Huissensedijk
De Huissensedijk is een dijk in de Nederlandse gemeente Arnhem die loopt van Huissen tot Elden. Het is een voormalige bandijk die het achtergelegen gebied beschermde tegen hoogwater van de rivier de Rijn. Door de diverse kolken of wielen langs de dijk, ontstaan door dijkdoorbraken, is het een natuurgebied. Autoverkeer mag maar beperkt gebruikmaken van de dijk.
De Huissensedijk is sinds de indijking van de Malburgsche Polder in 1935 geen bandijk meer. Deze functie is overgenomen door de toen aangelegde Malburgsedijk. Na kruising met de Rijksweg-West en het Kleidijkpad achter het GelreDome in Elden loopt de Huissensedijk over in de Drielsedijk, welke loopt tot aan de spoorbrug over de Rijn.
Grote Holthuizer Kolk
De Grote Holthuizer Kolk ligt ten noordwesten van Huissen en oostelijk van de Arnhemse wijk Holthuizen. Dit gedeelte van de dijk staat ook bekend als de Holthuizerdijk. De kolk is ontstaan bij een dijkdoorbraak in januari 1651. Na een winter met veel ijs stond de rivier hoog door afvoer van dooiwater waardoor de Malburgsche Polder vol stroomde. Vervolgens brak de Huissensedijk door, mogelijk als gevolg van kwelwater. De dijk werd pas gerepareerd in de herfst van 1651 door onenigheid over de kosten. De dijk lag op Huissens grondgebied, wat behoorde aan Hertogdom Kleef. Huissen had zelf echter geen last van de doorbraak en de dijk werd gerepareerd door de dijkstoel van Over-Betuwe.[1]
Kleine Holthuizer Kolk
De Kleine Holthuizer Kolk direct westelijk hiervan is ontstaan door een dijkdoorbraak in 1433. Deze dijkdoorbraak ontstond door opgehoopte ijsschotsen na een strenge winter, waardoor de afvoer van het water werd belemmerd. Ook deze dijkdoorbraak werd gerepareerd door de dijkstoel van Over-Betuwe.[2]
Wiel bij het Zwaantje
Aan het eind van de Huissensedijk en het begin van de Drielsedijk achter het GelreDome ligt de Wiel bij het Zwaantje, ook wel Kolk van Knuiman of Kolk van de dames Dijkshoorn. Deze kolk ontstond in 1711, waarbij als gevolg van snelle dooi de Malburgsche Polder ondergelopen was. Er was sprake van een dubbele dijkdoorbraak, wat goed te zien is aan de vorm van de plas. Vroeger stond hier vlakbij Herberg het Zwaantje, tegenwoordig ligt aan de rand van de plas Huize Voorburg. In de tuin is nog een stuk sluismuur te zien. Het wiel is nu in gebruik als viswater voor leden van de Hengelsportvereniging Elden.[3]
- Ton Burgers, Watermonumenten Beken, bruggen, dijken en gemalen in Arnhem, Matrijs, 2010