Amarantenfamilie
| Amarantenfamilie | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| familie | |||||||||||||
| Amaranthaceae Juss. (1789) | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Amarantenfamilie op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
De amarantenfamilie (Amaranthaceae) is een familie van tweezaadlobbige kruidachtig planten en struiken.
Er is een verschil tussen de familie zoals traditioneel omschreven, zie bijvoorbeeld de 22e druk van de Heukels, en zoals omschreven door het APG-systeem (1998), het APG III-systeem (2009) en de 23e druk van de Heukels. De traditionele omschrijving is aanmerkelijk beperkter dan de omschrijving volgens APG, die ook de planten omvat die traditioneel de ganzenvoetfamilie (Chenopodiaceae) vormen.
In ruime zin heeft de familie een groot verspreidingsgebied in gematigde streken, subtropen en tropen. Veel soorten zijn aangepast aan bodems met een hoog zoutgehalte (halofyt), maar ook onder droge omstandigheden in steppe en aan de rand van woestijnen komen ze voor.
Een aantal soorten wordt gebruikt als groente, zoals spinazie (Spinacia oleracea) en gecultiveerde vormen van het geslacht biet (Beta), zoals rode biet. De suikerbiet (Beta vulgaris) is een belangrijke leverancier van suiker.
Quinoa is het zaad van Chenopodium quinoa en is al 6000 jaar in gebruik als voedsel in de Andes in Zuid-Amerika. Het is een goede vervanger voor graanproducten. Veel soorten zijn geliefde tuinplanten, vooral uit de geslachten Alternanthera, Amaranthus, Celosia en Iresine.
Op de Nederlandstalige Wikipedia worden de volgende soorten in een eigen artikel behandeld:
- Tuinmelde (Atriplex hortensis)
- Glanzende melde (Atriplex nitens)
- Uitstaande melde (Atriplex patula)
- Gewone zoutmelde (Atriplex portulacoides)
- Spiesmelde (Atriplex prostrata)
- Suikerbiet (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. altissima))
- Voederbiet (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. crassa)
- Rode biet (Beta vulgaris subsp. vulgaris var. ruba)
- Snijbiet (Beta vulgaris var. cicla)
- Zeebiet (Beta vulgaris subsp. maritima)
- Melganzenvoet (Chenopodium album)
- Welriekende ganzenvoet (Dysphania ambrosioides, synoniem: Chenopodium ambrosioides)
- Brave hendrik (Chenopodium bonus-henricus)
- Druifkruid (Chenopodium botrys)
- Rode aardbeispinazie (Chenopodium foliosum)
- Zeegroene ganzenvoet (Chenopodium glaucum)
- Muurganzenvoet (Chenopodium murale)
- Korrelganzenvoet (Chenopodium polyspermum)
- Quinoa (Chenopodium quinoa)
- Rode ganzenvoet (Chenopodium rubrum)
- Kortarige zeekraal (Salicornia europaea)
- Spinazie (Spinacia oleracea)
- Schorrenkruid (Suaeda maritima)
Volgens de 23e druk van de Heukels komen in Nederland de volgende geslachten voor
- Amaranthus (geslacht Amarant)
- Atriplex (geslacht Melde)
- Axyris
- Bassia
- Beta
- Chenopodium (geslacht Ganzenvoet)
- Corispermum (geslacht Vlieszaad)
- Kochia
- Polycnemum (geslacht Knarkruid)
- Salicornia (geslacht Zeekraal)
- Salsola (geslacht Loogkruid)
- Spinacia
- Suaeda
In de ruime omschrijving telt de familie meer dan tweeduizend soorten in bijna tweehonderd geslachten:
- Achyranthes, Achyropsis, Acroglochin, Aerva, Agathophora, Agriophyllum, Alexandra, Allenrolfea, Allmania, Allmaniopsis, Alternanthera, Amaranthus, Anabasis, Anthochlamys, Aphanisma, Archiatriplex, Arthraerua, Arthrocnemum, Arthrophytum, Atriplex, Axyris, Babbagia, Bassia, Beta, Bienertia, Blutaparon, Borsczowia, Bosea, Brachylepis, Calicorema, Camphorosma, Celosia, Centema, Centemopsis, Centrostachys, Ceratocarpus, Chamissoa, Charpentiera, Chenopodium, Choriptera, Chionothrix, Climacoptera, Corispermum, Cornulaca, Cremnophyton, Cyathobasis, Cyathula, Cycloloma, Dasysphaera, Deeringia, Didymanthus, Digera, Dissocarpus, Dysphania, Einadia, Enchylaena, Eremophea, Eriochiton, Eriostylos, Esfandiaria, Exomis, Fadenia, Fredolia, Froelichia, Froelichiella, Girgensohnia, Goerziella, Gomphrena, Grayia, Guilleminea, Gyroptera, Hablitzia, Halanthium, Halarchon, Halimione, Halimocnemis, Halocharis, Halocnemum, Halogeton, Halopeplis, Halosarcia, Halostachys, Halothamnus, Haloxylon, Hammada, Helicilla, Hemichroa, Henonia, Herbstia, Hermbstaedtia, Heterostachys, Holmbergia, Horaninovia, Indobanalia, Irenella, Iresine, Kalidiopsis, Kalidium, Kirilowia, Kochia, Krascheninnikovia, Kyphocarpa, Lagenantha, Lagrezia, Leucosphaera, Lithophila, Lopriorea, Maireana, Malacocera, Manochlamys, Marcelliopsis, Mechowia, Microcnemum, Microgynoecium, Monolepis, Nanophyton, Nelsia, Neobassia, Neocentema, Nitrophila, Noaea, Nothosaerva, Nototrichium, Nucularia, Nyssanthes, Ofaiston, Oreobliton, Pachycornia, Panderia, Pandiaka, Patellifolia, Petrosimonia, Pfaffia, Piptoptera, Pleuropetalum, Pleuropterantha, Polycnemum, Polyrhabda, Pseudogomphrena, Pseudoplantago, Pseudosericocoma, Psilotrichopsis, Psilotrichum, Ptilotus, Pupalia, Quaternella, Rhagodia, Rosifax, Roubieva, Roycea, Salicornia, Salsola, Saltia, Sarcocornia, Sclerolaena, Sclerostegia, Seidlitzia, Senniella, Sericocoma, Sericocomopsis, Sericorema, Sericostachys, Sevada, Siamosia, Spinacia, Stelligera, Stilbanthus, Suaeda, Suckleya, Sympegma, Tecticornia, Tegicornia, Teloxys, Theleophyton, Threlkeldia, Tidestromia, Traganopsis, Traganum, Trichuriella, Volkensinia, Woehleria, Zuckia
Externe links
- Amaranthaceae - in Stevens, P.F. Angiosperm Phylogeny Website. - Version 14, July 2017 [and more or less continuously updated since].
- Amaranthaceae s.s., Dysphaniaceae - in L. Watson and M.J. Dallwitz (1992 onwards). The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval. http://delta-intkey.com
- Amaranthaceae in de Flora of North America
- Amaranthaceae in de Flora of China
- Amaranthaceae in de Flora of Pakistan
- Amaranthaceae (lijst) en beschrijving in FloraBase - the Western Australian Flora
- (en) Amaranthaceae in de NCBI Taxonomy Browser
· 
· 
