Ptyctodontida
| Ptyctodontida Fossiel voorkomen: Devoon | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Campbellodus | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Orde | |||||||||
| Ptyctodontida Gross, 1932 | |||||||||
| |||||||||
| Fossiel van Ctenurella | |||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||
Ptyctodontida op  Wikispecies
| |||||||||
| |||||||||
Ptyctodontida is een orde van pantservissen die in het Devoon leefden. De Ptyctodontidae is de enige familie binnen de Ptyctodontida.
Fossiele vondsten
Fossielen van Ptyctodontida zijn gevonden in Europa, Noord-Amerika, Zuid-Afrika (Witteberggroep) en Australië. De vondsten met de beste kwaliteit, waarbij ook weke delen bewaard zijn gebleven, zijn gedaan in de Gogo-formatie in West-Australië.
Kenmerken
De ptyctodonten waren kleine pantservissen. De kleinste soorten behoren tot de geslachten Ctenurella en Rhamphodopsis en waren circa vijftien centimeter lang. Campbellodus was met een lengte van dertig tot veertig centimeter een van de grootste ptyctodonten. Bij de Ptyctodontida was het pantser beperkter dan bij andere pantservissen. Ze hadden een grote kop, grote ogen, een lang lichaam, een lange rugvin en een zweepachtige staart. De tandplaten waren geschikt voor het kraken van de schalen van bijvoorbeeld garnaalachtigen en nautilussen. Vondsten in de Gogo-formatie hebben seksueel dimorfisme, levendbarendheid en inwendige bevruchting aangetoond bij de Ptyctodontida. Onder meer een embryo met navelstreng bij Materpiscis en "claspers", uitwendige mannelijke geslachtsorganen, zijn gevonden.
- Placodermi: armour-plated monsters. In: Vertebrate Palaeontology. MJ Benton. Blackwell Publishing (2005).