Onno Zijlstra

Onno Zijlstra
Onno Zijlstra in Amersfoort in 2022
Persoonsgegevens
Geboren	14 januari 1949
Land	Nederland
Beroep	filosoof
Oriënterende gegevens
Belangrijkste ideeën	“Kunst biedt houvast om over zin na te denken en biedt vaak een opening om in het leven zin te ervaren. Ze doet hoop leven.” (Kunst en de zin van het bestaan)
Portaal    Filosofie

Onno Klaas Zijlstra (Wassenaar, 14 januari 1949) is een Nederlandse filosoof.

Zijlstra promoveerde in 1982 aan de Vrije Universiteit Amsterdam op een proefschrift over de filosofie en cultuurkritiek van de Spaanse filosoof José Ortega y Gasset. In 2022 werkte hij dit voor een groter publiek uit in Het leven als schipbreuk - De crisisfilosofie van Ortega y Gasset. Uitgangspunt van dit boek is dat we te maken hebben met een wooncrisis, een klimaatcrisis, een coronacrisis en een politieke crisis. Maar wat is dat eigenlijk, in tijden van crisis leven? Wat zijn de kenmerken van een cultuur in crisis? Raken we in een crisis van onszelf vervreemd, of komen we juist tot zelfinkeer? Volgens Zijlstra laat de filosofie van José Ortega y Gasset zien wat het leven in crisis typisch menselijk maakt. We moeten crises volgens Zijlstra niet ontwijken, maar juist beleven en doordenken.

Zijlstra doceerde filosofie aan de Vrije Universiteit, ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten te Zwolle en aan de Protestantse Theologische Universiteit.

Zowel als onderdeel van als naast zijn werk als docent schreef Zijlstra diverse boeken. In 1998 kwam het boek Het kunstwerk en de zin van het bestaan uit. Hierin legt hij de relatie tussen kunst en filosofie en geeft er een uitleg over. Dilemma's. Een kortere inleiding in de filosofie (2003) was zijn volgende boek. Het is speciaal geschreven voor diegenen die bijna niets van filosofie weten, maar er wel graag een algemene indruk van willen hebben. De vraag over de zin van het menselijk bestaan staat in dit werk centraal.

Zijn Engelstalige boek Language, Image and Silence. Kierkegaard and Wittgenstein on Ethics and Aesthetics verscheen in 2006. In 2007 gevolgd door Wat doet die rode vlek daar linksboven?, een rijkelijk geïllustreerde inleiding in de esthetica; Zijlstra zorgde voor de tekst, de kunsthistorische bijdrage kwam van Jan Smidt. In 2016 maakte Zijlstra met Wendy Janssen Reflecties. 25 kunstwerken 24 filosofen.

In 2021 publiceerde hij Authentiek - In tijden van massamedia, egocultuur en consumentisme, waarin hij aangeeft dat authenticiteit in tijden van massamedia, egocultuur en consumentisme niet alleen mogelijk, maar zelfs noodzakelijk is. Tegen de achtergrond van de geschiedenis van het begrip en de felle kritiek op hedendaagse verschijningsvormen ervan voert Zijlstra een pleidooi voor een doordacht, sociaal en moreel idee van authenticiteit.

In Kunst en de zin van het bestaan uit 2022 stelt Zijlstra dat kunst onlosmakelijk verbonden is met de vraag naar de betekenis van ons leven. En in tijden van onzekerheid als de onze wordt de vraag hoe kunst ons kan helpen om na te denken over de zin van wat wij doen, urgenter. In dit boek moedigt Zijlstra het gesprek aan over de zinvraag in samenhang met het denken over kunst. Hiervoor haalt hij zes denkers voor het voetlicht die in de moderne tijd de zinvraag indringend aan de orde hebben gesteld en de kunst nadrukkelijk bij hun reflecties hebben betrokken: Kant, Hegel, Schopenhauer, Kierkegaard, Nietzsche en Wittgenstein.

Een broer van Onno Zijlstra was de dichter en predikant Jaap Zijlstra (1933-2015).

Bibliografie

• Authenticiteit en vervreemding. Filosofie en cultuurkritiek van José Ortega y Gasset, Amsterdam 1982
• Ethiek en esthetiek zijn een. Over Wittgensteins Tractatus, stelling 6.421, Kampen 1990
• Als ik Job niet had. Tien denkers over God en het lijden, Zoetermeer z.j. (1997), redactie met Albert de Lange
• Het kunstwerk en de zin van het bestaan, Kampen 1998
• Letting Go. Rethinking Kenosis, Bern 2002, redactie
• Dilemma's. Een kortere inleiding in de filosofie, Udel 2003
• Language, Image and Silence. Kierkegaard and Wittgenstein on Ethics and Aesthetics, Bern 2006
• Wat doet die rode vlek daar linksboven? Inleiding in de esthetica, Arnhem 2007
• De vertoning. Een pleidooi voor individualiteit en verbeelding, Arnhem 2011, met Suzan ten Heuw
• Kierkegaard in discussie, Budel 2012
• Wat bezielt Kierkegaard? Zeven essays over een dwarse denker, Budel 2014, redactie met Renée van Riessen
• Reflecties. 25 kunstwerken 24 filosofen, Eindhoven 2016, met Wendy Janssen
• Een zekere twijfel. Inleiding in de westerse filosofie, Eindhoven 2018
• Verbeelding. Over waarneming en kunst, Arnhem 2020
• Authentiek. In tijden van massamedia, egocultuur en consumentisme, Amsterdam 2021
• Het leven als schipbreuk - De crisisfilosofie van Ortega y Gasset, Leusden 2022
• Kunst en de zin van het bestaan, Arnhem 2022