Zirkonoceendichloride

Zirkonoceendichloride
Structuurformule en molecuulmodel
	Structuurformule van zirkonoceendichloride
	Molecuulmodel van zirkonoceendichloride
Algemeen
Molecuulformule	;
Molmassa	292,31 g/mol
SMILES	[cH-]1cccc1.[cH-]1cccc1.[Cl-].[Cl-].[Zr+4]
InChI	1/2C5H5.2ClH.Zr/c21-2-4-5-3-1;;;/h21-5H;21H;/q2-1;;;+4/p-2
CAS-nummer	1291-32-3
PubChem	10891641
Wikidata	Q594482
Beschrijving	Vaste, witte stof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Waarschuwing
H-zinnen	H315 - H319 - H335
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P261 - P305+P351+P338
Hygroscopisch?	ja
Oplosbaarheid in water	Hydrolyseert
Portaal	Scheikunde

Zirkonoceendichloride is een organozirkoniumverbinding met zirkonium als centraal atoom. Verder zijn er twee cyclopentadiënyl en twee chloorliganden. De formule kan geschreven worden als ${\ce {C10H10Cl2Zr}}$ , en met meer nadruk op de structuur als ${\ce {(\eta^{5}-C5H5)2ZrCl2}}$ ,^{[Noot 1]} wat in artikelen over de metallocenen, met Cp voor de cyclopentadiëen-ring, meestal genoteerd wordt als ${\ce {Cp2ZrCl2}}$ . Het is een kleurloze, diamagnetische vaste stof, die slechts matig stabiel is in de lucht.

Synthese[bewerken | brontekst bewerken]

Zirkonoceendichloride kan verkregen worden uit de reactie van het zirkonium(IV)chloride-THF-complex met cyclopentadiënylnatrium

{\ce {ZrCl4.(THF)2\ +\ 2NaCp\ ->\ Cp2ZrCl2\ +\ 2NaCl\ +\ 2THF}}

De nauw verwante verbinding ${\ce {Cp2ZrBr2}}$ werd voor het eerst in 1954 beschreven.^[2]

Structuur[bewerken | brontekst bewerken]

De verbinding is een gebogen metalloceen: de twee Cp-ringen liggen niet parallel aan elkaar. De gemiddelde hoek tussen het centrum van de Cp-ringen en het zirkonium-atooom is 128°. De Cl-ZrCl-hoek is 97.1°, wat meer is dan in nioboceendichloride (85.6°) en molybdoceendichloride (82°), de twee volgende elementen in de periode van Zr. De trend die hier optreedt heeft geholpen bij het bepalen van de oriëntatie van de HOMO in deze groep complexen.^[3]

Reacties[bewerken | brontekst bewerken]

Met zirkonoceendichloride als basis zijn meerdere reagentia ontwikkeld. Deze stoffen zijn vernoemd naar de onderzoekers die ze ontdekt hebben.

Schwartz's reagens[bewerken | brontekst bewerken]

Zirconoceendichloride reageert met lithiumaluminiumhydryde onder vorming van ${\ce {Cp2ZrHCl}}$ , wat bekend staat als het Schwart's reagens:

{\ce {4Cp2ZrCl2\ +\ LiAlH4\ ->\ 4Cp2ZrHCl\ +\ LiAlCl4}}

Dit reagens kan ingezet worden voor additie's aan alkenen en alkynen.^[4]

Negishi reagens[bewerken | brontekst bewerken]

Zirkonoceendichloride kan ook gebruikt worden om het Negishi-reagens te maken, ${\ce {Cp2Zr( \eta^{2}-buteen)}}$ dat als bron van ${\ce {Cp2Zr}}$ gebruikt kan worden. Hierbij wordt ${\ce {Cp2ZrCl2}}$ behandeld met n-butyllithium, waarbij de twee chloride=liganden vervangen worden door twee butylgroepen. De dibutylverbinding ondergaat β-hydride-eliminatie, waarbij een η²-buteenligand ontstaat. Het gevormde butaan komt daarbij vrij.^[5]

Carboaluminering[bewerken | brontekst bewerken]

Zirkonoceendichloride katalyseert de carboaluminering van alkynen door trimethylaluminium waarbij alkenyldimethylalanen gevormd worden. Deze vormen op hun beurt de basis voor drievoudig gesubstitueerde akenen. Zo kan het α-E,E-farneseen (één van de vier isomeren) zuiver bereid worden in een opbrengst van bijna 70% over-all in de reactie van 1-buten-3-yn]] met trimethylaluminium, gevolgd door de palladium gekatalyseerde reactie van het product met geranylchloride.^[6]

Met trimethylaluminium in deze reactie wordt alleen het syn-additieproduct gevormd en met eindstandige alkynen wordt met een hoge selectiviteit (in het algemeen > 10:1) het anti-Markovnikovproduct gevormd. Jammer genoeg worden met hogere alkylaluminium-verbindingen slechtere resulaten geboekt (door β-hydride-eliminatie van het alkylzirkonium intermediair).^[7] Practische toepassingen va deze reactie zijn dus beperkt al geldt aan de andere kant dat een methyl-gesubstitueerde dubbele binding een veel voorkomend motief is in natuurstoffen.

Zr-wandeling[bewerken | brontekst bewerken]

Zirconoceendichloride vormt samen met een reducerend reagens zirkoneceenhydride in situ, waardoor het mogelijk wordt dat een dubbele band zich langs een alkyl=keten verplaatst, een zirkoon-wandeling (Engels: Zr-walk).^[8]) De laaatste stap in dat proces is de splitsing van een allylische binding. Voor deze ractie is het niet altijd nodig equivalente hoeveelhedne van het Schwartz-^[9] of Negishi-reagens^[10] te gebruiken. Ook katalytische hoeveelheden bij de reactie met lakylaluminiumverbindingen,^[11] radicaal-cycliseringen,^[12] polybutadieen-splitsngen,^[13] en het reductief verwijderen van functionele groepen^[14] behoort tot de mogelijkheden. Bijvoorbeeld:

{\ce {R-CH=CH-(CH2)_{n}-OR^{'}\ ->[{\ce {Cp2ZrCl2(0,05\ eq)}}][{\ce {LAlH4\ (1,50\ eq)}}]\ R-(CH2)_{n}-CH2CH3\ +\ HOR^{'}}}

Hierbij "wandelt" de dubbele binding onder invloed van het zirkoniumreagens eerst neer de eindstandige positie, waarna de ethergroep wordt afgesplitst.

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Zirconocene dichloride op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Algemene achtergrond

A. Maureen Rouhi (1998). Organozirconium Chemistry Arrives. Chemical & Engineering News 82 (16): 162. DOI: 10.1021/cen-v082n015.p035.

Ńoten in de tekst

↑ ${\ce {\eta ^{5}}}$ geeft aan dat het zirkonium-atoom met alle 5 de koolstof-atomen in de cyclopentadiëen-ring via een π-complex verbonden is.

Verwijzingen in de tekst

↑ externe MSDS van Cameochemicals
↑ G. Wilkinson and J. M. Birmingham (1954). Bis-cyclopentadienyl Compounds of Ti, Zr, V, Nb and Ta. J. Am. Chem. Soc. 76 (17): 4281–4284. DOI: 10.1021/ja01646a008.
↑ K. Prout, T. S. Cameron, R. A. Forder, and in parts S. R. Critchley, B. Denton and G. V. Rees "The crystal and molecular structures of bent bis-π-cyclopentadienyl-metal complexes: (a) bis-π-cyclopentadienyldibromorhenium(V) tetrafluoroborate, (b) bis-π-cyclopentadienyldichloromolybdenum(IV), (c) bis-π-cyclopentadienylhydroxomethylaminomolybdenum(IV) hexafluorophosphate, (d) bis-π-cyclopentadienylethylchloromolybdenum(IV), (e) bis-π-cyclopentadienyldichloroniobium(IV), (f) bis-π-cyclopentadienyldichloromolybdenum(V) tetrafluoroborate, (g) μ-oxo-bis[bis-π-cyclopentadienylchloroniobium(IV)] tetrafluoroborate, (h) bis-π-cyclopentadienyldichlorozirconium" Acta Crystallogr. 1974, volume B30, pp. 2290–2304. DOI:10.1107/S0567740874007011
↑ S. L. Buchwald; S. J. LaMaire; R. B.; Nielsen; B. T. Watson; S. M. King. "Schwartz's Reagent". Organic Syntheses; Collected Volumes, vol. 9, p. 162.
↑ Negishi, E.; Takashi, T. (1994). Patterns of Stoichiometric and Catalytic Reactions of Organozirconium and Related Complexes of Synthetic Interest. Accounts of Chemical Research 27 (5): 124–130. DOI: 10.1021/ar00041a002.
↑ (en) Palladium-Catalyzed Synthesis of 1,4-Dienes by Allylation of Alkenylalanes: α-Farnesene. www.orgsyn.org. Geraadpleegd op 27 november 2019.
↑ Huo, Shouquan (2016-09-19), Rappoport, Zvi, red., "Carboalumination Reactions", PATAI'S Chemistry of Functional Groups (in Engels), Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd, pp. 1–64, doi:10.1002/9780470682531.pat0834, ISBN 978-0-470-68253-1, bezocht 2021-01-19
↑ Sommer, Heiko; Juliá-Hernández, Francisco; Martin, Ruben; Marek, Ilan (8 februari 2018). Walking Metals for Remote Functionalization. ACS Central Science 4 (2): 153–165. ISSN: 2374-7943. PMID: 29532015. PMC: 5833012. DOI: 10.1021/acscentsci.8b00005.
↑ Cénac, Nathalie; Zablocka, Maria; Igau, Alain; Commenges, Gérard; Majoral, Jean-Pierre; Skowronska, Aleksandra (20 februari 1996). Zirconium-Promoted Ring Opening. Scope and Limitations. Organometallics 15 (4): 1208–1217. ISSN: 0276-7333. DOI: 10.1021/om950491+.
↑ Masarwa, Ahmad; Didier, Dorian; Zabrodski, Tamar; Schinkel, Marvin; Ackermann, Lutz; Marek, Ilan (8 december 2013). Merging allylic carbon–hydrogen and selective carbon–carbon bond activation. Nature 505 (7482): 199–203. ISSN: 0028-0836. PMID: 24317692. DOI: 10.1038/nature12761.
↑ Negishi; Yoshida, (1980). A novel zirconium- catalyzed hydroalumination of olefins. Tetrahedron Lett. 21 (16): 1501–1504. DOI: 10.1016/S0040-4039(00)92757-6.
↑ Fujita; Nakamura,; Oshima, (2001). Triethylborane-Induced Radical Reaction with Schwartz Reagent.. J. Am. Chem. Soc. 123 (13): 3137–3138. DOI: 10.1021/ja0032428.
↑ Zheng, Jun; Lin, Yichao; Liu, Feng; Tan, Haiying; Wang, Yanhui; Tang, Tao (8 november 2012). Controlled Chain-Scission of Polybutadiene by the Schwartz Hydrozirconation. Chemistry - A European Journal 19 (2): 541–548. ISSN: 0947-6539. PMID: 23139199. DOI: 10.1002/chem.201202942.
↑ (en) Matt, Christof; Kölblin, Frederic; Streuff, Jan (6 september 2019). Reductive C–O, C–N, and C–S Cleavage by a Zirconium Catalyzed Hydrometalation/β-Elimination Approach. Organic Letters 21 (17): 6983–6988. ISSN: 1523-7060. PMID: 31403304. DOI: 10.1021/acs.orglett.9b02572.

[2] ${\ce {\eta ^{5}}}$ geeft aan dat het zirkonium-atoom met alle 5 de koolstof-atomen in de cyclopentadiëen-ring via een π-complex verbonden is.

[1] xterne MSDS van Cameochemicals

[3] G. Wilkinson and J. M. Birmingham (1954). Bis-cyclopentadienyl Compounds of Ti, Zr, V, Nb and Ta. J. Am. Chem. Soc. 76 (17): 4281–4284. DOI: 10.1021/ja01646a008.

[4] K. Prout, T. S. Cameron, R. A. Forder, and in parts S. R. Critchley, B. Denton and G. V. Rees "The crystal and molecular structures of bent bis-π-cyclopentadienyl-metal complexes: (a) bis-π-cyclopentadienyldibromorhenium(V) tetrafluoroborate, (b) bis-π-cyclopentadienyldichloromolybdenum(IV), (c) bis-π-cyclopentadienylhydroxomethylaminomolybdenum(IV) hexafluorophosphate, (d) bis-π-cyclopentadienylethylchloromolybdenum(IV), (e) bis-π-cyclopentadienyldichloroniobium(IV), (f) bis-π-cyclopentadienyldichloromolybdenum(V) tetrafluoroborate, (g) μ-oxo-bis[bis-π-cyclopentadienylchloroniobium(IV)] tetrafluoroborate, (h) bis-π-cyclopentadienyldichlorozirconium" Acta Crystallogr. 1974, volume B30, pp. 2290–2304. DOI:10.1107/S0567740874007011

[buchwald-5] S. L. Buchwald; S. J. LaMaire; R. B.; Nielsen; B. T. Watson; S. M. King. "Schwartz's Reagent". Organic Syntheses; Collected Volumes, vol. 9, p. 162.

[6] Negishi, E.; Takashi, T. (1994). Patterns of Stoichiometric and Catalytic Reactions of Organozirconium and Related Complexes of Synthetic Interest. Accounts of Chemical Research 27 (5): 124–130. DOI: 10.1021/ar00041a002.

[7] (en) Palladium-Catalyzed Synthesis of 1,4-Dienes by Allylation of Alkenylalanes: α-Farnesene. www.orgsyn.org. Geraadpleegd op 27 november 2019.

[8] Huo, Shouquan (2016-09-19), Rappoport, Zvi, red., "Carboalumination Reactions", PATAI'S Chemistry of Functional Groups (in Engels), Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd, pp. 1–64, doi:10.1002/9780470682531.pat0834, ISBN 978-0-470-68253-1, bezocht 2021-01-19

[9] Sommer, Heiko; Juliá-Hernández, Francisco; Martin, Ruben; Marek, Ilan (8 februari 2018). Walking Metals for Remote Functionalization. ACS Central Science 4 (2): 153–165. ISSN: 2374-7943. PMID: 29532015. PMC: 5833012. DOI: 10.1021/acscentsci.8b00005.

[10] Cénac, Nathalie; Zablocka, Maria; Igau, Alain; Commenges, Gérard; Majoral, Jean-Pierre; Skowronska, Aleksandra (20 februari 1996). Zirconium-Promoted Ring Opening. Scope and Limitations. Organometallics 15 (4): 1208–1217. ISSN: 0276-7333. DOI: 10.1021/om950491+.

[11] Masarwa, Ahmad; Didier, Dorian; Zabrodski, Tamar; Schinkel, Marvin; Ackermann, Lutz; Marek, Ilan (8 december 2013). Merging allylic carbon–hydrogen and selective carbon–carbon bond activation. Nature 505 (7482): 199–203. ISSN: 0028-0836. PMID: 24317692. DOI: 10.1038/nature12761.

[12] Negishi; Yoshida, (1980). A novel zirconium- catalyzed hydroalumination of olefins. Tetrahedron Lett. 21 (16): 1501–1504. DOI: 10.1016/S0040-4039(00)92757-6.

[13] Fujita; Nakamura,; Oshima, (2001). Triethylborane-Induced Radical Reaction with Schwartz Reagent.. J. Am. Chem. Soc. 123 (13): 3137–3138. DOI: 10.1021/ja0032428.

[14] Zheng, Jun; Lin, Yichao; Liu, Feng; Tan, Haiying; Wang, Yanhui; Tang, Tao (8 november 2012). Controlled Chain-Scission of Polybutadiene by the Schwartz Hydrozirconation. Chemistry - A European Journal 19 (2): 541–548. ISSN: 0947-6539. PMID: 23139199. DOI: 10.1002/chem.201202942.

[15] (en) Matt, Christof; Kölblin, Frederic; Streuff, Jan (6 september 2019). Reductive C–O, C–N, and C–S Cleavage by a Zirconium Catalyzed Hydrometalation/β-Elimination Approach. Organic Letters 21 (17): 6983–6988. ISSN: 1523-7060. PMID: 31403304. DOI: 10.1021/acs.orglett.9b02572.

[1]

[Noot 1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]