Vianen (Utrecht)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.png)
Vianen (ⓘ) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Utrecht. Tot 1 januari 2002 was het deel van de provincie Zuid-Holland.
Geografie
Ligging
De stad Vianen ligt aan de Lek in de Vijfheerenlanden en is uitgegroeid tot een belangrijke forensenplaats, met twee belangrijke Rijkswegen, de A2 en A27, die het gebied doorkruisen.
De gemeente Vianen is de enige Utrechtse gemeente ten zuiden van de Lek. De gemeente grenst in het noorden aan de Utrechtse gemeentes (met de klok mee) Lopik, IJsselstein, Nieuwegein en Houten, en wordt van deze vier gemeentes gescheiden door de Lek. In het zuiden grenst Vianen aan de gemeenten (van oost naar west) Culemborg, Leerdam en Zederik.
Kernen en buurtschappen
Kernen:
- Vianen
- Everdingen
- Hagestein
- Zijderveld
Buurtschappen:
Wijken
De kern Vianen bestaat uit:
Wijken:
- Amaliastein
- Binnenstad
- Blankenborch
- De Hagen
- Hogeland
- Monnikenhof I, II en III
Bedrijfsterreinen:
Geschiedenis
Zie ook: heerlijkheid Vianen.
Het gebied is vanaf omstreeks het jaar 1000 bewoond, en de eerste heren van Vianen waren een zijtak van de familie van Zuylen, wat ook terug te zien is in het wapen.
Vianen kreeg een belangrijke impuls doordat Willem van Duivenvoorde met de erfdochter van de heren van Vianen trouwde. Hij verleende in 1336 stadsrechten aan Vianen en bepaalde de typische plattegrond van de stad. Daarna ging de heerlijkheid over in de handen van het huis Brederode. De heren van Brederode verklaarden de stad tot een vrij goed, en het was een vrijplaats voor schuldenaren. In 1679 overleed de laatste mannelijke nakomeling van het geslacht, met als gevolg dat de heerlijkheid werd geërfd door Duitse adellijke families, zoals de Von Dohna's en de Von Lippe's.
Omstreeks 1696 wordt het kasteel Batenstein door een brand geteisterd. Ruim 300 jaar was dit kasteel een van de fraaiste in Nederland. Op zich viel de schade mee, maar het herstel werd door geldproblemen niet uitgevoerd. Begin 19e eeuw werd "het hof te Vianen" dan ook gesloopt.
In 1725 kocht de Staten van Holland en Westfriesland de heerlijkheid, maar pas in 1795 werd deze bij Holland samengevoegd. Daarbij was het in beheer van de families Brederode en Lippe. Tot op vandaag heeft het een oud centrum, waar aan de pleinachtige Voorstraat de belangrijkste monumenten staan: de Grote Kerk, het Stadhuis en de Lekpoort.
De schippers kennen Vianen van de grote sluis in het Merwedekanaal.
Op 1 januari 2002 is Vianen overgegaan van de provincie Zuid-Holland naar de provincie Utrecht mede omdat Vianen altijd al meer richting Utrecht was georiënteerd. Zo gingen de meeste inwoners uit Vianen winkelen of uit in Utrecht. Evengoed waren niet alle inwoners het er mee eens en konden achter menig raam actieposters bewonderd worden.
Politiek
De gemeenteraad van Vianen bestaat uit 17 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1998:
| Gemeenteraadszetels | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Partij | 1998 | 2002 | 2006 | 2010 | |||||||||||
| PvdA | 4 | 3 | 4 | 2 | |||||||||||
| Platform Vianen | - | 5 | 4 | 4 | |||||||||||
| Lokaal Alert | 3 | 2 | 3 | 2 | |||||||||||
| VVD | 3 | 2 | 2 | 3 | |||||||||||
| CDA | 3 | 3 | 2 | 2 | |||||||||||
| SGP | 2 | 1 | 1 | 2 | |||||||||||
| ChristenUnie | 1 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||
| D66 | - | - | - | 1 | |||||||||||
| Overige | 1 | - | - | - | |||||||||||
| Totaal | 17 | 17 | 17 | 17 | |||||||||||
Rijksmonumenten
Verkeer en vervoer
Vianen ligt in de noordelijke oksel van het knooppunt Everdingen (A2 / A27). Het knooppunt is vernoemd naar de kern Everdingen die iets ten oosten van het kruispunt ligt. Door het knooppunt, en de nabijgelegen Lekkruissingen van zowel de A2 als de A27 ontstaan vaak files op de snelwegen rond Vianen. Veel mensen kennen de naam Vianen dan ook van de filemeldingen op de radio. Tot 1999 stond Vianen op de eerste plaats van de file top 10 door de bottleneck die de oude Lekbrug in de A2 vormde. Inmiddels is die brug vervangen door een nieuwe brug; in 1999 werd de eerste helft opgeleverd en in 2006 de tweede helft. Bij de oplevering van de 2e brug werd ook de naam onthuld (Jan Blankenbrug vernoemd naar Jan Blanken). In de toekomst zal als onderdeel van de verbreding van de A27 ook de Lekbrug in de A27 worden vervangen.
Naast de files op de aangrenzende snelwegen kent Vianen het probleem van sluipverkeer dat een route door de gemeente zoekt wanneer er opstoppingen op de snelwegen ontstaan, bijv. bij knooppunt Everdingen. Dit levert overlast op voor de bewoners van de gemeente, zoals zeer sterke verkeersdrukte, verkeersopstoppingen, verkeersonveiligheid, geluid- stank- en trillingsoverlast. In de jaren ´90 is om het sluipverkeer te belemmeren een cordon van "doseerinstallaties" rond de gemeente gelegd, waarmee in principe alle sluiproutes gehinderd worden door wachttijden.
De Stichting Boogbrug Vianen strijdt voor het behoud van onder andere de oude Lekbrug. Zo is er al wel eens geopperd dat de brug nog nuttig kan zijn als de tram vanuit Nieuwegein over de Lekbrug wordt doorgetrokken naar Vianen.
Bij de afrit van de A2 ligt een busstation met een regionale functie; hier stoppen ook doorgaande lijnen naar Utrecht vanuit bijv. Tiel en Breda.
Zowel bij de afrit van de A2 als bij de afrit van de A27 is een carpoolplaats aanwezig.
Bekende inwoners
Geboren
- Maurits Cornelis van Hall (1768-1858), advocaat, rechter, politicus, dichter, vertaler en letterkundige
- Cornelis Winkler (1855-1941), neurolooog en psychiater
- Gerard de Korte (13 juni 1955), hulpbisschop van Utrecht (2001-2008), bisschop van Groningen (2008-)
- Jeannette Lewin (27 februari 1972), hockeyer
- Robin Rienstra (4 maart 1976), acteur
Woonachtig
- Johan Neeskens (15 september 1951), voetballer en voetbaltrainer
- Dick Rienstra (9 februari 1941), acteur en zanger
Zie ook
Externe links
Sjabloon:Navigatie gemeente Vianen
· 
· 
-Flag.svg){kind=small}
· 
·