Uraniniet

Uraniniet (pekblende)
Mineraal
Chemische formule	UO2, ten dele geoxideerd tot U3O8
Kleur	grijs tot zwart
Streepkleur	donkerbruin
Hardheid	5 - 6
Gemiddelde dichtheid	8720 tot 10630 kg/m3
Glans	submetallisch
Opaciteit	opaak
Breuk	schelpbreuk
Overige eigenschappen
Radioactiviteit	zeer sterk radioactief
Lijst van mineralen
Portaal    Aardwetenschappen

Het mineraal uraniniet, gewoonlijk pekblende genoemd, is het belangrijkste oxide van uranium, met de chemische formule UO₂, maar vanwege oxidatie bevat het mineraal meestal variabele verhoudingen U₃O₈. Als gevolg van radioactief verval bevat het erts bovendien oxiden van lood en sporen van helium. Het kan ook thorium- en zeldzame aardelementen bevatten.

Eigenschappen

Het vrijwel ondoorschijnende grijze tot zwarte uraniniet heeft een donkerbruine streepkleur, een submetallische glans en een goede splijting volgens onbekend kristalvlak. De gemiddelde dichtheid is 8,72 en de hardheid is 5 tot 6. Het kristalstelsel is isometrisch en het mineraal is zeer sterk radioactief. Het heeft een API gammastralingswaarde van 6.010.359,61.

Naamgeving

De naam van het mineraal uraniniet is afgeleid van de samenstelling. Vroeger stond uraniniet bekend als pekblende (van pek vanwege zijn zwarte kleur en blende, een term die door Duitse mijnwerkers werd gebruikt om mineralen aan te duiden waarvan de dichtheid suggereerde dat het metaal bevatte, maar waarvan de exploitatie, op het moment dat ze werden genoemd, onbekend was of niet economisch haalbaar [van blenden wat "bedriegen" betekent]).

Voorkomen

Uraniniet wordt voornamelijk gevormd in pegmatieten van granitische en syenitische samenstelling. Ook in hydrothermale aders van hoge temperatuur wordt uraniniet gevormd. De typelocaties zijn de zuidelijke delen van het Canadese Precambrische schild, met name Bancroft in Ontario en New Hampshire in de Verenigde Staten en de goud-houdende conglomeraten van Transvaal, Zuid-Afrika.

Het mineraal is echter al sedert de 15e eeuw bekend uit zilvermijnen in het Ertsgebergte, aan de Duits/Tsjechische grens. De typelocatie is het historische mijn- en kuuroord Joachimsthal, het moderne Jáchymov, aan de Tsjechische kant van de bergen, waar Franz Ernst Brückmann het mineraal (als "schwarz beck-erz") in 1772 beschreef. Pekblende uit het mijndepot van Johanngeorgenstadt in Duitsland was door Martin Heinrich Klaproth in 1789 gebruikt om het element uranium te ontdekken.

Bronnen, noten en/of referenties

Zie de categorie Uraninite van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.