9K34 Strela-3

9K34 Strela-3
	een 9K34 Strela-3 (SA-14)
Type	draagbaard luchtverdedigingswapen
Land van oorsprong	Sovjet-Unie
Dienstgeschiedenis
In dienst	1974-heden
Projectielsnelheid	470 m/s
Effectief bereik	4.500 m

De 9K34 Strela-3 (Russisch: 9К34 «Стрела-3», NAVO-codenaam: SA-14 Gremlin) is een draagbaar luchtverdedigingswapen (ook wel MANPADS genoemd) ontwikkeld in de Sovjet-Unie als antwoord op het onderpresteren van zijn voorganger, de 9K32 Strela-2 (SA-7 Grail). Het nieuwe wapen werd in januari van 1974 in gebruik genomen door het Sovjetleger.

Gebruik[bewerken | brontekst bewerken]

Irak[bewerken | brontekst bewerken]

Op 22 november 2003 werd een Airbus A300 vrachtvliegtuig geraakt door een Strela-3 raket nadat het opsteeg vanaf de Internationale Luchthaven Badghdad. Het vliegtuig kon veilig landen ondanks het verliezen van hydrauliek.

Op 6 mei 2006 werd een Britse Westland Lynx AH.7 helikopter van de 847 Squadron van de Royal Navy neergeschoten boven Basra door een Strela-3. Vijf bemanningsleden kwamen het leven.^[1]

Georgië[bewerken | brontekst bewerken]

Tijdens de oorlog in Abkhazië (1992-1993), op 14 december 1992, schoot het Georgische leger een Russische Mi-8 helikopter neer met een Strela-3. 3 bemanningsleden en 58 passagiers kwamen om, de meesten daarvan Russische vluchtelingen. Op 4 juli 1993 werd een Soe-25 van de Georgische luchtmacht neergeschoten met een Strela-3.^[2] Meerdere andere luchtvaartuigen aan beide kanten zijn mogelijk neergeschoten met SA-14 MANPADS'.^[3]

Voormalig Joegoslavië[bewerken | brontekst bewerken]

Een Britse Sea Harrier FRS1 van 801 Naval Air Squadron, gebaseerd op HMS Ark Royal werd op 16 april 1994 neergeschoten tijdens een aanval op twee Servische T-55 tanks in Bosnië. De piloot, Luitenant Nick Richardson, gebruikte een schietstoel en landde in een gebied onder controle was van de bevriende Bosniakken.

Democratische Republiek Congo[bewerken | brontekst bewerken]

Op 11 oktober 1998 werd een Il-76 transportvliegtuig van de Zimbabwaanse luchtmacht neergeschoten met een SA-14 door Congolese rebellen tijdens de Tweede Congolese Burgeroorlog. Hierdoor kwamen 40 Zimbabwaanse troepen en bemanningsleden om het leven.

Afghanistan[bewerken | brontekst bewerken]

De Noordelijke Alliantie schoot tijdens de Taliban aanval op Taloqan in 2000 8 MiG-21 en Soe-22 straaljagers van de Taliban neer met Strela-3 luchtdoelraketten.

Gebruikers[bewerken | brontekst bewerken]

Huidige gebruikers[bewerken | brontekst bewerken]

Afghanistan
- Dschamiat-i Islāmi^[4]
Angola^[5]
- UNITA^[4]
Azerbeidzjan^[5]
Bosnië en Herzegovina^[5]
Bulgarije^[6]
Costa Rica^[5]
Georgië^[5]
Hezbollah^[4]
Iran^[5]
Jemen^[5]
Jordanië^[5]
Kazachstan
Koerdische Arbeiderspartij
Kroatië^[5]
Nicaragua^[5]
Noord-Korea^[5]
Peru^[5]
Rusland^[5]
Sierra Leone
- Revolutionary United Front^[4]
Syrië^[5]
Turkmenistan^[5]
Oekraïne^[7]
Houthi's

Voormalig gebruikers[bewerken | brontekst bewerken]

Cuba
Duitse Democratische Republiek - nooit in militaire dienst genomen.^[6]
Hongarije - nooit in militaire dienst genomen.^[6]
Itsjkerië
Polen - 100 eenheden gekocht in de jaren 80, nooit in militaire dienst genomen.^[6]
Slovenië
Sovjet-Unie
Tamil Eelam^[4]
Tsjecho-Slowakije - nooit in militaire dienst genomen.^[6]

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel 9K34 Strela-3 op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

↑ Douglas Barrie, RAF Pursues Common DAS Demonstrator (24 april 2009). Gearchiveerd op 1 juni 2023. Geraadpleegd op 31 mei 2023.
↑ The Year 1993. web.archive.org (23 september 2015). Gearchiveerd op 23 september 2015. Geraadpleegd op 31 mei 2023.
↑ (en) Cooper, Tom, Georgia and Abkhazia, 1992-1993: the War of Datchas. web.archive.org (29 september 2003). Gearchiveerd op 3 maart 2008. Geraadpleegd op 31 mei 2023.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e (en) Guided light weapons reportedly held by non-state armed groups 1998-2013. Small Arms Survey (maart 2013). Gearchiveerd op 18 augustus 2014. Geraadpleegd op 1 juni 2023.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o (en) International Institute for Strategic Studies (februari 2023), The Military Balance 2023. ISBN 978-1-032-50895-5.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e (pl) samolotypolskie.pl - 9K34 (9M36) "Strzała-3". www.samolotypolskie.pl. Gearchiveerd op 1 juni 2023. Geraadpleegd op 1 juni 2023.
↑ (en) Aditi Sangal, Adrienne Vogt, Meg Wagner, Melissa Macaya, Helen Regan, Adam Renton, George Ramsay, Ed Upright, Maureen Chowdhury, Additional air defense systems are being sent to Ukraine, US official says. CNN. CNN (16 maart 2022). Gearchiveerd op 26 maart 2023. Geraadpleegd op 1 juni 2023.

[1] Douglas Barrie, RAF Pursues Common DAS Demonstrator (24 april 2009). Gearchiveerd op 1 juni 2023. Geraadpleegd op 31 mei 2023.

[2] The Year 1993. web.archive.org (23 september 2015). Gearchiveerd op 23 september 2015. Geraadpleegd op 31 mei 2023.

[3] (en) Cooper, Tom, Georgia and Abkhazia, 1992-1993: the War of Datchas. web.archive.org (29 september 2003). Gearchiveerd op 3 maart 2008. Geraadpleegd op 31 mei 2023.

[:0-4] (en) Guided light weapons reportedly held by non-state armed groups 1998-2013. Small Arms Survey (maart 2013). Gearchiveerd op 18 augustus 2014. Geraadpleegd op 1 juni 2023.

[:1-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o (en) International Institute for Strategic Studies (februari 2023), The Military Balance 2023. ISBN 978-1-032-50895-5.

[:2-6] (pl) samolotypolskie.pl - 9K34 (9M36) "Strzała-3". www.samolotypolskie.pl. Gearchiveerd op 1 juni 2023. Geraadpleegd op 1 juni 2023.

[7] (en) Aditi Sangal, Adrienne Vogt, Meg Wagner, Melissa Macaya, Helen Regan, Adam Renton, George Ramsay, Ed Upright, Maureen Chowdhury, Additional air defense systems are being sent to Ukraine, US official says. CNN. CNN (16 maart 2022). Gearchiveerd op 26 maart 2023. Geraadpleegd op 1 juni 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]