De aanbidding der koningen (Jan van Bijlert)

De aanbidding der koningen
Kunstenaar	Jan van Bijlert
Signatuur	Jvbijlert.fe:
Jaar	1630-1640
Ontstaan in	Utrecht
Stijl	Barok
Genre	Historieschilderkunst
Techniek	Olieverf op paneel
Afmetingen	66 × 53,3 cm
Verblijfplaats	Centraal Museum
Locatie	Utrecht
Inventarisnummer	26363
	RKD-gegevens
Portaal	Kunst & Cultuur

De aanbidding der koningen is een schilderij door de Noord-Nederlandse schilder Jan van Bijlert in het Centraal Museum in Utrecht.

Voorstelling[bewerken | brontekst bewerken]

Het stelt het Driekoningen-verhaal uit de Bijbel voor. De drie wijzen uit het oosten bieden het Christuskind goud, wierook en mirre aan. De oudste van de drie koningen, Melchior, knielt voor het Christuskind en biedt hem goud aan als symbool van Christus' aardse koningschap. De overige twee koningen kijken voorovergebogen naar het kind met hun geschenken in hun handen. Caspar houdt een wierookvat vast, het symbool van de goddelijkheid van Christus, en Balthasar heeft als geschenk mirre, verwijzend naar Christus' uiteindelijke begrafenis. Het Christuskind zelf zit op de kribbe en wordt vastgehouden door zijn moeder Maria. Helemaal links is het gevolg van de koningen te zien met vooraan een zwarte bediende. Rechts kijkt Jozef van Nazareth voorovergebogen toe. In de lucht is de sterrenhemel weergegeven met bovenin de ster van Bethlehem.

Toeschrijving en datering[bewerken | brontekst bewerken]

Het schilderij is rechtsonder gesigneerd ‘Jvbijlert.fe:[cit]’ (J. van Bijlert heeft [dit] gemaakt).

Herkomst[bewerken | brontekst bewerken]

Mogelijk was het werk in het bezit van de Utrechtse schilder Ambrosius Bosschaert de Jonge (1609-1645). Op 31 januari 1831 en 27 februari 1832 werd het door Jeronimo de Vries, Albertus Brondgeest, e.a., in Amsterdam ter veiling aangeboden en op 28 juni 1837 mogelijk ook in Groningen. Later bevond het zich in een niet met naam bekende privéverzameling in Londen. Eind jaren '70 bevond het werk zich bij kunsthandel Robert Noortman Gallery in Hulsberg en Londen. In 1980 was het in het bezit van C.W. Blijenburg in Hilversum. In 1988 werd het door het Comité 150 jaar Centraal Museum aangekocht van Kunsthandel J.H. Schlichte Bergen in Amsterdam. Deze aankoop kwam tot stand met steun van de Vereniging Rembrandt.

Externe links

Webpagina Centraal Museum (als De aanbidding van de drie koningen, 1630-1640).
RKDimages (als De aanbidding der wijzen).
Webpagina Vereniging Rembrandt (als De aanbidding van de drie koningen, ca. 1630-1635).

Bronnen

Helmus, Liesbeth M. (1999) De verzamelingen van het Centraal Museum Utrecht. 5 Schilderkunst tot 1850, Utrecht: Centraal Museum, ISBN 90-73285-61-5, deel B, p. 608-609, cat.nr. 28.

Tentoonstellingen

Een verzameling schilderijen uit de 17de, 18de en 19de eeuw, Stedelijk Museum De Lakenhal, Leiden, 25 april-8 juni 1980, p. 11, cat.nr. 12, afb. 12.
Ten years of Kunsthandel Drs. John H. Schlichte Bergen. 1979-1989, Kunsthandel Schlichte Bergen, Amsterdam, 1989, cat.nr. 6.
De keuze van Simon Levie. Oude meesters in de collectie van het Centraal Museum, Centraal Museum, Utrecht, 17 juni-10 september 1995, geen catalogus.
Het Huis van Bloemaert, Centraal Museum, Utrecht, 15 maart-28 april 1996, geen catalogus.
Jezus in de Gouden Eeuw, Kunsthal Rotterdam, Rotterdam, 9 september 2000-7 januari 2001, ISBN 9040094861, p. 66.
Met passie geschilderd, Topstukken uit de Gouden Eeuw, Museum Catharijneconvent, Utrecht, 26 april-14 september 2008, geen catalogus.