Dik Trom (personage)
Dit artikel gaat over het personage Dik Trom. Zie Dik Trom (2010) voor de gelijknamige film.
Dik Trom is de held van vijf kinderboeken door C. Joh. Kieviet. In 1907 verscheen De zoon van Dik Trom, het zesde deel (het tweede uit de serie), en daarin heeft zijn zoon Jan Trom de hoofdrol.[1]
Dik Trom
Dik Trom is een ondeugend en dik kind (zijn vader zegt altijd over hem het is een bijzonder kind, en dat is-ie). Vanwege de ondeugendheid van de hoofdpersoon had Kieviet oorspronkelijk moeite een uitgever voor het eerste boek te vinden; via vrienden kwam hij uit bij Pieter Kluitman. Het duurde acht jaar voordat de eerste druk van 'Uit het leven van Dik Trom' was uitverkocht. Pas toen het boek vanaf de tweede druk door Johan Braakensiek werd geïllustreerd, begon de verkoop te lopen. Het tweede boek kende zijn eigen tegenslagen: het werd door de Duitse bezetter van Nederland in de Tweede Wereldoorlog gecensureerd,[2][3] vanwege uitlatingen als "Weg met de moffen!" en "Leve het huis van Oranje!". De oorspronkelijke versie zou door Uitgeverij Kluitman niet in ere zijn hersteld, waarmee de Project Gutenberg-uitgave de eerste is die de gewraakte passage weer zou bevatten.
In die versie komen de woorden 'moffen' en 'oranje' overigens niet voor. Wel is er een scène waarin de jongens van het dorp oorlogje spelen. Het doel van het spel is het veroveren van de vlag. Omdat ze alleen de beschikking hebben over Nederlandse vlaggen, wordt besloten dat een van de kampen de Duitsers moeten voorstellen. Immers, dan hoeft slechts de vlag te worden omgedraaid: het zo verkregen blauw-wit-rood lijkt dan - volgens de jongens - op het Duitse zwart-wit-rood.
In het heetst van de strijd roepen ze:
- "Weg met de Duitschers!" riepen ze allen, en weer zwaaiden ze met hunne hoofddeksels.
- "En leve de Koningin!" juichte Jan Trom.
- "Ja, ja, leve de Koningin!" riepen allen.
Dik Trom en Hoofddorp
Net als de schrijver Johan Kieviet woonde Dik Trom in Hoofddorp in de Haarlemmermeer. Kieviet werd in Hoofddorp geboren in 1858, zijn vader was timmerman en vestigde zich kort na de drooglegging in Hoofddorp - het dorp heette toen nog ’t Kruis vanwege de kruising tussen de Hoofdweg en de Kruisweg. Kieviet werd onderwijzer, eerst in Vijfhuizen en daarna in Lisse maar hij bleef verknocht aan Hoofddorp. Het verhaal van Dik Trom verbindt elementen uit het leven van Kieviet zoals zijn leven in Hoofddorp in de 19e eeuw, de lagere school en zijn onderwijzerschap. Alle verhalen van Dik Trom spelen zich af in Hoofddorp en het staat vast dat de herinneringen van Kieviet de basis waren voor deze kinderboeken: Dik Trom zat op dezelfde school als Kievit, woonde aan de Hoofdvaart net als Kieviet en had net als de schrijver een vader die timmerman was.
In 1973 werd een beeld van Dik Trom onthuld in Hoofddorp. Het bronzen beeld van beeldend kunstenaar Nico Onkenhout staat er nog steeds. In aanvang stond het beeld van Dik Trom prominent op het Marktplein, daar staat het nog alleen is het Marktplein inmiddels een parkeerplaats geworden, waardoor het beeld er wat verloren bij staat. Dik Trom wordt vaak achterstevoren op een ezel zittend afgebeeld, dat laat het beeld ook zien. Ook is er een Dik Trom restaurant/bistro in Hoofddorp. Deze ligt aan het Claus Partycentrum.
Dik Trom-boeken
- 1891 Uit het leven van Dik Trom. Valkhoff & Co. (Geschreven in Etersheim)
- 1907 De zoon van Dik Trom. Valkhoff & Co. (Geschreven in Zaandam)
- 1912 Toen Dik Trom een jongen was. Kluitman. (Geschreven in Zaandam)
- 1924 Dik Trom en zijn dorpsgenoten. Kluitman. (Geschreven in Wassenaar)
- 1923 Het tweede boek van Dik Trom en zijn dorpsgenoten. Kluitman. (Geschreven in Wassenaar)
- 1931 De avonturen van Dik Trom. Kluitman. (Geschreven in Wassenaar)
Films
- 1937 Uit het leven van Dik Trom
- 1947 Dik Trom en zijn dorpsgenoten
- 1958 Nieuwe avonturen van Dik Trom
- 1960 Dik Trom en het circus
- 1972 Dik Trom en zijn dorpsgenoten
- 1974 Dik Trom knapt het op
- 1976 Dik Trom weet raad
- 2010 Dik Trom [1]
Theater
- 2012 Dik Trom, de musical
Trivia
- De zangeres Lenny Kuhr zingt in haar lied "Visite" (1980): "Dik Trom gooide taartjes, vooral naar Aart Staartjes".