Gebruiker:Stunteltje/Kladblok/De Zaag
Het eiland De Zaag is een zandbank van zo'n 37 ha in de rivier de Nieuwe Maas in Krimpen aan de Lek. Het is gevormd doordat de natuur eilandjes tegen de buitendijkse gronden van het Huys ten Donck samen liet groeien met een klein plaatje, dat rond 1600 bekend stond als 'Zaegje'. Rond 1800 was het zo gevormde eiland inmiddels door de stroom naar de noordelijke oever verplaatst. [1] Het is met een brug met de Krimpenerwaard verbonden. Aan de westzijde van de brug heet het water de Sliksloot, aan de oostkant de Bakkerskil.
Het eiland bestaat uit de Groote Zaag (ruim 20 hectare) en de Kleine Zaag (17 ha). Om de Groote Zaag is in 1875 een kade gelegd en samen de Kleine Zaag ingepolderd in 1894. Tot 1918 werd de nieuwe polder als griend gebruikt. Eind negentiende eeuw is de Grote Zaag opgespoten met vrij komende baggerspecie bij het uitbaggeren van de rivier. Tegenwoordig wordt het eiland grotendeels gebruikt als industrieterrein en de Kleine Zaag als natuurgebied. Het wordt doorsneden door geulen die onderhevig zijn aan het getij. Het verschil tussen hoog en laag water is meer dan 120 cm. Voor de afsluiting van het Haringvliet in 1970 was het verschil veel groter en konden op het strandje achter de haakse strekdam aan de oostelijke rivierzijde nog schepen droog gezet worden en worden geteerd.
In 1918 werd aan de oostzijde een balkengat gegraven ten behoeve van de houtzagerij op het eiland, om balken ten behoeve van de duurzaamheid te laten wateren. (Dit gat is in 2016 opgevuld met grond.) Later nog een tweede balkengat.
De Kleine Zaag is een zomerpolder ten westen van het eerste balkengat. Deze werd in 1935 ontgrond t.b.v. de zandwinning en het daardoor ontstane grote gat werd na 1945 weer volgestort met puin en klei en opgespoten met een laag zand. Doordat de natuur er vrij spel had is er aan de noordelijke kant een wilgenbos onstaan waarin diverse vogels broeden, zoals de grote bonte specht en de ransuil. Bij extreem hoog water stroomt het gebied onder.[2]
Vanaf 1935 was op de Groote Zaag een veeteeltbedrijf gevestigd, waarvan de boerderij aan de rivier stond. Eind jaren 50 werd de buitendijkse grond afgegraven ten behoeve van de scheepvaart. Daarbij werd een deel van de Zaagpolder weggebaggerd en in 1962 was ook de boerderij weg.
Voetbalclub Vitesse, die later is opgegaan in voetbalclub Dilettant, heeft tot 1959 op De Zaag gevoetbald. Het terrein werd gehuurd van de Dienst der Domeinen.
In 1975 is de Kleine Zaag aangekocht door de stichting Zuid-Hollands Landschap, die het beheer op zich heeft genomen.
In 1981 werd er een rioolwaterzuiveringsinstallatie (awzi) gebouwd.
In 2014 heeft Rijkswaterstaat het project “Herinrichting De Zaag” onderdeel gemaakt van het 'Kaderrichtlijn Water' programma. Bodemsanering bleek nodig vanwege de bedrijven die vroeger op het eiland waren gevestigd. Om ook de kwaliteit van de natuur te verbeteren, heeft het Zuid-Hollands Landschap in samenwerking met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland en de gemeente Nederlek het eiland voor 2.3 miljoen heringericht. Geulen zijn uitgediept, waardoor de werking van eb en vloed nu sterker is. Voor wandelaars zijn extra bruggetjes aangelegd en zijn er picknickplekken gerealiseerd. Ook is een vogelkijkwand geplaatst. Er is een wandeling over nieuwe wandelpaden en bruggen van 5.4 km mogelijk door dit gebied. Honden moeten aan de lijn omdat er op de Kleine Zaag runderen grazen.[3][4]
| Bronnen, noten en/of referenties |
Categorie:Krimpenerwaard (streek) Categorie:Zuid-Hollands eiland