Zwartewaal
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Zuid-Holland
| ||
| Gemeente |  Voorne aan Zee
| ||
| Coördinaten | 51° 53′ NB, 4° 13′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2021-01-01) |
1.905[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 2370 | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Foto's | |||
| |||
| Zwartewaal en omgeving uit: Gemeente Atlas van Nederland, J. Kuyper 1867 | |||
| |||
Zwartewaal is een dorp en voormalige gemeente in de gemeente Voorne aan Zee, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het dorp heeft 1.905 inwoners (2021).[1]
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
In 1351 vond hier de Slag bij Zwartewaal plaats.
Gemeente Zwartewaal[bewerken | brontekst bewerken]
De gemeente Zwartewaal werd ingesteld tijdens het Eerste Franse Keizerrijk op 1 januari 1812, als gevolg van de invoering in 1811 van de Franse Gemeentewet. Bij de instelling op 21 november 1813 van het Soeverein vorstendom der Verenigde Nederlanden werd de bestaande gemeentelijke indeling overgenomen.
Op 1 januari 1980 werden de gemeenten Vierpolders en Zwartewaal toegevoegd aan de gemeente Brielle.
Tweede Wereldoorlog[bewerken | brontekst bewerken]
In de nacht van 4 op 5 december 1944 deden de Duitsers een inval in een huis aan de Meeldijk, bij de gebroeders Johan en Jan Koene. Het huis werd omsingeld en in brand gestoken. De twee broers werden "op de vlucht" doodgeschoten. Twee Italiaanse onderduikers, Salvatore Scanio en Francesco Concas, kwamen bij de brand om het leven. Een derde Italiaanse onderduiker, Franco di Julio, wist te ontsnappen en werd door buurtgenoten geholpen: hij kon onderduiken. De Duitsers waren eveneens nog op zoek naar Anton van der Zee, een verzetsman, maar hij werd niet gevonden. Als represaille werden diens vader en twee broers op 6 december 1944 in de duinen van Rockanje gefusilleerd. Na de Tweede Wereldoorlog werd er een nieuwe woning gebouwd, genaamd Verwoeste Hoogte.
Herindeling[bewerken | brontekst bewerken]
Op 1 januari 2023 zijn de gemeentes Hellevoetsluis, Westvoorne en Brielle gefuseerd tot de nieuwe gemeente Voorne aan Zee, waardoor Zwartewaal sindsdien onderdeel is van die gemeente.
Economie[bewerken | brontekst bewerken]
Visserij was in Zwartewaal lange tijd een belangrijke bron van inkomsten. Vanaf halverwege de 19e eeuw raakte het vissersdorp in een neerwaartse economische spiraal. Mede door de aanleg van de Nieuwe Waterweg (1872) verzandde de zuidelijke of Brielse Maasmonding. De neergang was al merkbaar, maar werd hierdoor versneld. In de periode 1925-1937 zakte het inwonertal verder naar een dieptepunt: van 656 naar 567 inwoners. Met de opkomst van de industrie in het Botlekgebied in de jaren 1950 profileerde Zwartewaal zich als een potentieel nieuwe woonplaats voor de werknemers van de industrie.[2]
Sport[bewerken | brontekst bewerken]
Zwartewaal heeft een amateurvoetbalclub, VVZwartewaal, met vier seniorenelftallen en zeven juniorenelftallen.
Enige afbeeldingen[bewerken | brontekst bewerken]
Nederlands Hervormd Kerk Schoolstraat 5 Rijksmonument (XV)
Nettenpakhuis, Bernissedijk 24 Rijksmonument, tweede helft 18e eeuw
Boerderij Wouddijk 12 Rijksmonument (XVII).
Bord bij de ingang van het dorp
Vissersvrouwen (Peter Erftemeijer).
.jpg)
Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]
- Lijst van burgemeesters van Zwartewaal
- Lijst van rijksmonumenten in Zwartewaal
- Lijst van gemeentelijke monumenten in Zwartewaal
Bronnen, noten en/of referenties
|