Vaatcryptogamen

Vaatcryptogamen vormen een parafyletische groep van cryptogame planten (met verborgen voortplantingsorganen) met vaatbundels en met voortplanting door sporen. Binnen de vaatplanten (Tracheofyta) staan de vaatcryptogamen tegenover de fanerogamen of zaadplanten met voortplanting door zaden.

Omgrenzing[bewerken | brontekst bewerken]

Vereenvoudigde stamboom van de Embryophyta^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]

Embryophyta (landplanten)
- mossen s.l.
- Tracheophyta , (vaatplanten)
  - † rhyniophyten (Banks 1975)
  - - - † Stam Zosterophyllophyta (Banks 1975)
      - Stam Lycopodophyta (Cronquist & al. 1966)
    - Euphyllophyta (Kenrick & Crane 1997)
      - † Stam Trimerophytophyta (Banks 1975)
      - † Klasse Cladoxylidopsida
        
        † Klasse Coenopteridopsida
        
        Stam Pteridophyta (Schimper 1879), varens
        
        Lignophyta
        † progymnospermophyten
        
        Spermatophyta, zaadplanten
        † zaadvarens, pteridospermatophyten
        
        naaktzadigen, gymnospermophyten
        
        Angiospermophyta, bedektzadigen

worden niet bij de vaatcryptogamen gerekend.

een polyfyletische groep

taxonomische groep; benoemde clade (een monofyletische groep)

De vaatcryptogamen zijn slechts een deel van de cryptogamen; het zijn de vaatplanten, die zich voortplanten door sporen, en dus zonder de zaadplanten. Tot de vaatcryptogamen behoren de varens en varenachtigen. Pteridologie is de tak van wetenschap die zich bezighoudt met de vaatcryptogamen. Hoewel de naam verouderd is wordt deze voor het gemak nog wel eens gebruikt.

"Cryptogamen" (waar de vaatcryptogamen slechts een deel zijn) is een oude benaming uit de 19e en 20e eeuw voor de zogenaamde "lagere planten" of "sporenplanten"; de planten die dus geen bloemen vormen. Tot de polyfyletische groep van de cryptogamen worden de onderling niet verwante algen, schimmels (inclusief korstmossen) en mossen s.l. gerekend. Deze groepen vormen samen geen natuurlijke eenheid. Tegenover de cryptogamen staat de groep van de fanerogamen of zaadplanten (zaadvarens, naaktzadigen en bedektzadigen).

Tot de vaatcryptogamen worden gerekend de volgende (soms polyfyletische) groepen:

rhyniophyten
Lycopodophyta, wolfsklauwen en verwanten
varens en verwanten, zoals de paardenstaarten, Trimerophytophyta, Cladoxylidopsida, Coenopteridopsida
progymnospermophyta

Historische namen[bewerken | brontekst bewerken]

**Historische namen van verschillende groepen in het Plantenrijk**
Cryptogamae	Thallophyta, Arrhizophyta 'lagere planten'	Prokaryoten, Protophytae, Schizophyta, Monera		Bacteria
				Algen s.l.	Cyanophyta
		thallofyten zonder archegonia			Algae s.s.
				Fungi, Schimmels
					appendix: Lichenes
		Embryophyta Planten (s.s.)	Archegoniatae	Bryophyta s.l. Astelocormophyta	Hepaticae
					Musci
					Anthocerotae
	Cormophyta, Tracheophyta, Rhizophyta, Stelocormophyta			Vaatcryptogamen, Varens	'Lycophyta'
					'Pteridophyta'
Phanerogamae, Fanerogamen			Spermatofyta Lignophyta	Gymnospermae
				Angiospermae, Anthophyta	Monocotyledonae
					Dicotyledonae

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. THE NONVASCULAR EMBRYOPHYTES Geraadpleegd: 15-05-2017.
↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. THE VASCULAR CRYPTOGAMS Geraadpleegd: 15-05-2017.
↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. HIERARCHICAL CLASSIFICATION OF THE PHYLUM PTERIDOSPERMOPHYTA (Ward 1904) Geraadpleegd: 15-05-2017.
↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM PTERIDOPHYTA (Schimper 1879) Geraadpleegd: 15-05-2017.
↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM PROGYMNOSPERMOPHYTA (Bold et al. 1987) Geraadpleegd: 15-05-2017.
↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE GYMNOSPERMS Geraadpleegd: 15-05-2017.
↑ Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM ANGIOSPERMOPHYTA (Berry 1915) Geraadpleegd: 15-05-2017.

Literatuur

(en) Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life Geraadpleegd: 15-05-2017.

[1] Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. THE NONVASCULAR EMBRYOPHYTES Geraadpleegd: 15-05-2017.

[2] Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. THE VASCULAR CRYPTOGAMS Geraadpleegd: 15-05-2017.

[3] Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. HIERARCHICAL CLASSIFICATION OF THE PHYLUM PTERIDOSPERMOPHYTA (Ward 1904) Geraadpleegd: 15-05-2017.

[4] Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM PTERIDOPHYTA (Schimper 1879) Geraadpleegd: 15-05-2017.

[5] Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM PROGYMNOSPERMOPHYTA (Bold et al. 1987) Geraadpleegd: 15-05-2017.

[6] Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE GYMNOSPERMS Geraadpleegd: 15-05-2017.

[7] Holt, J. & C. Iudica (2016) Diversity of Life. DESCRIPTION OF THE PHYLUM ANGIOSPERMOPHYTA (Berry 1915) Geraadpleegd: 15-05-2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]