Lozerheide

Lozerheide
Natuurgebied
	;
Situering
Land	België
Coördinaten	51° 13′ NB, 5° 33′ OL
Informatie
Oppervlakte	2,1 km²
Beheer	Agentschap voor Natuur en Bos

De Lozerheide (Limburgs: Loëzer Hei) is een natuurgebied in de gemeente Bocholt.

Geschiedenis

Oorspronkelijk maakte het gebied deel uit van een uitgestrekt heidegebied. Dit werd omstreeks 1800 verdeeld tussen de omliggende gemeentebesturen. De strook tussen het Kanaal Bocholt-Herentals en de grens met Weert werd toegewezen aan Lozen, toen een van de gehuchten van Bocholt.

Het gedeelte ten oosten van de weg Bocholt-Hamont werd beplant met naaldbomen (het "Lozer Bos", tegenwoordig weiland). Het westelijke gedeelte werd gekocht door de graaf de Theux en voorzien van irrigatiekanalen (een "watering"). Hiermee werd op bepaalde dagen water getapt uit het Kanaal Bocholt-Herentals en de Zuid-Willemsvaart, en uitgelaten over een tiental vloeiweiden. Dit was mogelijk doordat het terrein afdaalde naar een centraal ven, het Klotven. Het gebruikte water werd weer verzameld en afgevoerd naar de Zuid-Willemsvaart, voorbij sluis 17.

Aanvankelijk produceerden de vloeiweiden hooi voor de paarden en matrassen in het Kamp van Beverlo. In 1918 verkochten erfgenamen de watering aan luciferfabrikant Union Alumettière. Die liet er populieren aanplanten. In 1966 waaiden de meeste populieren echter om tijdens een orkaan. Ook verloren lucifers rond deze tijd aan belang, door de opkomst van de aansteker. Het toenmalige Agentschap Waters en Bossen was bereid een deel te kopen in 1977. Een ander deel volgde in 1981, waardoor de watering nu grotendeels (210 hectare) toebehoort aan het Agentschap voor Natuur en Bos.

Het agentschap liet nieuwe boomsoorten aanplanten. Het Klotven werd onder water gezet en (tot 2003) benut om bedreigde vissoorten te kweken, die elders uitgezet werden. Bijkomend werden er visvijvers gegraven. In 2018–2021 werden in het Klotven rieteilanden gecreëerd, waarop watervogels kunnen broeden. In één vloeiweide werden alle bomen gekapt, zodat er opnieuw weiland kwam. Tegenwoordig is de Lozerheide een afwisselend natuurgebied met honderden soorten planten, paddenstoelen en vlinders. Het is ook een van de weinige plaatsen in België waar de oeverdistel (Cirsium rivulare) voorkomt.

Het Klotven
Herstelde vloeiweide
Een weg met irrigatiesloot

Externe bron

Agentschap Onroerend Erfgoed (2021). Traditionele graslandbevloeiing in Vlaanderen, p. 106-107.