherroepelijke einde van de ongetwijfeld meest succesvolle serie uit het vaderlandse teeveebestel.'

De opnamen werden gemaakt op Ampexbanden die later vrijwel allemaal werden hergebruikt, omdat deze banden zeer kostbaar waren. Daardoor zijn alle afleveringen verloren gegaan. Volgens verschillende bronnen is het materiaal al vrij snel gewist, vermoedelijk al in 1969 of 1970. De buitenopnamen werden op film geschoten en deze zogenaamde filminlassen zijn wel bewaard gebleven. Dat bewaard gebleven materiaal (vijftien liedjes) is later op video uitgebracht als onderdeel van een box met cd's waarop afleveringen van Ja zuster, nee zuster (door een amateur opgenomen op geluidsband) in hoorspelvorm zijn gegoten. Later verschenen de liedjes als bonus op de dvd-uitgave van de speelfilm.

Hetty Blok, Piet Hendriks en Leen Jongewaard verschenen een half jaar later nog een keer in hun 'Ja zuster, nee zuster'-kledij op de televisie. Dat was tijdens een marathonuitzending voor de Stichting Bisschop Bekkers ("emmeractie") op 9 mei 1969, gepresenteerd door Mies Bouwman.[1]

Delen uit de reeks zijn in 1968 ook in België uitgezonden. In het VRT-archief zijn de volledige afleveringen echter evenmin bewaard. Wel zijn daar in 2012 zes korte fragmentjes ontdekt, die opgenomen waren in het autopromotieprogramma Ziet u er wat in?. Dit waren allemaal clips uit de liedjes. De VRT heeft deze fragmenten overgedragen aan het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.[2] In 2021 vond een televisiehistoricus nog drie extra clips, die eerder over het hoofd waren gezien, namelijk van Bello, Stroei-voei, en Harry.[3] Ter gelegenheid van 70 jaar televisie in Nederland werden deze vertoond op een speciale middagvoorstelling.[4]

Verhaal[bewerken | brontekst bewerken]

De serie handelt over de lotgevallen van de bewoners van Rusthuis Klivia in de Primulastraat, die het regelmatig aan de stok krijgen met de boze buurman Boordevol. In het rusthuis zelf, waar zuster Klivia de scepter zwaait, wonen de ingenieur, de pruikenmaakster Jet, de jongens Bobby en Bertus, en later ook Gerrit de inbreker. De ingenieur voert buiten het zicht van de kijker proeven uit in de kelder, die altijd mislukken. Regelmatig komt er een grote knal uit de kelder, waarna de ingenieur omringd door rookpluimen uit de kelder komt. Boordevol, die eigenaar is van het pand, ergert zich groen en geel aan het "rusthuis vol herrie" en probeert Klivia en haar gevolg op alle mogelijke manieren het huis uit te krijgen. Soms schakelt hij hiervoor zelfs de rechter in. Gelukkig voor de kijker slaagt zijn opzet nimmer en blijft Rusthuis Klivia gewoon open.

Rolverdeling[bewerken | brontekst bewerken]

Ja zuster, nee zuster. Aflevering 6, 'Knibbeltje'
Vaste acteurs
Gastrollen

In iedere aflevering waren een of meer gastrollen die veelal door toenmalige bekende Nederlanders werden ingevuld:

Liedjes[bewerken | brontekst bewerken]

In de oorspronkelijke serie kwamen de volgende 58 liedjes voor:

  • Aan de trapeze (Circusliedje)
  • Altijd ben ik bereid
  • Bello (niet zo trekken)
  • Buiten waait de Noordenwind
  • De beer
  • De jongens van de reisvereniging
  • De kat van ome Willem
  • De ouwe Jacob
  • De twips
  • Duifies, duifies
  • Elektrieke deken
  • Er was een stoere zeeman
  • Geld, alles kan je kopen voor geld
  • Gerrit de liftboy
  • Goud uit stro
  • Groot zijn
  • Hallo, zei de muis
  • Harry (wat heb je met je haar gedaan?)
  • Hendrik Haan
  • Hou je gedeisd
  • Hé, hé word wakker
  • Iedereen is weleens bang
  • Ik ben de molenaar
  • Ik heb 't bewijs
  • Ik krijg 't weer
  • Ik verander
  • Ik wil het niet
  • In een kille, koude paardestal
  • In een rijtuigie
  • Ingenieur op klompen
  • Ja Zuster, Nee Zuster (Niet met de deuren slaan)
  • Jij hebt gelogen, Gerrit
  • Knibbel, ons konijn
  • Laat ze breien
  • Ladumaar meneer
  • Lodewijk, waar zit je
  • Lorre is ziek
  • Met u onder een paraplu
  • Met Wim Sonneveld in bad
  • Mini & Maxi
  • M'n opa
  • Muis in de supermart
  • Naar Zwitserland
  • Op de step
  • Poes, poes, poes
  • Popocatepetl
  • Samen met één vrijer
  • Schipbreukeling
  • Souvenir uit Nederland
  • Stop doe 't niet
  • Stroei-voei
  • Tippetip-bat-bat
  • Twee beschermengeltjes van Opa
  • Waar moeten we naartoe
  • Wij hebben een plan
  • Wij zijn bang voor de bullebak
  • Wil u een stekkie (van de fuchsia?)
  • Wosjni Nowgarad (van Wisjni naar Wosjni)

De liedjes zijn verschenen op vier Decca-langspeelplaten: De geschiedenis van een rusthuis vol herrie, Nieuwe liedjes uit JZNZ, Een rusthuis vol liedjes uit JZNZ en Niet met de deuren slaan. Nadien zijn zowel op lp als (later) op cd vele compilaties uitgebracht. Van de liedjes werden ook talloze singles en ep's uitgebracht, die in een enkel geval ook de hitparade haalden. Er zijn ook enkele muziekcassettes verschenen met ieder vier stukken erop. In 1999 zijn de vier originele langspeelplaten heruitgebracht op cd door het label Nikkelen Nelis, met de originele hoesontwerpen, waarbij wel het Decca-logo is weggeretoucheerd.

Prijzen[bewerken | brontekst bewerken]

De serie won in 1967 de Gouden Televizier-Ring.

Fotogalerij[bewerken | brontekst bewerken]

  • Hetty Blok als Zuster Klivia
    Hetty Blok als Zuster Klivia
  • Leen Jongewaard en Hetty Blok
    Leen Jongewaard en Hetty Blok
  • Piet Hendriks en Dick Swidde
    Piet Hendriks en Dick Swidde
  • Dick Swidde, Hetty Blok en Leen Jongewaard
    Dick Swidde, Hetty Blok en Leen Jongewaard
  • De vaste acteurs, hier in aflevering 6
    De vaste acteurs, hier in aflevering 6
  • Decor
    Decor
  • Decor met trap
    Decor met trap
  • Slaapkamerdecor
    Slaapkamerdecor

Discografie[bewerken | brontekst bewerken]

Singles[bewerken | brontekst bewerken]

Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
Duifies, duifies 1966 - - Hetty Blok & Leen Jongewaard
M'n opa 1967 18 maart 1967 15 13 Hetty Blok & Leen Jongewaard
Schipbreukeling 1967 - - Leen Jongewaard
De ouwe Jacob 1967 2 december 1967 16 7 Leen Jongewaard
Wil u een stekkie? 1967 11 november 1967 tip - Hetty Blok & Leen Jongewaard
De elektrieke deken 1967 - - Hetty Blok, Leen Jongewaard & de Jonkies
Popocatepetl 1967 - - Albert Mol, Hetty Blok, Leen Jongewaard, Carla Lipp & Piet Hendriks
Stroei-voei 1967 - - Hans Boskamp
De kat van Ome Willem 1968 2 maart 1968 2 10 Wim Sonneveld met Hetty Blok, Leen Jongewaard & de Jonkies
In een rijtuigie 1968 23 maart 1968 12 6 Wim Sonneveld & Leen Jongewaard
Mini en Maxi 1967 8 juni 1968 tip - Hetty Blok & Carla Lipp

Merchandise[bewerken | brontekst bewerken]

Van Ja zuster, nee zuster verschenen in de jaren zestig onder andere een Ministeckdoos, ansichtkaarten, drie verschillende soorten legpuzzels (Facet Puzzle), de twee boeken Ja zuster, nee zuster (De Arbeiderspers, 1967) en Ja zuster, nee zuster, tweede boek (De Arbeiderspers, 1969) en drie sleutelhangers (Klivia, Gerrit en opa). De sleutelhangers werden bij het reinigingsmiddel Andy verstrekt zonder toestemming van de acteurs, waarop Hetty Blok en Leen Jongewaard hiertegen vergeefs een rechtszaak aanspanden. In 2008 verscheen een postzegel met afbeelding van Hetty Blok en Leen Jongewaard als onderdeel van de themaserie 'De jaren 60'.

Boek, toneelstuk, luisterboek, expositie[bewerken | brontekst bewerken]

Eind 1999 ging het toneelstuk Ja zuster, nee zuster in première, en in oktober 2002 de gelijknamige film.

In 1999 verscheen een koffertje met een reconstructie van de serie in boekvorm. Een deel van de scripts was al eens in verhaalvorm opgeschreven door Annie M.G.Schmidt zelf, de andere scripts werden speciaal voor het boek bewerkt. Harry Bannink had speciaal voor die uitgifte alle liedjes uit de serie als piano-zang-arrangement uitgeschreven, en ook een aantal liedjes als karaoke-versies op een cd gezet. Ook bevatte het koffertje twee cd's met daarop alle originele liedjes en een danspassenkaart voor de twips. Daarnaast zijn beide boeken ook los verkrijgbaar en verscheen er een 4 cd-box met alle liedjes.

In datzelfde jaar speelde het Ro Theater onder regie van Pieter Kramer een toneelversie van Ja zuster, nee zuster, met in de hoofdrollen Loes Luca als zuster Klivia en Dick van den Toorn als Gerrit.

Van een aantal afleveringen zijn wel (amateur)geluidsopnamen bewaard gebleven. Op basis daarvan werd besloten een luisterboek samen te stellen. Hetty Blok sprak als Zuster Klivia de verbindende teksten. Uit de geluidsopnamen waren de liedjes verwijderd. De tune bleef wel behouden.

Het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn wijdde tussen november 2002 en maart 2003 een expositie aan Ja zuster, nee zuster: "Niet met de deuren slaan". Topstuk was een reconstructie van het decor van de huiskamer van Rusthuis Klivia uit de televisieserie, aangevuld met originele objecten uit het NOB-archief. Verder waren er talloze attributen (zoals het echte zusterpak van Hetty Blok), foto's, beeldfragmenten en merchandising te zien. Ook stonden overal geluidszuilen waar naar liedjes en dialogen uit de serie kon worden geluisterd. Hetty Blok opende de tentoonstelling en liet zich voor die gelegenheid fotograferen in haar eigen "rusthuis", overigens niet in het zusterpak. Het zusterpak is nu te bezichtigen in het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Een van de twee bijzettafeltjes waarop de clivia's in het originele decor stonden, werd door United Decor verkocht bij een veiling (28 september 2005, Veilinghuis Van Beusekom). Tijdens de kijkdagen was te zien dat het tafeltje flink beschadigd was geraakt.

Cast theaterversies[bewerken | brontekst bewerken]

Rol 1999 (Ro Theater) 2009 (V&V Enterainment)
Zuster Klivia Loes Luca Annick Boer
Buurman Boordevol Paul Kooij Ara Halici
Gerrit Ad Knippels Joep Onderdelinden
Jet Tjitske Reidinga Dorien Haan
Opa Dick van den Toorn Joep Onderdelinden
Ingenieur Guus Dam Rein Hofman
Agent Martijn Bosman, Guus Dam
Bobby Dick van den Toorn Roy Kullick
Bertus Mark Haayema
Mevrouw de Kneu Melise de Winter
Hoofd Michel Sorbach
Jonkie Barbara de Wit, Sjoerd Oomen, Louis van Dijk, Eva van Rijn, Marjolein Schoofs\
Lorre Paul de Leeuw

Afleveringen[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

  • Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink: Ja zuster, nee zuster. Bevat: leesboek (samengesteld door Frits Visser), liedboek, 2 cd's met alle liedjes, meezing-cd, Danspassenkaart van De Twips. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1999. ISBN 9038869347 in doos, ISBN 9038869320 (leesboek) geb., ISBN 9038869339 (liedboek) geb.

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ja_zuster,_nee_zuster&oldid=67006829"