Tweedestadsyndroom
Een tweedestadsyndroom, vaak met de Engelse term second city syndrome aangeduid is een sociologisch concept dat voorstelt dat een kleinere stad een grotere stad (de zogenaamde "primate city") minachtend probeert te bagatelliseren om vermeende onzekerheid weg te nemen over haar eigen grootte (inwonertal of oppervlakte) en/of het hebben van minder cultuur, muziek, kunst of werkgelegenheid.[1] In feite wordt hiermee bedoeld om een minderwaardigheidscomplex op stadsniveau te duiden. Het wordt extra spannend wanneer de "tweede stad" in feite meer inwoners heeft, maar een politiek minder belangrijke rol heeft dan de stad waartegen zij zich afzet, die de hoofdstad of regeringszetel is van het land, subnationaal gebied of statenbond waarvan beide steden deel uitmaken; op zo'n moment wordt het twijfelachtig welke van beide steden nu eigenlijk de "tweede" is in rang.
Het begrip "second city" is in 1952 gemunt door de Amerikaanse journalist voor The New Yorker A.J. Leibling, die het toepaste op Chicago tegenover New York.[2] Naar het fenomeen van second city syndromes wordt al enige decennia academisch onderzoek gedaan, zoals bij Melbourne ten opzichte van Sydney.[3]
Voorbeelden
[bewerken | brontekst bewerken]Australië
[bewerken | brontekst bewerken]België
[bewerken | brontekst bewerken]- Antwerpen tegenover Brussel
- Op Vlaams niveau: Gent tegenover Antwerpen
- Op Waals niveau: Charleroi tegenover Namen
Duitsland
[bewerken | brontekst bewerken]Egypte
[bewerken | brontekst bewerken]- Alexandrië tegenover Caïro
Europese Unie
[bewerken | brontekst bewerken]- Straatsburg tegenover Brussel
Frankrijk
[bewerken | brontekst bewerken]Italië
[bewerken | brontekst bewerken]Israël
[bewerken | brontekst bewerken]Libië
[bewerken | brontekst bewerken]Litouwen
[bewerken | brontekst bewerken]Marokko
[bewerken | brontekst bewerken]- Casablanca tegenover Rabat
Mexico
[bewerken | brontekst bewerken]- Monterrey (rijkste stad van Mexico) tegenover Mexico-Stad (politieke en culturele centrum)
Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]- Landelijk: Rotterdam tegenover Amsterdam[5]
- Overijssel (Salland): Deventer (oudste stad van Overijssel, voormalige bisschopszetel) tegenover Zwolle (provinciehoofdstad); zie ook IJsselderby.
- Overijssel (Twente): Hengelo tegenover Enschede (zie ook Twentestad); Almelo tegenover Enschede; zie ook Twentse derby.
- Zeeland: Vlissingen (arbeidersstad) tegenover Middelburg (provinciehoofdstad)[6]
Polen
[bewerken | brontekst bewerken]- Krakau tegenover Warschau (voormalige hoofdstad van Polen met historische binnenstad die de Tweede Wereldoorlog heeft doorstaan)
Rusland
[bewerken | brontekst bewerken]- Sint-Petersburg tegenover Moskou (voormalige hoofdstad)
Spanje
[bewerken | brontekst bewerken]Syrië
[bewerken | brontekst bewerken]Turkije
[bewerken | brontekst bewerken]Verenigd Koninkrijk
[bewerken | brontekst bewerken]- Landelijk en Engeland: Birmingham tegenover Londen[7]
- Schotland: Glasgow tegenover Edinburgh (spottend "that city" genoemd)
- Wales: Swansea tegenover Cardiff
- Noord-Ierland: Derry tegenover Belfast
Verenigde Staten
[bewerken | brontekst bewerken]- Los Angeles tegenover San Francisco[1]
- New York tegenover Washington (meer inwoners en economisch belang)
- Portland tegenover Seattle[1]
Zwitserland
[bewerken | brontekst bewerken]Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Literatuur
- K. Newton, Second City Politics: Democratic Processes and Decision-making in Birmingham (1976). Oxford: Clarendon Press.
- P.J. Taylor, ‘Hierarchical Tendencies amongst World Cities’, Cities 14(6) (1997) 323-332.
- A.R. Markusen, 'National Contexts and the Second-tier Cities' in Ann R. Markusen, Yong-Sook Lee and S. DiGiovanna (eds), Second-tier Cities: Rapid Growth Beyond the Metropolis (1999) 65-94. Minneapolis: University of Minnesota Press.
- J.I. Hodos, Second Cities: Globalization, institutions and political culture in struggling regions (2002). University of Pennsylvania.
- K. O'Connor, 'Rethinking Globalisation and Urban Development: The Fortunes of Second-Ranked Cities’, Australasian Journal of Regional Studies 8(3) (2002) 247-260.
- B. Morris & D. Verhoeven, 'Performing Urban Rivalry: The Cultural Politics of First and Second Cities' in Proceedings of The Passionate City Symposium (2004). Melbourne: Informit, RMIT Publishing.
- B. Ruble, Second Metropolis: Pragmatic Pluralism in Gilded Age Chicago, Silver Age Moscow, and Meiji Osaka (2004). Cambridge UK: Cambridge University Press.
- M. Umbach, 'A Tale of Second Cities: Autonomy, Culture, and the Law in Hamburg and Barcelona in the Late Nineteenth Century', The American Historical Review 110(3) (2005) 659-692.
Verwijzingen
- ↑ a b c (en) Urban Dictionary: second city syndrome. Geraadpleegd op 12 maart 2013.
- ↑ A.J. Leibling, Chicago: The Second City (1952). Inmiddels is Los Angeles de 2e stad van de Verenigde Staten, maar New York wedijvert vooral met Washington D.C. omdat daar de federale regering zetelt terwijl het qua inwoners weinig voorstelt vergeleken met New York.
- ↑ a b Deb Verhoeven & Brian Morris, ‘Second City Syndrome’: Media Reportage of Urban Rankings (2012).
- ↑ a b Umbach (2005).
- ↑ Franco Bianchini & Michael Parkison, Cultural Policy and Urban Re: The West European Experience (1993) 72, noot 3. Manchester University Press.
- ↑ https://www.omroepzeeland.nl/nieuws/101950/Middelburgers-kijken-neer-op-Vlissingers
- ↑ Newton 1976.