Platina(VI)fluoride

Platina(VI)fluoride
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van platina(VI)fluoride
Algemeen
Molecuulformule	PtF6
IUPAC-naam	platina(VI)fluoride
Andere namen	platinahexafluoride
Molmassa	309,068419 g/mol
SMILES	[F-].[F-].[F-].[F-].[F-].[F-].[Pt]
InChI	1S/6FH.Pt/h6*1H;/p-6
CAS-nummer	13693-05-5
PubChem	3014771
Wikidata	Q417309
Beschrijving	Donkerrode kristallen
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	donkerrood
Dichtheid	(bij −140°C) 5,21 g/cm³
Smeltpunt	61,3 °C
Kookpunt	69,1 °C
Geometrie en kristalstructuur
Kristalstructuur	orthorombisch
Dipoolmoment	0 D
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Platina(VI)fluoride (PtF₆) is een fluoride van platina. De stof komt voor als donkerrode kristallen, die hevig reageren met water.

Synthese

Platina(VI)fluoride kan bereid worden door een reactie van moleculair fluor en platina bij 300 °C:

$\mathrm {Pt+3\ F_{2}\ \longrightarrow PtF_{6}}$

Een alternatieve methode verloopt via de disproportionering van platina(V)fluoride bij 130 °C:

$\mathrm {2\ PtF_{5}\ \longrightarrow PtF_{6}+PtF_{4}}$

Kristalstructuur

Platina(VI)fluoride neemt een octaëdrische structuur aan, in overeenstemming met de VSEPR-theorie. Het bezit een orthorombisch kristalstelsel en behoort tot ruimtegroep Pnma. De parameters van de eenheidscel bedragen (gemeten bij −140 °C):

• a = 937,4 pm
• b = 852,7 pm
• c = 493,3 pm

De bindingslengte Pt-F bedraagt 184,8 pm.

Eigenschappen

Platina(VI)fluoride staat bekend als een extreem sterke oxidator: het is in staat om zelfs moleculair zuurstof en xenon te oxideren. Hierbij wordt platina zelf gereduceerd van Pt(VI) tot Pt(V). Platina(VI)fluoride heeft in deze context in de jaren '60 van de 20e eeuw een prominente rol gespeeld in het onderzoek naar het bestaan van verbindingen met edelgassen. De Amerikaanse scheikundige Neil Bartlett ontdekte in 1962 de oxiderende werking van platina(VI)fluoride op zuurstof:

$\mathrm {PtF_{6}+O_{2}\ \longrightarrow O_{2}^{+}(PtF_{6}^{-})}$

Hij stelde vast dat de eerste ionisatie-energie van dizuurstof (1175 kJ/mol) vergelijkbaar is met die van xenon en dat het ontstane dioxygenyl-kation (O₂⁺) een vergelijkbare grootte heeft als het xenonium-kation (Xe⁺). Zo kwam Bartlett ertoe dat ook xenon kan geoxideerd worden door platina(VI)fluoride:

$\mathrm {PtF_{6}+Xe\ \longrightarrow Xe^{+}(PtF_{6}^{-})}$

Dit wordt beschouwd als de eerste edelgasverbinding. Bovendien werd de aanname dat edelgassen geen verbindingen kunnen aangaan toen van tafel geveegd.

Bronnen, noten en/of referenties