Overleg:Jan Faber (1917-2001)

Vragen

• Hoe en wanneer ging Faber naar Engeland?
• "meldde hij zich na de bevrijding van Nederland bij het BI in Eindhoven", wanneer? ik neem aan dat hier bedoeld wordt "na de bevrijding van Zuid-Nederland".
• Is bekend of Engelandvaarder Faber zijn broer was?

Pvt pauline (overleg) 13 jan 2015 09:23 (CET)

Discussie Jan Faber

Beste Malinka,

Je hebt mijn opa (Engelandvaarder) als niet zijnde Engelandvaarder aangemerkt. Ik, en mijn familie, vinden dit een grove belediging. Ik kan de toevoeging van jou 'verzetsstrijder' niet weghalen. Hij is met de parachute in de nacht van 10-11 april 1944 gesprongen samen met Herman Leus, waar hij de leiding over had (ook Engelandvaarder). Hij is zijn verdere leven onderdeel geweest van de Engelandvaarder reünies en die gemeenschap. Gerard Kouwenhoven en mijn opa waren hele goede vrienden en beide Engelandvaarder. Na de oorlog is Jan Faber voor Plesman gaan werken voor de KLM, Plesman wilde nadrukkelijk Engelandvaarders ergo mijn opa. Ik begrijp niet dat je dit zo doet en ben echt geschokt.

Mvg,

J.A. Faber.

Geachte mevrouw Faber, Zoals u wellicht niet weet is Wikipedia een project waarin artikelen door iedereen kunnen worden aangemaakt, veranderd en zelfs voorgedragen kunnen worden voor verwijdering. Een van de peilers van Wikipedia is, dat alles wat wordt beschreven ook geverifieerd moet kunnen worden. In het artikel blijkt uit helemaal niets dat uw grootvader Engelandvaarder was. Hiermee werd dus NIET voldaan aan Wikipedia:Verifieerbaarheid en dus heb ik inderdaad de categorie Engelandvaarder verwijderd. Nu blijkt u een bron (en wel een boek) te hebben toegevoegd waaruit zou kunnen blijken dat hij wel degelijk Engelandvaarder was en ik hoop dat dit een onafhankelijke bron is, want ook dat is een regel hier. Als blijkt dat Gea Faber familie blijkt te zijn, dan is dit vanzelfsprekend géén onafhankelijke bron. Ik zal dit nader onderzoeken en zal de door u wederom toegevoegde categorie voorlopig laten staan. Ik raad u aan om de bron te raadplegen en vervolgens het artikel aan te passen. Kijkt u echter eerst ook even naar wat de definitie is van Engelandvaarder. Zie hier. Voldoet uw grootvader niet aan de definitie, dan zal de categorie wederom verwijderd moeten worden. Malinka1 (overleg) 5 mei 2015 22:57 (CEST)

Beste Malinka,

Wij hebben vanochtend contact gehad met het NIOD en het Verzetsmuseum, ook zij begrijpen de aanpassing niet. Wij gaan bedenken wat we verder kunnen doen om ervoor te zorgen dat het juist wordt aangepast (aangezien het een niet bewerkbaar gedeelte betreft). Hopelijk heeft u in de tussentijd zelf al de moeite genomen de aanpassing ongedaan te maken, zie ook hieronder voor de bronnen. Gaarne verzoek ik u het tussen haakjes geschreven woord (verzetsstrijder) weg te halen. U hoeft mij overigens niet op Wikipedia omschrijvingen of definities te wijzen. Gr, Faber. N.b.

• Definitie Engelandvaarder: "Engelandvaarder werd de erenaam voor alle mannen en vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog (1939-1945), na de capitulatie van de Nederlandse strijdkrachten op 15 mei 1940 en vóór de geallieerde invasie in Normandië op 6 juni 1944 (D-Day), uit bezet gebied wisten te ontsnappen met de bedoeling zich in Engeland of ander geallieerd gebied bij de geallieerde strijdkrachten aan te sluiten om actief aan de strijd tegen de vijand (Duitsland, Italië, Japan) deel te nemen."

• • In 'De Bezetter Bespied' (1983) van Frank Visser, p 310, staat: 'Het op 11 april 1944 geparachuteerde koppel Faber-Leus ging evenals de twee vorige koppels Steen-Adriaansen en Ausems-Van Loon na enige voorbereiding in Noord-Brabant uiteen. [..] Faber en Leus zorgden voor de verspreiding van de uit Londen op microfilm meegebrachte '19 punten van Gerbrandy. [...] Gevieren hadden ze onder leiding van Ausems en Faber een even hechte groep kunnen vormen, in samenwerking met de Raad van Verzet [..]."

• • • In het document dat ter inzage ligt bij het Verzetsmuseum vindt u op p.3-4 het volgende:

"In december 1943 kwam er bericht dat Faber naar Stockholm moest i.v.m. mogelijk vertrek naar Engeland, hij moest zich dagelijks twee tot drie keer in verbinding brengen met British Airways om te informeren of er die dag een vlucht naar Engeland zou vertrekken. Eind januari 1944 kon hij vanuit Zweden eindelijk naar Engeland vertrekken [op naar Schotland] hij is vervolgens onder politiebegeleiding naar Londen gebracht en aldaar overgeheveld naar de politie van Londen die hem naar de "Patriotic School" bracht. Daar heeft hij drie á vier weken gezeten. Hij werd er ondervraagd door de Engelse contra-spionagedienst. Het bleek dat ze al het een en ander wisten van hem. Op zekere dag kwam Faber vrij en werd overgeheveld naar een Nederlandse instantie, nl. Bureau Inlichtingen in Sloane Street. Hij vertelde dat hij naar Nederland terug wilde. Hij werd twee dagen vastgehouden ter ondervraging. Hij werd vervolgens ondergebracht in een flat op Buckingham Palace Road i.t.t. al de anderen die in Huize Anna zaten. Faber kreeg de hele dag P.T. (Physical Training), een cursus om snel weer fit te worden: graven, hardlopen, enz.. Ook kreeg hij een cursus die bestond uit: revolver schieten in de kelders van de subway (een ontzettend lawaai), codes leren; leren seinen hoefde hij niet; dit had hij immers op de Zeevaartschool gehad. Ze leerden ook hoe je de vijand de nek om kon draaien, alle tekens van de Duitse voertuigen en militairen, enz.. Deze training deed hij samen met de jongens van Huize Anna. Faber ging zondags naar de kerk en ontmoette daar Chris van Es met wie hij bevriend raakte. Na de oorlog heeft hij hem een keer opgezocht in Leiden. Vrienden zijn ze niet geworden. Vervolgens moest hij naar Manchester voor Parachutetraining. Hij heeft vier keer overdag en één keer 's nachts vanuit een luchtballon gesprongen. De eerste sprong was bij zware wind. De eerste die sprong brak z'n benen. Faber was de tweede die sprong. Hij bleef plat op de grond liggen na zijn val. Met de ambulance is hij naar de ziekenboeg gebracht. Ze hebben hem gemasseerd, in bad gedaan en in bed gestopt. De volgende dag moest hij gewoon weer springen alsof er niets gebeurd was. Op latere leeftijd kreeg hij last van zijn rug. Zijn kraakbeen was platgedrukt door zijn wervels.

In Londen ging hij samen met anderen op theevisite bij Koningin Wilhelmina. Ze werden eerst geїnstrueerd door een officier en de hofdame in wat ze moesten zeggen. Ze was aardig, belangstellend en goed geïnformeerd.

In afwachting van vertrek naar Holland werd Faber gestationeerd op een basis in de buurt van Londen. In de nacht van 10 op 11 april 1944 is hij overgevlogen. Op de avond voor zijn vertrek kreeg hij een afscheidsdiner aangeboden. Ook werd hij voorgesteld aan z'n partner Herman Leus. Ze werden uitgeleide gedaan door Bureau Inlichtingen met een opdracht. In het boek "Zij sprongen in de nacht" door dr.J.M.Somer (1) staat het volgende vermeld: "De grote activiteit van de RVV (Raad Van Verzet), mede veroorzaakt door uitbreiding van de eigen inlichtingendienst, maakte het noodzakelijk, dat spoedig tot vermeerdering van het aantal verbindingen moest worden overgegaan...... Als organisator werd de agent Faber met deze nieuwe taak belast. Deze uitermate rustige en intelligente jongeman, wiens optreden ver uitging boven de aan zijn jeugd te stellen eisen, werd aangewezen om instructies van de Regering, welke een uitvloeisel waren van de gedachtenwisseling over de "19 punten", over te brengen aan de RVV, de OD (Orde Dienst), het Nationaal Comité van Verzet, het Vaderlands Comité en de Illegale Pers...... In de nacht van 10 op 11 april 1944 daalden Faber en Leus uit de duisternis neer op vaderlandse bodem…. Op energieke wijze werden verschillende zendkringen georganiseerd, waardoor het net van de RVV opnieuw kon worden uitgebreid. Langs tele- grafische weg werden verschillende droppings van materiaal geregeld, dat door Faber vervolgens werd gedistribueerd."

Even verder staat geschreven: "Faber wist aan alle gevaren te ontsnappen en was actief werkzaam tot aan de bevrijding van Nederland. Rustig en koelbloedig vervulde hij zijn taak op veelzijdig terrein, steungevend aan anderen en zijn ervaring overdragend aan nieuwe collega's, die gestadig de kring der BI-agenten kwamen versterken...".

Faber vertelt, dat hij het heel spannend vond om over te vliegen en te springen. Hij dacht dat hij het misschien niet zou overleven. [..] In het vliegtuig stond een dispatcher, 'n assistent. Hij maakte de legbag vast waar hun bagage in zat. In de legbag zaten kleding, levensmiddelen, 'n stuk biels, waarin een zender verstopt zat. Bij elkaar dertig kilo. Ze hadden een springpak aan met allemaal ritssluitingen en een rubberen helm op. In iedere zak zaten handgranaten. Tevens had hij een klein FN-pistool. Op het allerlaatste moment kreeg hij een pil die hij bij gevaar kon innemen om zichzelf te kunnen doden. Deze heeft hij toen hij geland was onmiddellijk weggegooid. Wilde liever gemarteld worden dan dood gaan. Die pil had hij in z'n das verstopt. Er was veel maanlicht. De dispatcher vroeg wie het eerst wilde springen. Faber zei "Hij eerst". Faber was bang dat Leus misschien niet zou springen en hij dan alleen in Nederland zou landen. Via een glijbaan gleden ze uit het vliegtuig. Dat is gemakkelijker dan uit een gat springen. Tijdens de sprong moest hij aan een touwtje trekken waardoor de legbag die om de benen vastzat los zou gaan. Maar Faber kon niet bij het touwtje komen. De legbag was verkeerd vastgemaakt!! 't Angstzweet brak hem uit en hij dacht dat hij z'n benen zou breken. Maar hij landde met z'n benen recht op de grond en alles was o.k.. Er was nevel en daarin kon hij zich verstoppen en Leus proberen te zoeken. Ze vonden elkaar snel! En namen lekker een slok cognac die ze in hun kontzak meegenomen hadden. Ook lieten ze elk een duif los met het bericht "Veilig geland" op een rijstpapiertje geschreven. Zonder namen erop. De Duisers konden immers de duiven onderscheppen. Op een reünie van Bureau Inlichtingen in ± 1985 kwam iemand naar Faber toe om hem te vertellen dat dit briefje één van de weinige briefjes was die is aangekomen. Faber heeft dit briefje nog in zijn bezit." [vandaar dat er op zijn grafsteen staat: Veilig Geland]

Mijn moeder heeft hem hierover geïnterviewd. Dat is misschien niet onafhankelijk in uw ogen, maar dit zijn allemaal feiten. Hier zijn ook geluidsopnames van, mocht u het niet betrouwbaar achtten, ter opvraag bij het Verzetsmuseum.

Geachte mevrouw Faber, dank voor uw uitgebreide antwoord. Helaas kom ik er niet veel verder mee.
Voordat ik echter inhoudelijk in ga op het bovenstaande, wil ik u graag het volgende duidelijk maken:
1) U bent op wikipedia een anonieme en ook nieuwe gebruiker - dat is niet erg - maar u dient wel degelijk op de hoogte te zijn, van wat wel en niet gebruikelijk is op Wikipedia. Uw zin U hoeft mij overigens niet op Wikipedia omschrijvingen of definities te wijzen. beschouw ik dan ook als onjuist en niet ter zake doende.
2) Wij hanteren de definitie die het Nationaal Archief geeft van Engelandvaarder. Het is dus niet zinvol een andere definitie te gebruiken.
3) Er bestaat op Wikipedia nóg een artikel over een Jan Faber en dat blijkt een politicus geweest te zijn. Om misverstanden te voorkomen is er destijds ( in 2009 toen het artikel over uw vader is aangemaakt) er voor gekozen om het woord verzetsstrijder tussen haakjes toe te voegen. Dit kan dus niet gewijzigd worden !. Aan uw verzoek Gaarne verzoek ik u het tussen haakjes geschreven woord (verzetsstrijder) weg te halen zal ik dus niet voldoen.

Inhoudelijk meld ik u het volgende : Ook uit uw bovenstaand schrijven blijkt in het geheel niet, dat uw vader destijds uit enig bezet gebied naar Engeland is uitgeweken (zie definitie). Het lijkt - en ik zeg met nadruk - lijkt dat hij al in Zweden was. En aangezien Zweden neutraal was in de oorlog, is er geen sprake van ontvluchten uit bezet gebied. Ik verzoek u derhalve aan te tonen dat uw vader voldoet aan de definitie van Engelandvaarder. IK merk trouwens op dat ook in het artikel over Herman Leus staat dat hij Engelandvaarder was, maar ook dat blijkt uit niets. Als ook hier geen sprake is van Engelandvaarder, dan zal ook bij hem de categorie verwijderd worden. Malinka1 (overleg) 6 mei 2015 16:06 (CEST)

In het wikipedia-artikel Engelandvaarder worden een aantal definities aangevoerd. Daaruit blijkt dat er meerdere inzichten zijn en dat het bepalen wie wel of wie niet een Engelandvaarder was of genoemd mag of kan worden géén 'deze wel' versus 'deze niet' oefening is. Om juist in deze tijd van het jaar deze discussie te moeten voeren vind ik wat onkies. De afgelopen dagen is wederom veel waardering geuit voor zij die hun leven gewaagd hebben voor onze vrijheid. Dit smoren door de ogenschijnlijk willekeurige keuze van een definitie laat een nare smaak na. Kan Malinka aangeven waar en wanneer is besloten dat de definitie die hij hanteert als overtuigend leidend moet worden genomen? VanBuren (overleg) 6 mei 2015 18:17 (CEST)

Malinka1 verwijderde de heer Faber op 17 maart uit de categorie Engelandvaarder. Op 4 mei werd dat door zijn kleindochter ongedaan gemaakt. Wat er onkies is aan het bespreken van dit onderwerp rond deze tijd ontgaat mij, maar het kan in ieder geval niet aan Malinka1 worden toegeschreven dat de kleindochter van de heer Faber juist rond 4 mei besloot om te protesteren tegen de bewerking van Malinka1. EvilFreD (overleg) 6 mei 2015 19:09 (CEST)

En voor de goede orde : ik verwijderde de categorie reeds op 17 maart 2013 Malinka1 (overleg) 6 mei 2015 19:16 (CEST)

Alle gebruikte definities in het artikel Engelandvaarder hebben wel minstens één element gemeenschappelijk, nl. dat het iemand moet zijn die ontsnapt c.q. gevlucht is uit bezet gebied. Of daarvan in dit geval sprake is geweest blijkt noch uit het artikel, noch uit bovenstaande bijdragen. Ik zou niet weten waarom de vraag niet gesteld zou mogen of dit - ontsnapt uit bezet gebied - op de hier beschreven persoon van toepassing is. Dat doet toch geen enkele afbreuk aan de verdiensten van Faber voor de bevrijding van Nederland. Gouwenaar (overleg) 6 mei 2015 19:38 (CEST)

L.S.,

Mijn opa is uit Bezet gebied - NL - toentertijd vertrokken naar Engeland en is daar via Polen, Zweden etc. heengegaan. Zweden doet dus verder niet ter zake, hij kon gewoonweg niet direct vanuit NL naar Engeland. Dit alles in tijdsbestek eind 1943 en begin 1944.

Zie hieronder zijn eigen beschrijving van die tijd: "1943 Op het station in Oss kwam Faber Piet Smits tegen, een collega van de Zeevaartschool in Terschelling. Al pratende besloten ze te solliciteren naar een baan op een boot, want ze wilden naar Engeland. Met z'n tweeën hebben ze gesolliciteerd via de krant bij de Nederlandse Oost Rederij, welke een Duits/Nederlandse NSB-organisatie was. NSB staat voor de Nationaal-Socialistische Beweging, een Nederlandse politieke partij die van 1931 tot 1945 heeft bestaan. Mussert was algemeen leider. Ze werden aangenomen, kregen Duitse papieren, vertrokken naar Hamburg en werden te werk gesteld op een oude K.N.S.M.boot die de NSB had geconfisqueerd, Faber als derde stuurman en Piet als scheepstuigdeskundige. Er is nooit gecheckt of ze NSB-sympathieën hadden. Faber was wel bang dat ze hem zouden herkennen in verband met zijn hulp aan de Joden. Maar er gebeurde niets. Ze werden zo aangenomen. Vanuit Hamburg zijn ze met "de Orion" naar Polen gevaren, om aardappelen te halen, en vervolgens naar Zweden, om een deklast hout te halen. Sundsvall heette het plaatsje waar ze aanlegden. Ze kregen slechts 10 kronen, heel weinig; men was bang dat ze weg zouden lopen. Faber had weinig vrije tijd; Piet veel meer. Faber stuurde Piet naar de Nederlandse ambassade om te vertellen dat ze met z'n tweeën naar Engeland wilden en of ze geld konden krijgen om naar Stockholm te reizen. De consul regelde dit. De consul-generaal in Stockholm zei: "Laat ze maar komen". Dus kregen ze treintickets. De moeilijkheid voor Faber was nu om van dat schip af te komen. Hij had immers geen vrije tijd. Op een avond ging Faber wandelen met de kapitein en vroeg hem of hij de volgende avond naar de bioscoop mocht. Dat mocht. Ze zijn niet naar de bioscoop gegaan, maar in de trein naar Stockholm gestapt. Vanaf het station zijn ze met de taxi naar de consul-generaal de heer de Jong gereden die iets buiten Stockholm woonde. Deze had een hotel voor ze geboekt. De volgende dag moesten ze om 9.00 uur op de ambassade komen en werden ze aan de tand gevoeld. Een brief van de Jong met aanbevelingen over hen is toen naar Engeland verstuurd. Deze brief heeft Faber nog in zijn bezit. Ze hebben ongeveer een maand op de ambassade gewerkt (adminstratieve werk-zaamheden). Er gebeurde niets. Ze moesten geld gaan verdienen. Negentig procent van de vluchtelingen werden naar de bossen gestuurd om geld te verdienen. Faber en Piet echter niet. Waarom is Faber niet duidelijk. Is dit later ook vergeten te vragen. Ze gingen werken op de boerderij van de familie Ginhoven-Comau (Hollanders). Ze werkten er hard. Ze reden elke dag met de bus van Götenborg waar ze in pension "Göta" sliepen naar Kungölf. Er werkte nog een Ned.jongen, Bredius uit Rotterdam. Ze hadden veel lol, gooiden naar elkaar met mestballen, enz.. Tegen de winter moesten de bollen in de grond. Om de boer een lesje te leren (hij had pro- Duitse sympathieën) hebben ze de tulpenbollen omgekeerd in de grond gestopt. In Götenborg raakten ze bevriend met de familie Chaves. Hij was consul-generaal van Brazilië en getrouwd met een Hollandse vrouw die zich het lot van de Nederlandse vluchtelingen aantrok. Via Chaves hebben ze geprobeerd als verstekelingen op speedboten naar Engeland te vluchten. Deze boten vervoerden kogelladers waar ze in Engeland om zaten te springen. Dat lukte helaas niet. [..] Eind januari kon hij eindelijk gaan. Met 'n dik vliegpak aan en een helm op kreeg hij een plek in het bommenrek van een Mosquito. Hij stond in verbinding met de cockpit via een telefoon. Het was zijn eerste vlucht. Hij kon niets zien, want het was nacht. Op naar Schotland."

Groet, J.A.Faber.

Toevoeging: Gerard Kouwenhoven heeft ook in een brief vanuit zijn thuisadres in Monaco, gedateerd 28 januari 2001 (vlak na het overlijden van Jan Faber) geschreven: "Het was Jan die me op het idee bracht via Delfzijl naar Zweden te gaan om zodoende te trachten Engeland te bereiken. Zelf was hij reeds maandenlang bezig die tocht voor te bereiden. Wij beiden hadden genoeg van de Duitse bezetters. [...] Jan was het ook behoorlijk zat en vertelde van zijn plannen om naar Engeland te gaan. Dit om aldaar een opleiding te verkrijgen om met goede instructies naar Nederland terug te keren. Hoe of dat terugkeren moest gaan was hem niet bekend doch was hij er zeker van dat het mogelijk was om op deze wijze deel te nemen aan het verzet en verwachtte veel van zijn plannen." Zijn brief gaat nog verder over de reis en ook de routes die anderen hebben (getracht) te nemen, die van Jan Faber bleek goed te werken (anderen waren bijv. via Spanje gegaan en daar opgewacht door de Duitse grenswacht). Deze brief is ook ter inzage te vinden in het Verzetsmuseum.

Beste Malinka1, is het wellicht zinvol om de bovenstaande discussie te verplaatsen naar de overlegpagina van het artikel over Jan Faber (1917-2001)? Misschien levert dat nieuwe lezers, en wellicht nieuwe inzichten op. Hartelijke groet. - Paul-MD (overleg) 19 mei 2015 08:02 (CEST)

WP:GOO ?

Het is mij eerlijk gezegd volstrekt onduidelijk wat in dit artikel op de niet gepubliceerde, en bovendien wegens te nauwe betrokkenheid onbruikbare bron van Gea Faber is gebaseerd, en wat op de wel genoemde, gepubliceerde bronnen. Kan iemand die meer in deze materie thuis is daar eens naar kijken? Paul Brussel (overleg) 22 aug 2020 14:58 (CEST)