Sint-Nicolaaskerk (Szeged)
De Sint-Nicolaaskerk in Szeged is een Servisch-orthodoxe kerk gewijd aan Nicolaas van Myra, gelegen achter de Votiefkerk aan het Domplein en is een van de oudste monumenten van Szeged. Het barokke gebouw − grotendeels gebouwd 1773-1781 − herinnert samen met de vier andere Servisch-orthodoxe kerken (die in Szőreg, Deszk, Hódmezővásárhely en Újszentiván) aan de geschiedenis van de Servische gemeenschap in Hongarije.
| Sint-Nicolaaskerk | ||||
|---|---|---|---|---|
.JPG)
| ||||
De façade van de kerk
| ||||
| Plaats | Szeged | |||
| Denominatie | Servisch-orthodox | |||
| Gewijd aan | Nicolaas van Myra | |||
| Coördinaten | 46° 15′ NB, 20° 9′ OL | |||
| Gebouwd in | 1773-1781 | |||
| Restauratie(s) | 1881 | |||
| Architectuur | ||||
| Architect(en) | Jovan Dobić | |||
| Kerkprovincie | ||||
| Bisdom | Eparchie van Boeda | |||
| ||||
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Szeged is een oude nederzetting op de rechteroever van de rivier de Tisza. Volgens oude bronnen bestond de plaats al in de 12de eeuw. Men gaat ervan uit dat Szeged, reeds voor de komst van de Hongaren, werd bevolkt door Slavische christenen. Tijdens de Turkse heerschappij woonden de Serviërs voornamelijk in het voorstadje Palanka en in de Gornji grad (de Bovenstad). Na de heroprichting van het Orthodoxe aartsbisdom Peć in 1557, werd Szeged de zetel (‘Mitropolit’) van het bisdom voor de landstreek Bačka. In die tijd stond er in de stad al een Servisch-orthodoxe kerk, waarover echter geen brongegevens meer bestaan.
Na de bevrijding van de Turkse bezetting in 1686, gaan Serviërs tijdens de zogenaamde 'Velika Seoba', de grote migratie van Serviërs in 1690 richting het noorden (vanwege dat het Servische moederland bezet bleef door de Turken), in groten getale Palanka bevolken. Hun oudere kerk, gelegen in de Bovenstad, was gewijd aan de aartsengelen Michaël en Gabriël. De kerk was gebouwd op de fundamenten van een kerk uit de Turkse tijd, hetgeen blijkt uit het kerklogboek of stichtingsbrief (de zgn. ‘Tevter crkveni’) uit 1727. Het kerkelijk geboorteregister bestaat sinds 1744. Tijdens de grote overstroming van Szeged in 1879 is die kerk zwaar beschadigd geraakt en afgebroken.
Architectuur[bewerken | brontekst bewerken]
De huidige en enige Servische kerk in Szeged, gelegen in het voormalige voorstadje Palanka, is gewijd aan St. Nicolaas. Ze is gebouwd in twee perioden. Eerst is er in 1732 een tijdelijke kerk van kleinere afmetingen gebouwd. In 1762 waren er pogingen om bij die kerk een stenen toren te bouwen, echter door het ontbreken van de benodigde vergunningen is dat niet gerealiseerd.
Tien jaar later werd, nadat de Servische gemeenschap zich had versterkt en dankzij donaties van vermogende handelaren, de bouw van de huidige grotere kerk op dezelfde plek mogelijk. De bouwwerkzaamheden hiervoor begonnen in 1773. Het dak van de kerk was in 1778 gereed. De hoofdarchitect was Jovan Dobić. De toren van de kerk is in 1781 gereed gekomen. Twee Duitse vaklieden hebben de toren gebouwd en Mihajlo Sokolović, een vakman uit Boeda, heeft het vergulden en versieren van de toren verzorgd. Nog in het laatstgenoemde jaar zijn er vijf nieuwe klokken ingewijd.
Ook de Nicolaaskerk is in 1879, tijdens de overstroming, ernstig beschadigd geraakt. Ze is vervolgens in de jaren 1880-1881 gerestaureerd. De buitenkant van de kerk is grotendeels in barokke stijl opgebouwd met classicistische elementen.
Interieur[bewerken | brontekst bewerken]
Het inrichten en versieren van de kerk aan de binnenzijde heeft langer geduurd. In 1805 is de kerk ingewijd door bisschop Jovan Jovanović. Een herinnering aan dit feit wordt nog steeds bewaard in het altaar. Tijdens de 18de en 19de eeuw heeft de Nicolaaskerk rijkelijk geschenken mogen ontvangen, hetgeen te zien is aan het interieur.
Binnen in de kerk bevindt zich een iconostase, waarvan het onderste gedeelte is geschilderd door de Servische meester van de barok Jovan Popović in het jaar 1761. De iconostase bevond zich in eerste instantie in de kleinere voorloper van de huidige kerk. Na de bouw van de nieuwe kerk heeft de parochie een tweede, tegenwoordig niet meer bekende, schilder gearrangeerd die de overige composities heeft geschilderd van deze bijzondere, partieel opgebouwde iconostase in rococo-stijl. De gehele iconostase is na de grote overstroming gerestaureerd. Bij die gelegenheid in 1881 heeft de schilder Jovan Hodina op het plafondgewelf van de kerk de fresco 'De schepping van de wereld' geschilderd.
Aan de muren van de kerk bevinden zich meerdere iconen uit verschillende periodes en van verschillende herkomst. De oudste is een Russisch icoon 'Het goddelijke gezicht van Jezus Christus' (De wade van Veronika), een werk van een Russische meester uit de school van Roebljov uit het begin van de 17de eeuw. Op de zuidelijke muur van de kerk bevinden zich twee iconen van de heilige maagd Maria welke tijdens de eerder genoemde Velika Seoba (migratie) door Serviërs uit het oude Servië zijn meegenomen. Ongewoon is de icoon 'De Zwarte Madonna' afkomstig uit Egypte, het werk van een Koptische schilder. Hierop hebben Christus en de Maagd Maria zwarte gelaatstrekken. Vermeldingswaard zijn nog twee iconen van de beroemde barokschilder Stefan Tenenski, genaamd 'De Kroning van de Maagd Maria'.[bron?] In de vitrines bevinden zich historische godsdienstige boeken en verschillende voorwerpen uit de liturgieviering, zoals wierookhouders, afdekkleden voor het altaar en kerkelijk servies.
Galerij[bewerken | brontekst bewerken]
-
Een maquette van de Kerk -
Interieur van de kerk -
Enkele kunstschatten uit de kerk -
Een aantal iconen -
Het icoon van Sint Nicolaas van Myra -
Het fresco 'De schepping van de wereld' -
Een overzicht van de Rococo-iconostase -
Troon van Maria -
Het icoon van de Zwarte Madonna -
Het icoon van de Bloedende Maria
.JPG)
.JPG)
.jpg)
.JPG)
.JPG)
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen, noten en/of referenties
|