Reichssicherheitshauptamt

Reichssicherheitshauptamt
Standaard ambtchef van de RSHA
Oprichting	27 september 1939
Ontbinding	8 mei 1945
Land	nazi-Duitsland
Krijgsmacht- onderdeel	Schutzstaffel
Onderdeel van	Wehrmacht
Aantal	50.648 (februari 1944)
Veldslagen	Tweede Wereldoorlog
Commandanten	zie commandanten

Het Reichssicherheitshauptamt of RSHA, was de overkoepelende veiligheidsdienst van het Derde Rijk, opgericht door Heinrich Himmler op 27 september 1939. De organisatie bestond uit een samensmelting van de Sicherheitsdienst, de Gestapo en de Kriminalpolizei. Het doel van de organisatie was alle "vijanden van het Rijk" te bestrijden, binnen of buiten de grenzen van Duitsland. Binnen deze categorie vielen onder andere communisten, vrijmetselaars, Joden, zigeuners en andere "ongewenste rassen".

Leiders en afdelingen

Het eerste hoofd van de RSHA was Reinhard Heydrich. Hij leidde de organisatie totdat hij vermoord werd in 1942. Hij werd vervangen door Ernst Kaltenbrunner, die de RSHA leidde tot het einde van de oorlog. Het hoofd van de RSHA was de directe verantwoordelijke van de Einsatzgruppen. Verder was het Reichssicherheitshauptamt onderverdeeld in zeven departementen (of Ämter):

Amt I, Personeel en Organisatie, geleid door:

• SS-Brigadeführer Bruno Streckenbach (12 juni 1940 - 1 januari 1941 plaatsvervangend), (1 januari 1941 - 31 december 1942)
• SS-Brigadeführer en Generalmajor der Polizei Erwin Schulz (december 1942 - 1 april 1944)
• SS-Oberführer Erich Ehrlinger (1 april 1944 - 8 mei 1945)

Amt II, Administratie, Recht, en Financiën, geleid door:

• SS-Standartenführer dr. Hans Nockemann (september 1940 - 18 december 1941)

IIA Organisatie en juridische zaken:

IIA1: Organisatie

IIA2: Wetgeving

IIA3: Schadeloosstelling

IIA4: Verdediging

IIA5: Inbeslagname

IIB: Paspoorten

IIC Budgetten:

IICa: SIPO-budget

IICb: SD-budget

IID Technische ondersteuning:

(reizen, transport etc.)

• Amt III, Binnenlandse SD, geleid door:
• SS-Gruppenführer Otto Ohlendorf

Interne politieonderzoek:

IIIA De wet en juridische constructies

IIIB Afdeling raciale en etnische zaken

IIIC Afdeling culturele en religieuze zaken

IIID Industrie en handel

IIIE Hogere klasse

• Amt IV, Gestapo, geleid door:
• SS-Gruppenführer Heinrich Müller. Adolf Eichmann, de uitvoerder van vele jodendeportaties, zat ook in dit Amt.

IVA Vijanden:

Communisten

Contrasabotage

Reactionairen en liberalen

Moordaanslagen

IVB Sekten en kerkgenootschappen:

Katholieken

Protestanten

Vrijmetselaars

Joden

IVC Kaartenindex en partijzaken:

IVD Bezette gebieden:

IVD1 Tegenstanders

IVD2 Sekten en kerkgenootschappen

IVD3 Dossiers en partij

IVD4 Westelijke gebieden

IVD5 Contraspionage

IVD6 Vreemdelingen

IVE Contra- inlichtingendienst:

IVE1 Reich

IVE2 Beleid

IVE3 Westen

IVE4 Scandinavië

IVE5 Oosten

IVE6 Zuiden

IVF Grenspolitie

• Amt V, Kriminalpolizei (Kripo), geleid door:
• SS-Gruppenführer Arthur Nebe (1 oktober 1939 - 24 juli 1944). Dit was de politieafdeling die de niet-politieke misdrijven, zoals moord, roof en verkrachtingen behandelde.

VA Preventie

VB Repressie

VC Opsporing

VD Forensisch en strafonderzoek

• Amt VI, Buitenlandse SD, eerst geleid door:
• SS-Brigadeführer Heinz Jost (27 september 1939 - 22 juni 1941)
• waarnemend SS-Oberführer en Oberst der Polizei Erwin Weinmann (13 januari - 22 juni 1942)
• SS-Brigadeführer Walter Schellenberg (24 februari 1943 - 29 april 1945). Dit was de buitenlandse veiligheidsdienst van de SS. In 1944 werden de meeste cellen van de Abwehr (militaire inlichtingen) bij Amt VI gevoegd. SS-Gruppenführer Wilhelm von Holzschuher (7 november 1939 - 1 juni 1940)

VIA Organisatie inlichtingendiensten: SS Obersturmbannführer Dr. Albert Filbert , SS Standartenführer Dr. Martin Sandberger (sinds januari 1944)

VIB Spionage - Westen

VIC Spionage - Rusland/Japan - SS-Obersturmbannführer Karl Tschierschky (13 april 1944 - 28 november 1944)

VID Spionage - Amerika

VIE Spionage - Oost-Europa - SS-Obersturmbannführer Helmut Knochen (1941)

VIF Technische ondersteuning

• Amt VII, Geschreven Archieven, geleid door:
• SS-Brigadeführer prof. dr. Franz Six (1 september 1942 - 8 mei 1945). Deze afdeling was verantwoordelijk voor "ideologische taken", waarmee de antisemitische propaganda werd bedoeld.

VIIA Administratie

VIIB Beoordeling

De RSHA leverde ook SS'ers en politie-officieren wanneer dit nodig was.

Commandanten

Nr.	Afbeelding	Commandanten van het Reichssicherheitshauptamt	Aangetreden	Einde termijn	Duur termijn	Opmerking
1		SS-Obergruppenführer Reinhard Heydrich (1904-1942)	27 september 1939	4 juni 1942	2 jaar, 250 dagen
1		SS-Gruppenführer Bruno Streckenbach (1902-1977)	4 juni 1942	31 december 1942		Waarnemend/ Plaatsvervangend
2		Reichsführer-SS Heinrich Himmler (1900-1945)	4 juni 1942	30 januari 1943	240 dagen
3		SS-Obergruppenführer Ernst Kaltenbrunner (1903-1946)	30 januari 1943	8 mei 1945	2 jaar, 102 dagen

Zie ook

• Sicherheitspolizei und SD
• Generalplan Ost

Bronnen, noten en/of referenties

• (en) Yerger, Mark C., Allgemeine-SS; The commands, Units and Leaders of the General SS. Schiffer Military History, United States of America (1997), 15. ISBN 0-7643-0145-4. Geraadpleegd op 10 mei 2020.
• (nl) Onbekend (2001). Reichssicherheitshauptamt (staatsveiligheidsdienst); De diverse afdelingen. Hitlers Derde Rijk  (3): 16.. ISSN:1464-1968
• (fr) Tixier, Thierry, Allgemeine SS - Polizei - Waffen SS Volume 3 (2019), SS GRUF (Geen paginavermelding). ISBN 978-1-326-84038-9. Geraadpleegd op 19 september 2021.
• (en) Yerger, Mark C, Waffen-SS Commanders: The Army, Corps and Divisional Leaders of a Legend: Kruger to Zimmermann: The Army, Corps and Divisional Leaders of a Legend: Krüger to Zimmermann. Schiffer Military History, Atglen (1999), pp. 277. ISBN 978-0764307690. Geraadpleegd op 19 september 2021.
• (fr) Tixier, Thierry, Allgemeine SS - Polizei - Waffen-SS Volume 2 (2019), SS BRIG FHR (Geen paginavermelding). ISBN 978-1-326-54867-4. Geraadpleegd op 19 september 2021.

---

Duitse binnenlandse veiligheidsdiensten tijdens de Tweede Wereldoorlog
RSHA (SD · Gestapo · Kripo · RSD) · Orpo · Abwehr