Dwerggekko's

Dwerggekko's
	Lygodactylus picturatus
Taxonomische indeling
Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Reptilia (Reptielen)
Orde:	Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:	Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:	Gekkota (Gekko's)
Familie:	Gekkonidae
Geslacht
	Lygodactylus; Gray, 1864
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Dwerggekko's op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Herpetologie

Dwerggekko's^[1] (Lygodactylus) zijn een geslacht van hagedissen dat behoort tot de gekko's (Gekkota) en de familie Gekkonidae.

Naam en indeling

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door John Edward Gray in 1864. Er zijn 71 soorten, inclusief drie soorten die pas in 2020 voor het eerst werden beschreven. De hagedissen werden eerder aan andere geslachten toegekend, zoals Scalabotes en Microscalabotes.^[2]

De geslachtsnaam Lygodactylus betekent vrij vertaald 'twijg-teen'.

Verspreiding en habitat

De gekko's komen voor in delen van Afrika en Zuid-Amerika en leven in de landen Angola, Benin, Bolivia, Botswana, Brazilië, Burkina Faso, Burundi, Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Kinshasa, Equatoriaal-Guinea, Eritrea, Ethiopië, Gabon, Gambia, Ghana, Guinea, Guinee-Bissau, Ivoorkust, Kameroen, Kenia, Liberia, Madagaskar, Malawi, Mali, Mozambique, Namibië, Nigeria, Oeganda, Paraguay, Rwanda, Senegal, Sierra Leone, Soedan, Somalië, Swaziland, Tanzania, Togo, Zambia, Zimbabwe en Zuid-Afrika.^[2] De habitat bestaat uit droge savannen, vochtige tropische en subtropische bossen, zowel in laaglanden als in bergstreken, rotsige omgevingen, tropische en subtropische droge bossen, graslanden en scrublands. Ook in door de mens aangepaste streken zoals landelijke tuinen en stedelijke gebieden kunnen de dieren worden aangetroffen.

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 63 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Van de soorten worden er 37 beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), acht als 'onzeker' (Data Deficient of DD), vier als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU), acht als 'gevoelig' (Near Threatened of NT) en drie als 'bedreigd' (Endangered of EN). Drie soorten ten slotte staan te boek als 'ernstig bedreigd' (Critically Endangered of CR).^[3]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
Lygodactylus angolensis	Bocage, 1896	Angola, Zimbabwe, Tanzania, Kenia, Zuid-Afrika, Congo-Kinshasa, Mozambique, Namibië, mogelijk in Botswana
Lygodactylus angularis	Günther, 1893	Tanzania, Kenia, Zimbabwe, Malawi, Mozambique, Zambia, Congo-Kinshasa
Lygodactylus arnoulti	Pasteur, 1965	Madagaskar
Lygodactylus baptistai	Marques, Ceríaco, Buehler, Bandeira, Janota & Bauer, 2020	Angola
Lygodactylus bernardi	FitzSimons, 1958	Zimbabwe
Lygodactylus bivittis	Peters, 1883	Madagaskar
Lygodactylus blancae	Pasteur, 1995	Madagaskar
Lygodactylus blanci	Pasteur, 1967	Madagaskar
Lygodactylus bonsi	Pasteur, 1962	Malawi
Lygodactylus bradfieldi	Hewitt, 1932	Zuid-Afrika, Zimbabwe, Botswana, Angola, Namibië
Lygodactylus broadleyi	Pasteur, 1995	Tanzania
Lygodactylus capensis	Smith, 1849	Kenia, Zuid-Afrika, Swaziland, Congo-Kinshasa, Zambia, Angola, Namibië, Mozambique, Tanzania
Lygodactylus chobiensis	FitzSimons, 1932	Namibië, Angola, Botswana, Mozambique, Zimbabwe, Zambia
Lygodactylus conradti	Matschie, 1892	Tanzania
Lygodactylus conraui	Tornier, 1902	Kameroen, Equatoriaal-Guinea, Ivoorkust, Ghana, Togo, Benin, Gabon, Liberia, Sierra Leone
Lygodactylus decaryi	Angel, 1930	Madagaskar
Lygodactylus depressus	Schmidt, 1919	Congo-Brazzaville, Congo-Kinshasa, Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen
Lygodactylus expectatus	Pasteur & Blanc, 1967	Madagaskar
Lygodactylus fischeri	Boulenger, 1890	Nigeria, Kameroen, Gabon, Equatoriaal-Guinea, mogelijk in Sierra Leone, Congo-Brazzaville
Lygodactylus grandisonae	Pasteur, 1962	Kenia, Ethiopië
Lygodactylus graniticolus	Jacobsen, 1992	Zuid-Afrika
Lygodactylus gravis	Pasteur, 1965	Tanzania
Lygodactylus grotei	Sternfeld, 1911	Tanzania, Mozambique
Lygodactylus guibei	Pasteur, 1965	Madagaskar
Lygodactylus gutturalis	Bocage, 1873	Senegal, Soedan, Tanzania, Guinee-Bissau, Somalië, Ethiopië, Kenia, Nigeria, Benin, Congo-Kinshasa, Gambia, Ghana, Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen, Togo
Lygodactylus heterurus	Boettger, 1913	Madagaskar
Lygodactylus incognitus	Jacobsen, 1992	Zuid-Afrika
Lygodactylus inexpectatus	Pasteur, 1965	Tanzania
Lygodactylus insularis	Boettger, 1913	Mozambique
Lygodactylus intermedius	Pasteur, 1995	Madagaskar
Lygodactylus keniensis	Parker, 1936	Kenia, Somalië, Ethiopië, Oeganda, Soedan
Lygodactylus kimhowelli	Pasteur, 1995	Tanzania
Lygodactylus klemmeri	Pasteur, 1965	Madagaskar
Lygodactylus klugei	Smith, Martin & Swain, 1977	Brazilië
Lygodactylus laterimaculatus	Pasteur, 1964	Kenia
Lygodactylus lawrencei	Hewitt, 1926	Namibië, Angola
Lygodactylus madagascariensis	Boettger, 1881	Madagaskar
Lygodactylus manni	Loveridge, 1928	Kenia, Tanzania
Lygodactylus methueni	FitzSimons, 1937	Zuid-Afrika
Lygodactylus miops	Günther, 1891	Madagaskar
Lygodactylus mirabilis	Pasteur, 1962	Madagaskar
Lygodactylus mombasicus	Loveridge, 1935	Kenia, Tanzania
Lygodactylus montanus	Pasteur, 1965	Madagaskar
Lygodactylus montiscaeruli	Jacobsen, 1992	Zuid-Afrika
Lygodactylus nigropunctatus	Jacobsen, 1992	Zuid-Afrika
Lygodactylus nyaneka	Marques, Ceríaco, Buehler, Bandeira, Janota, & Bauer, 2020	Angola
Lygodactylus ocellatus	Roux, 1907	Zuid-Afrika, Swaziland
Lygodactylus ornatus	Pasteur, 1965	Madagaskar
Lygodactylus pauliani	Pasteur & Blanc, 1991	Madagaskar
Lygodactylus picturatus	Peters, 1871	Kenia, Tanzania, Ethiopië, Kenia, Mozambique, Zimbabwe, Somalië, Zambia, Congo-Kinshasa, Soedan, Eritrea, Ethiopië, Centraal-Afrikaanse Republiek, Burkina Faso, Senegal, Mali, Gambia, Kameroen, Guinea, Nigeria, Oeganda, mogelijk in Rwanda, Burundi, Equatoriaal-Guinea, Benin, Togo, Ghana, Ivoorkust, Liberia, Sierra Leone, Guinee-Bissau
Lygodactylus pictus	Peters, 1883	Madagaskar
Lygodactylus rarus	Pasteur & Blanc, 1973	Madagaskar
Lygodactylus regulus	Portik, Travers, Bauer & Branch, 2013	Mozambique
Lygodactylus rex	Broadley, 1963	Malawi, Mozambique
Lygodactylus roavolana	Puente, Glaw, Vieites & Vences, 2009	Madagaskar
Lygodactylus scheffleri	Sternfeld, 1912	Tanzania, Kenia
Lygodactylus scorteccii	Pasteur, 1959	Kenia, Somalië, Ethiopië
Lygodactylus somalicus	Loveridge, 1935	Kenia, Somalië, Ethiopië
Lygodactylus soutpansbergensis	Jacobsen, 1994	Zuid-Afrika
Lygodactylus stevensoni	Hewitt, 1926	Zimbabwe, Zuid-Afrika
Lygodactylus tchokwe	Marques, Ceríaco, Buehler, Bandeira, Janota, & Bauer, 2020	Angola
Lygodactylus thomensis	Peters, 1881	Principe, Sao Tomé, Liberia, mogelijk in Kameroen
Lygodactylus tolampyae	Grandidier, 1872	Madagaskar
Lygodactylus tsavoensis	Malonza, Bauer, Granthon, Williams, & Wojnowski, 2019	Kenia
Lygodactylus tuberosus	Pasteur, 1965	Madagaskar
Lygodactylus verticillatus	Mocquard, 1895	Madagaskar
Lygodactylus viscatus	Vaillant, 1873	Tanzania
Lygodactylus waterbergensis	Jacobsen, 1992	Zuid-Afrika
Lygodactylus wetzeli	Smith, Martin & Swain, 1977	Brazilië, Paraguay, Bolivia
Lygodactylus williamsi	Loveridge, 1952	Tanzania
Lygodactylus wojnowskii	Malonza, Granthon & D. Williams, 2016	Kenia

Bronvermelding

Referenties

↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 184. ISBN 90 274 8626 3.
↑ ^a ^b Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Lygodactylus.
↑ International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Lygodactylus - IUCN Red List.

Bronnen

(en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database – Lygodactylus - Website Geconsulteerd 2 oktober 2021

[GRZ-1] Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 184. ISBN 90 274 8626 3.

[EMBL-2] Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Lygodactylus.

[IUCN2-3] International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Lygodactylus - IUCN Red List.

[1]

[2]

[3]