Naar inhoud springen

The Doors

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit artikel beschrijft de Amerikaanse rockband. Zie The Doors (album) voor hun debuutalbum en The Doors (film) voor de biografische film over deze band.
The Doors
The Doors
The Doors. V.l.n.r: John Densmore, Robby Krieger, Ray Manzarek, Jim Morrison.
Achtergrondinformatie
Jaren actief 1965 - 1973
(Gedeeltelijke reünies in 1978, 2001, 2003 & 2008)
Oorsprong Vlag van Verenigde Staten Los Angeles, Californië
Genre(s) Psychedelische rock
Bluesrock
Acid rock
Label(s) Elektra
Rhino
Leden
Leadzanger Jim Morrison
Drummer John Densmore
Toetsenist Ray Manzarek
Gitarist Robby Krieger
Officiële website
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

The Doors was een Amerikaanse band uit de jaren 1965 - 1973. De band maakte rockmuziek met psychedelische melodieën en poëtische teksten. De naam is ontleend aan een citaat uit het boek The Doors of Perception van Aldous Huxley: "There are things known and there are things unknown, and in between are the doors of perception".[1]

The Doors in Kopenhagen, 1968

De grootste successen boekte de band in de originele bezetting met Jim Morrison als leadzanger. In deze bezetting bracht de band zes studioalbums uit, waarvan een aantal nummers geschreven waren onder invloed van drugs, zoals lsd. Morrison overleed in de zomer van 1971 in Parijs en ligt aldaar begraven op de Cimetière du Père-Lachaise onder de naam James Douglas Morrison. Daarna bracht de band nog twee studioalbums uit met nieuwe nummers. De zang op deze albums werd door toetsenist Ray Manzarek en gitarist Robby Krieger overgenomen. Na bijna dertig jaar kwam het tot een reünie. Op initiatief van Krieger en Manzarek vormde zich The Doors of the 21st Century. Aangevuld met Ian Astbury als vervanger van Jim Morrison speelden ze in diverse concertzalen. Drummer Stewart Copeland trad in deze nieuwe bezetting van The Doors in 2002 - 2003 ook enkele keren met hen op.[2]

The Doors gold als een van de grootste en belangrijkste bands van de jaren zestig. De muziek is een mengsel van blues, rock, psychedelische muziek, klassieke muziek en jazz. Het opruiende en compromisloze optreden van Morrison maakte hun optredens radicaal en controversieel. Menig maal droeg Morrison zijn zelfgeschreven gedichten voor.

Wat in de muzikale bezetting opvalt, is de afwezigheid van een bassist. Er is gezocht naar een bassist, maar niemand was bereid de baspartijen op de voorgestelde manier te spelen. De baspartijen worden door Ray Manzarek met zijn linkerhand gespeeld op een Fender Rhodes Piano Bass, die bovenop zijn Continental Vox orgel was geplaatst. Tijdens de studio-opnames voor hun albums werden bassisten ingehuurd zoals Larry Knechtel, Kerry Magness, Leroy Vinnegar, Harvey Brooks, Ray Neopolitan, Lonnie Mack, Douglas Lubahn en Jerry Scheff. Laatstgenoemde was de bassist van Elvis Presley tijdens diens shows in Las Vegas van 1969 tot en met 1977. Hij heeft LA Woman ingespeeld. Jim Morrison zou hem hebben gevraagd, omdat hij een grote fan van Elvis was. Er wordt gezegd dat Scheff op verzoek van Morrison deel zou gaan uitmaken van de band. Door de dood van Morrison is het daar echter niet van gekomen.

Robby Krieger is een veelzijdige gitarist. Hij begon op zijn zestiende te spelen op een Spaanse gitaar en kreeg later les van Ravi Shankar op sitar en sarod. Na het zien van een optreden van Chuck Berry koos hij voor een wijnrode Gibson SG. Door zijn voorkeur voor blues, de slidegitaar en het met de vingers bespelen van de snaren in plaats van met een plectrum beschikt Robby Krieger over een karakteristieke speelstijl.

The Doors brachten een opvallend lang nummer (11:39) op hun debuutalbum The Doors uit: "The End". Bij live-optredens werd dit nog verder opgerekt, zodat sommige uitvoeringen wel 25 minuten duurden. Grote delen van het nummer werden dan geïmproviseerd. Morrison droeg daardoorheen zijn poëzie voor, soms geïmproviseerd. Een goed voorbeeld daarvan is terug te vinden op de Matrix-tapes (1967), die alleen nog via het bootlegcircuit verkrijgbaar zijn.

De harmonieën worden grotendeels bepaald door de lage stem van Morrison die afsteekt tegen de schelle klanken van het Hammondorgel van Manzarek. Vaak wordt een ostinato (steeds herhaald kort motief) gebruikt. Tijdens hun improvisaties maakten ze gebruik van de turnaround, een van oorsprong uit de jazz stammende akkoordenstructuur die zich steeds herhaalt. Hierdoor worden eindeloze improvisaties mogelijk. In de partituren bedienden The Doors zich vaak van een harmonische of melodische mineurtoonladder. Ook komen er none-akkoorden, pentatoniek en soms zelfs dodecafonie voor. Al deze middelen leveren een scala aan mogelijkheden. Zeker in de lange nummers zijn ze veelvuldig gebruikt, waardoor er een grote spanningsboog ontstaat.

Voor hun teksten maken The Doors voornamelijk gebruik van de poëzie van Jim Morrison.[3] Veel van zijn teksten zijn moeilijk te begrijpen, mystiek en somber van toon. Ze zijn dikwijls gebaseerd op gebeurtenissen uit het leven van Morrison zelf. Geweld, seks en de dood zijn belangrijke thema's. Hiervoor vond Morrison inspiratie bij Arthur Rimbaud en Charles Baudelaire, dichters die hem er mede toe deden besluiten zich in Parijs te vestigen. De tekst van "The End" leverde de band kritiek op vanwege het onderwerp ― het oedipuscomplex. Zo kostte het nummer The Doors hun vaste contract als huisband van de club Whisky A Go Go, waar ze het voor het eerst speelden.[4]

Ook Robby Krieger schreef een aantal liedteksten, waaronder het zeer succesvolle "Light My Fire".

In de vier jaar dat de band in zijn originele bezetting bestond, veranderde de stijl onder invloed van de algehele tijdgeest van acid rock naar een meer bluesachtige sound. Met name op L.A. Woman valt dit verschil op. Hier is tevens de verandering in de stem van Morrison ― die door zijn verslaving rauwer, instabieler en lager was geworden ― op. Ook bediende de band zich vaker van een basgitarist.

Sociale en muzikale invloed

[bewerken | brontekst bewerken]

Door het charisma van Jim Morrison was de band erg invloedrijk bij de jeugd. Dit tot groot ongenoegen van veel volwassenen, die in Morrison een provocateur, een dandy en onruststoker zagen. Zijn voortijdig overlijden heeft van Morrison een icoon gemaakt, waardoor de muziek meerdere generaties doorstaan heeft en in sommige kringen nog steeds hogelijk gewaardeerd wordt.

Ondanks het succes kwamen The Doors ernstig in de problemen toen Morrison vervolgd werd voor exhibitionisme en verstoring van de openbare orde. Dit was het gevolg van een optreden in Miami in 1969, waar hij op het podium zijn lid zou hebben laten zien aan het publiek. Legendarisch is de uitspraak van de aanklager aan het einde van zijn requisitoir: And he did take his penis out, and shook it. Uiteindelijk werd Morrison veroordeeld voor openbare dronkenschap en exhibitionisme, maar niet voor de publieke masturbatie waar hij aanvankelijk voor opgepakt was. Optredens in grote steden werden door deze publiciteit afgezegd, waardoor de band ontbrak op de grotere festivals uit de late jaren zestig. Zo was de band vleugellam geworden. Morrison ging in beroep, maar overleed in 1971 in Parijs terwijl het proces nog liep. De gouverneur van de staat Florida, Charlie Crist, zette zich in voor gratie omdat er altijd twijfel is geweest over het bewijs. De Clementieraad van de staat sprak zich in december 2010, 37 jaar na zijn dood, unaniem uit voor postume vergiffenis.

Veel mensen zien The Doors als belangrijke vertegenwoordigers van de tegenbeweging van de jaren zestig. Ook de muziek en teksten zijn van blijvende waarde gebleken, zoals te zien is aan het grote aantal covers, de blijvende airplay en verkoop van albums, en het grote aantal bands dat zegt beïnvloed te zijn door The Doors.

Album met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Album Top 100 Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
Hoogste
positie
Aantal
weken
Opmerkingen[5]
The Doors 04-01-1967 - - -
Strange Days 25-09-1967 - - -
Waiting for the Sun 03-07-1968 - - -
The Soft Parade 18-07-1969 30-08-1969 4 6
Morrison Hotel 09-02-1970 02-05-1970 6 5
Absolutely Live 07-07-1970 - - - Livealbum
13 13-11-1970 - - - Verzamelalbum
L.A. Woman 19-04-1971 05-06-1971 1 21
Other Voices 25-10-1971 - - -
Weird Scenes Inside the Gold Mine 12-01-1972 - - - Verzamelalbum
Full Circle 27-08-1972 - - -
The Best of The Doors 1976 - - - Verzamelalbum
An American Prayer 17-11-1978 - - - als Jim Morrison & The Doors
Alive She Cried 30-09-1983 12-11-1983 33 3 Livealbum
Classics 1985 - - - Verzamelalbum
Live at the Hollywood Bowl 01-09-1987 - - - Livealbum
The Best of The Doors 27-01-1986 03-03-1990 14 37 Verzamelalbum
The Doors 01-03-1991 25-05-1991 36 18 Soundtrack
The Doors in Concert 1991 08-06-1991 46 9 Livealbum
The Doors Box Set (part 1) 1998 - - - Verzamelalbum
The Doors Box Set (part 2) 1998 - - - Verzamelalbum
The Best of The Doors 11-09-2000 23-09-2000 38 22 Verzamelalbum
Bright Midnight: Live in America 19-02-2002 - - - Livealbum
The Very Best of The Doors (40th Anniversary) 23-03-2007 31-03-2007 12 23 Verzamelalbum
The Singles 15-09-2017 23-09-2017 71 1 Verzamelalbum
Live at the Isle of Wight Festival 1970 23-02-2018 03-03-2018 76 1 Livealbum
Album met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 200 albums Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
Hoogste
positie
Aantal
weken
Opmerkingen
An American Prayer 1978 10-06-1995 24 6 als Jim Morrison & The Doors
Greatest Hits 1995 14-10-1995 19 3 Verzamelalbum
The Best of The Doors 2000 04-08-2001 17 10 Verzamelalbum
The Best of 1985 06-12-2003 95 1 Verzamelalbum
The Very Best of The Doors (40th Anniversary) 2007 31-03-2007 10 15 Verzamelalbum
A Collection 08-07-2011 09-07-2011 66 7 Verzamelalbum
L.A. Woman 1971 04-02-2012 50 3
Live at the Bowl '68 2012 03-11-2012 124 5
Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40 Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
Hoogste
positie
Aantal
weken
Opmerkingen[6]
Light My Fire 1967 12-08-1967 25 10
The Unknown Soldier 1968 15-06-1968 23 8 Nr. 17 in de Single Top 100
Hello, I Love You (Won't You Tell Me Your Name?) 1968 10-08-1968 14 9 Nr. 2 in de Single Top 100
Touch Me 1969 25-01-1969 21 5 Nr. 19 in de Single Top 100
Wishful Sinful 1969 26-04-1969 tip9 -
Tell All the People 1969 21-06-1969 tip18 -
Love Her Madly 1971 08-05-1971 9 8 Nr. 4 in de Single Top 100 / Alarmschijf
Riders on the Storm 1971 31-07-1971 7 9 Nr. 7 in de Single Top 100 / Alarmschijf
Waiting for the Sun 1971 23-10-1971 17 5 Nr. 14 in de Single Top 100
Tightrope Ride 1971 25-12-1971 27 3 Nr. 23 in de Single Top 100
Ships with Sails 1972 08-04-1972 tip16 -
The Mosquito 1973 06-01-1973 18 6 Nr. 17 in de Single Top 100
Light My Fire 1991 13-07-1991 29 4 Nr. 27 in de Single Top 100
Rapture Riders 03-03-2006 18-03-2006 tip10 - met Blondie /
Nr. 39 in de Single Top 100
Single met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 50 Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
Hoogste
positie
Aantal
weken
Opmerkingen
Hello, I Love You (Won't You Tell Me Your Name?) 1968 31-08-1968 11 5
Light My Fire 1966 20-07-1991 41 1 Nr. 24 in de Radio 2 Top 30
Rapture Riders 2006 25-03-2006 21 10 met Blondie /
Nr. 17 in de Radio 2 Top 30
Breakn' a Sweat 2013 02-02-2013 tip48 met Skrillex

NPO Radio 2 Top 2000

[bewerken | brontekst bewerken]
Nummer(s) met noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 '17 '18 '19 '20 '21 '22 '23
Break On Through (To the Other Side) - - - - - - - - - - - - - - - - 1296 1422 1501 1021 1633 1603 1859 1886 -
L.A. Woman - 218 - 351 217 321 308 396 315 327 280 299 265 235 239 312 345 360 421 678 503 531 450 547 559
Light My Fire 60 99 129 113 96 126 157 166 218 143 201 222 203 196 229 289 357 377 404 529 539 535 570 660 736
Love Her Madly - 658 615 557 630 705 879 1009 1112 849 886 987 854 888 940 1134 1368 1431 1412 1845 1557 1572 1490 1766 1763
People Are Strange - - - - - - 1099 724 739 1158 731 678 517 388 361 501 527 683 781 1015 874 1006 982 1053 1075
Riders on the Storm 12 14 12 10 12 16 24 26 33 22 26 27 23 32 30 40 49 46 49 58 75 81 87 102 103
Roadhouse Blues - - - - - - - - - - - - - - - - 1879 1098 1455 1571 1166 1262 1217 1151 1319
The Crystal Ship - - - - - - - - - - - - - - - - - 1957 - - - - - - -
The End - 109 158 122 102 123 145 151 106 127 142 143 113 124 120 152 181 229 244 203 327 395 379 427 475
Touch Me - 940 - 568 691 821 604 705 801 714 767 733 690 728 693 891 1063 1083 1168 1713 1468 1670 1656 1875 -
Waiting for the Sun 500 - 767 - - - - - - - 1217 1176 1215 1259 996 1370 1770 1820 1989 1936 - - - - -
Dvd's met hitnoteringen in
de Dvd Top 30
Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
 Hoogste 
positie
 Aantal 
weken
 Opmerkingen 
Mr. Mojo Risin': The Story of L.A. Woman 2012 28-01-2012 21 3
Live at the Bowl '68 2012 27-10-2012 6 13
Feast of Friends 2014 15-11-2014 4 8
Live at the Isle of Wight Festival 1970 2018 03-03-2018 1(1wk) 5
Dvd's met hitnoteringen in de Vlaamse Ultratop muziek-dvd top 10/20 Datum van
verschijnen
Datum van
binnenkomst
 Hoogste 
positie
 Aantal 
weken
 Opmerkingen 
Anniversary Collection 2004 18-09-2004 7 2
Collector's Edition 2010 08-05-2010 7 14
Live at the Bowl '68 2012 17-11-2012 10 2
  • Collmer, Th., Pfeile Gegen Die Sonne (Augsburg, 2002)
  • Crisafulli, C., Moonlight Drive: The Stories Behind Every Doors' Song (Miami Springs, 1995)
  • Crisafulli, C., The Doors: When The Music's over (New York, 2000)
  • Davis, S., Jim Morrison: Leven, Dood, Legende (Utrecht, 2004), vertaling van Jim Morrison. Life, Death, Legend.
  • Densmore, J., Riders on the Storm. My Life with Jim Morrison and The Doors (New York, 1991)
  • Faris, G. en R.M. Faris, Living In The Dead Zone: Janis Joplin And Jim Morrison (Mansfield, 2002)
  • Fowlie, W., Rimbaud And Jim Morrison. The Rebel As Poet (Durham/London, 1993)
  • Gerstenmeyer, H., The Doors: Sounds For Your Souls (Norderstedt, 2001)
  • Hopkins, J., and D. Sugerman, No One Here Gets Out Alive (New York, 1995)
  • Hopkins, J., The Lizard King (New York, 1992)
  • James, L., "Interview With Jim Morrison" (1967)
  • Manzarek, R, Light My Fire: My Life with The Doors (New York, 1998)
  • Moddemann, R., The Doors (Kőnigswinter, 2001)
  • Morrison, J., The Lords and The New Creatures (New York, 1969/1970)
  • Rocco, J., The Doors Companion (New York, 1997)
  • Sugerman, D., The Doors Complete Lyrics (London/Sydney, 1991)
  • Sundling, D., The Ultimate Doors Companion (London, 2000)
  • The Lost Writings of Jim Morrison, Volume 1: Wilderness (New York, 1988)
  • The Writings of Jim Morrison, Volume 2: The American Night (New York, 1990)
  • Thomas, T., Interview With Jim Morrison (Canadian Broadcasting Company, 1970)
  • James Douglas Morrison, "An American Prayer" (Los Angeles, 1971)
  1. Zie onder andere Wikiquote. De quote ook wordt ook aangehaald in de film The Doors uit 1991. Huxley had die frase overigens op zijn beurt weer ontleend aan het gedicht The Marriage of Heaven and Hell van William Blake, die daarin schrijft: "If the doors of perception were cleansed every thing would appear to man as it is, infinite".
  2. Drummer John Densmore weigerde indertijd deel te nemen aan een reünie. Zijn opstelling leidde in juli 2005 tot een rechtszaak, die hij won, waarna de band nog enige tijd doorging onder de naam Riders on the Storm.
  3. Zijn poëzievoordracht is o.a. te horen op het album An American Prayer
  4. Kamer, Gijsbert, Classic Albums: The Doors van The Doors (1967). 3voor12 (24 februari 2012). Geraadpleegd op 25 februari 2024.
  5. Dutch Charts - The Doors. dutchcharts.nl. Geraadpleegd op 20 december 2019.
  6. Top 40 - The Doors. top40.nl. Geraadpleegd op 29 december 2019.
Zie de categorie The Doors van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.