Trouw (verzetsblad)

Trouw
Tweede nummer van de verzetskrant, met logo en titel
Plaats(en) van uitgave	Amsterdam en Meppel
Verschijningsfrequentie	1 à 2 maal per maand
Inhoud	Algemene artikelen, binnenlandse berichten en opinie-artikelen
Reproductiemethode	Gedrukt
Oplage	125000
Datum eerste uitgave	20 januari 1943
Datum laatste uitgave	1 mei 1945
Taal	Nederlands
Vervaardigers/redacteuren	Ad. Kuiper J.C. van der Laan H.H. Lenstra A.V. Martens J. van der Meer J.R. de Mildt G.H.J. van der Molen H. Mooy Th. Mooy H. Morsink J. van de Mortel A.H. van Namen J. Nauta A. Noordermeer B. van Beveren H. Ottevanger E. Overeem W. Overeem J. van Overeem J. Pel J.W.H. Penning E. Plate H. Rieling J. Rodenburg E. van Ruller A.A.L. Rutgers V.H. Rutgers W. Santema A. Schlosser J. Schouten J. Smallenbroek H. Sol F.T.P.M. van Spaendonck A. Speelman E. Speelman P. Speelman W.P. Speelman J. Spits C.G. Stapel C. Streef J.G.A. Tromp H. Uittien H. Toby H. Veldhuis Jan Veldkamp R. Verseveldt F. Vogel D. Werkman T. van der Wey J. Boot M. Bouwman M. Bruinen J.A.H.J.S. Bruins Slot E.B. Brune A. Cuypers R.J. Dam D. Dekker A.M. Donner E.E. Drenth C.A. van Drimmelen B. van Duin L. van Duuren H. Dijkhuis L.C. Dijkman D. den Engelsen P. Fleurke R.M. van Baarle P. van Gils J. de Graaf C. de Graaff K. Groot Enzerink J.J. de Haan J. Hagedoorn Sándor Baracs J.S. Hoek A.J.N. Honing C. van der Hooft H.P. Hos G. Jansen T.J. Jansen S. Bastiaans H.R. de Jong J. de Jonge D. Josiasse
Drukkerij(en)	Fa. S.J.P. Bakker Loodzetterij en lettergieterij 'Liberty' NV
Nr. in DOP van L.E. Winkel	857
Beschrijving in catalogus	376311231
Portaal    Media

Trouw was een Nederlandse verzetskrant die vanaf begin 1943 verscheen tijdens de Duitse bezetting van Nederland. De krant werd landelijk verspreid en werd een van de meest gelezen illegale verzetskranten. Trouw had een zestigtal regionale en lokale edities, een landelijk dekkend dagelijks koeriersnetwerk en een eigen intern mededelingenblad. Na de oorlog werd de illegale krant voortgezet als het landelijk dagblad Trouw.

Oprichting

De krant werd op initiatief van een groep orthodox-protestantse verzetsmensen opgericht. Enkelen waren eerder actief bij het illegale blad Vrij Nederland, dat al in 1940 verscheen. Zij verlieten die krant in 1942 na een conflict tussen dr. Sieuwert Bruins Slot en Henk van Randwijk over de te volgen politieke lijn. De groep van Trouw verkoos een meer behoudende lijn.

Trouw trad zo in de plaats van het antirevolutionair dagblad De Standaard, waar de NSB'er Max Blokzijl ‘toezichthoudend redacteur’ was geworden. De eerste edities werden gedrukt bij een theologische uitgeverij aan de Prinsengracht 493 te Amsterdam. Het tweede nummer verscheen op 18 februari 1943 en heette Trouw. Het eerste nummer heette "Oranje-bode" omdat men de geboorte van prinses Margriet wilde vieren. Voor de Trouw-groep werkten in 1944 ongeveer 4000 mensen.

Voor de nieuwsgaring werd onder meer de luisterpost Centraal Bureau Keesen opgezet, die radioberichten vanuit Londen opving en uittypte. Het

Arrestaties

Op 20 maart 1944 werden verspreid over het land zeventien drukkers opgepakt en opgesloten in Kamp Haaren. Op 4 april 1944 werd een achttiende drukker binnengebracht. Zes drukkers van wie de banden met Trouw niet konden worden aangetoond, werden in de eerste week van april weer vrijgelaten. Op 30 juli 1944 werden de overige twaalf drukkers naar Kamp Vught gebracht, waar zich ook 23 krantenverspreiders bevonden. Alle verspreiders werden geëxecuteerd.

De drukkers werden niet als leden van de terroristische organisatie Trouw aangemerkt en werden op 5 september 1944 per trein vanaf station Vught naar concentratiekamp Sachsenhausen vervoerd. Acht werden verder op transport gezet naar Neuengamme en de daaraan verbonden werkkampen. Twee van de twaalf drukkers overleefden uiteindelijk de kampen.

In augustus 1944 werden 130 mensen van Trouw in één keer opgepakt, onder wie een van de oprichters, de onverzettelijke Wim Speelman. Er kwam een ultimatum van de Duitsers dat het verzet moest stoppen met dit ophitsende geschrift, anders werden de mannen gefusilleerd. De Trouwgroep besloot uiteindelijk niet voor dit dreigement te zwichten. 23 mannen werden in het SS-concentratiekampkamp Vught gefusilleerd. Later bleek dat de Duitsers dit besluit al hadden genomen, ongeacht of de Trouwgroep zou stoppen met de krant.

Na de oorlog

Trouw bleef in het hele land verschijnen tot aan de Bevrijding in mei 1945 met een oplage van meer dan 250.000. Dat kwam ook omdat zowel katholieken, hervormden als humanisten meehielpen aan het blad in de hoop of verwachting dat na de oorlog Trouw een algemene krant zou worden. De gereformeerden claimden echter na de oorlog het dagblad, dit tot grote frustratie van andere gezindten. De krant werd in de eerste decennia na de Tweede Wereldoorlog dan ook een blad voor hen en hun politieke partij, de ARP.

Edities

Bronnen

• Lemma 857 in De Ondergrondse Pers 1940-1945, Lydia E. Winkel en Hans de Vries, 3e druk, 1989. Full-text (PDF) op Wikimedia Commons.
• Afleveringen van Trouw in full-text op Delpher.nl
• Beschrijving van Trouw in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek

Overige bronnen en verwijzingen

Noten

Overige noten

Externe links

• Illegale uitgaven van Trouw