Kalkoen (dier)
| Kalkoen IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2012) | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Een vrouwelijke kalkoen. | |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Meleagris gallopavo (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Voorkomen van de Meleagris gallopavo | |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
Kalkoen op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
De kalkoen (Meleagris gallopavo) is een vogel uit de familie van de hoenderachtigen en is familie van bijvoorbeeld de kip.
Kenmerken
Een kalkoen wordt gekenmerkt door zijn bronskleurig, iriserend verenkleed en de naakte rode kop, met vlezige blauwe en rode lellen aan beide kanten van zijn snavel en het geluid dat hij voortbrengt.
Een volwassen kalkoen heeft tussen de 5000 en 6000 veren, verspreid over zijn hele lichaam. Het verschil tussen de mannetjes en vrouwtjes is vooral aan de kleur te zien: mannetjes zijn veel kleurrijker dan vrouwtjes. Daarnaast hebben mannetjes ook nog sporen en een baard; beide geslachten worden geboren met een kleine knop aan de achterkant van poten, maar bij het mannelijke geslacht begint dit al snel te groeien tot een gebogen en puntige spoor die wel 5 cm lang kan worden. Mannetjes hebben ook baarden die uit hun borst groeien en een gemiddelde lengte bereiken van 22,5 cm. Hier moet wel aan worden toegevoegd dat 10-20 % van de vrouwtjes ook baarden krijgen.[2]
Leefwijze
Deze omnivore dieren eten allerlei zaden, kruiden, wortels, knoppen en bloemen, maar ook insecten en andere ongewervelden staan op het menu. De kuikens voeden zich vooral met insecten. Het grootste deel van het jaar leven kalkoenen in groepjes van ongeveer 20 vogels, maar tijdens het broedseizoen hebben de mannetjes elk een eigen territorium. Ze baltsen met uitgespreide staart, laaggehouden vleugels en opgeheven kop, terwijl ze klokkende geluiden maken. Ze paren met meerdere vrouwtjes.
Eigenschappen
Kalkoenen zijn zeer weerbaar: ze pikken, krabben en delen klappen uit met hun vleugels. Ze hebben een uitstekend gezichtsvermogen overdag, maar 's nachts kunnen ze minder goed zien. Ze zijn ook zeer beweeglijk. Een kalkoen haalt een loopsnelheid van wel 40 km/h en ze vliegen met snelheden van rond de 90 km/h. Het is een standvogel.[2]
Geschiedenis
De kalkoen is een gedomesticeerde vogel afkomstig uit Noord en Centraal-Amerika, waar hij door de Maya's gehouden werd (ondersoort Meleagris gallopavo mexicana). In de 16e eeuw werd de vogel in Europa populair op het menu. Het beest werd bij de Europese ontdekking van Amerika aangezien voor een parelhoen, een vogel die men uit het oosten kende. De namen kalkoen ('Calicut-hoen'), dinde (Frans: 'poule d'Inde', 'Indiase kip') en turkey (Engels: 'turkey fowl, turkey hen', 'turkije hen') waren oorspronkelijk synoniemen voor het parelhoen. De Pilgrim Fathers namen kalkoenen mee naar Noord-Amerika. Dat was echter onnodig, aangezien daar een andere grote, wilde ondersoort bleek voor te komen, namelijk de "wild turkey" of Meleagris gallopavo silvestris. Deze ondersoort wordt in de VS traditioneel gegeten op Thanksgiving Day.
In 2010 werden in Nederland ruim 1.000.000 kalkoenen in de landbouw gehouden.[3]
Ondersoorten
Men onderscheidt de volgende ondersoorten van Meleagris gallopavo:
- Meleagris gallopavo silvestris (Vieillot 1817) - zuidelijk Canada, centrale en oostelijke Verenigde Staten.
- Meleagris gallopavo osceola (Scott, 1890) - Florida.
- Meleagris gallopavo intermedia (Sennett, 1879) - van noordelijk Texas tot het oostelijke deel van Centraal-Mexico.
- Meleagris gallopavo merriam (Nelson, 1900) - de westelijke Verenigde Staten.
- Meleagris gallopavo mexicana (Gould, 1856) - noordwestelijk en het noordelijke deel van Centraal-Mexico.
- Meleagris gallopavo gallopavo (Linnaeus, 1758) - zuidelijk Mexico.
Galerij
-
Mannelijke kalkoen. -
-
-
-
Een mannelijke wilde kalkoen tijdens het paarseizoen. Let ook op de "baard" aan zijn borst. -
Een nest met 10 eieren.
Trivia
Op Thanksgiving Day staat traditioneel kalkoen op het menu van de Amerikanen. John F. Kennedy at waarschijnlijk als eerste Amerikaanse president een geschonken kalkoen niet op. Sporadisch werd een kalkoen gespaard door een president. Ronald Reagan gebruikte als eerste het woord gratie voor een kalkoen om een lastige vraag over gratie voor een journalist af te wenden. Bush Sr. gaf als eerste officieel gratie aan een kalkoen en sindsdien is het een gewoonte en inmiddels een traditie, de National Thanksgiving Turkey.
- ↑ (en) Kalkoen op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ a b (en) Wild Turkey Facts. NWTF. Geraadpleegd op 13 oktober 2012.
- ↑ CBS, Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar regio