Mary Rand

Mary Rand
	Mary Rand tijdens een meerkampinterland tegen Nederland en België in Beverwijk, 1966.
Volledige naam	Mary Denise Bignal-Rand
Geboortedatum	10 februari 1940
Geboorteplaats	Wells
Nationaliteit	Verenigd Koninkrijk
Lengte	1,73 m
Gewicht	61 kg
Sportieve informatie
Discipline	verspringen, meerkamp, sprint
Trainer/coach	John Le Masurier
Eerste titel	Brits (AAA-)kampioene hoogspringen 1958
OS	1960, 1964
Extra	Wereldrecordhoudster verspringen 1964-1968;; ex-Brits recordhoudster 100 yd, 80 m horden, verspringen, vijfkamp, 4 x 100 m
Portaal	Atletiek

Mary Denise Bignal-Rand MBE (Wells, 10 februari 1940), is een voormalige Britse atlete, die zich had toegelegd op de meerkamp. Haar specialisatie was het verspringen, waarin ze olympisch en Gemenebestkampioene werd. Ook had ze vier jaar lang het wereldrecord in handen in deze discipline. Ze nam tweemaal deel aan de Olympische Spelen en won hierbij in totaal drie medailles. Bignal-Rand was de eerste Britse atlete die een olympische titel won.

Biografie

Schooltijd

Reeds tijdens de middelbareschooltijd van de in Somerset opgroeiende Mary Bignal bleek haar aanleg voor atletiek. Prompt werd haar, toen zij zestien jaar oud was, door haar school een studiebeurs aangeboden. Ze blonk daarna uit in alle onderdelen en veroverde verschillende nationale schooltitels. Vooral haar prestaties bij het hoogspringen, verspringen en op de horden waren van uitstekend niveau. Toen zij in 1956 een keer te gast was bij de olympische selectie op een trainingskamp in Brighton, versloeg zij de beste hoogspringers van haar land.

Eerste successen

In 1958 veroverde Bignal op achttienjarige leeftijd haar eerste nationale titel bij het hoogspringen, maar het was op het onderdeel verspringen waarop zij dat jaar haar eerste internationale medaille behaalde. Tijdens de Gemenebestspelen in Cardiff veroverde zij het zilver met een beste vertesprong van 5,97 m, om vervolgens ook nog eens vijfde te worden bij het hoogspringen. Een maand later nam zij deel aan de Europese kampioenschappen in Stockholm, waar zij zevende werd op de vijfkamp met een score van 4466 punten, een Brits record.

In het jaar dat volgde veroverde Rand drie nationale titels: op de 80 m horden, de vijfkamp (de eerste van twee) en het verspringen, waarop zij tot en met 1965 in totaal vijf Britse titels zou veroveren en wat gedurende haar carrière steeds duidelijker haar beste onderdeel zou blijken te zijn.

Pech op Spelen van 1960

Mary Bignal mocht in 1960 bij de Olympische Spelen in Rome voor haar land op drie nummers uitkomen: het verspringen, de 80 m horden en de 4 x 100 m estafette. Op het eerste onderdeel gold de Britse als een van de kanshebbers voor een olympische medaille. Met haar inmiddels op 6,27 gestelde nationale record stond zij vlak voor de Spelen op de vijfde plaats van de wereldranglijst, pal achter de Nederlandse Joke Bijleveld, die met 6,28 de vierde plaats bezette. In de kwalificatieronde leek Bignal regelrecht op de overwinning af te stevenen, want met haar 6,33, een verbetering van haar eigen record, was zij veruit de beste. In de finale wilde het echter totaal niet lukken en, nadat zij twee keer fout had gesprongen en zij voor haar derde en laatste poging haar aanloop had verlegd, kwam er uiteindelijk een ‘schamele’ 6,01 achter haar naam te staan. Hiermee werd zij negende, nog achter Bijleveld die in de finale ook al uit haar doen was en met 6,11 als zevende eindigde. Op het hordennummer miste ze met een vierde plaats op een tiende seconde het podium. Hier moest zij onder meer in haar landgenote Carole Quinton (tweede in 10,9) haar meerdere erkennen. Tot overmaat van ramp haalde de estafetteploeg met Mary Bignal in de gelederen, na eerdere seriewinst, in de finale de finish niet.

In het jaar na de Spelen van Rome trouwde Mary Bignal met de olympische roeier Sidney Rand, waarna zij in het voorjaar van 1962 beviel van een dochter. Vier maanden later was zij echter alweer zodanig hersteld van de bevalling, dat zij in september op de EK in Belgrado in staat was om twee bronzen medailles te veroveren: bij het verspringen met 6,22 en op de 4 x 100 m estafette, samen met Ann Packer, Dorothy Hyman en Daphne Arden, in 44,9, een nationaal record.

Olympisch goud, zilver en brons in 1964

Haar grootste prestatie leverde Rand in 1964 bij de Olympische Spelen van Tokio. Ze kwam uit op de onderdelen 4 x 100 m estafette, vijfkamp en verspringen. Op de eerste onderdelen won ze respectievelijk brons en zilver. Op het laatste onderdeel won ze een gouden medaille. Nadat zij in de kwalificatie met 6,52 reeds haar eigen nationale record had verbeterd en ook een olympisch record had gevestigd, sprong zij in de finale in haar eerste poging 6,59 en in haar vierde 6,63, om ten slotte in haar vijfde poging tot 6,76 te komen. Met deze prestatie verbeterde ze tevens het wereldrecord. Dit hield vier jaar stand, totdat het op de Olympische Spelen van 1968 in het hooggelegen Mexico-Stad door de Roemeense Viorica Viscopoleanu werd verbeterd tot 6,82.
In 1964 werd Rand ook verkozen tot Britse sportvrouw van het jaar.

Laatste successen en einde loopbaan

Na de Spelen van Tokio verminderde Mary Rand haar trainingsintensiteit, maar desondanks slaagde zij er in om in eigen land nog enkele indoortitels te veroveren en op de Gemenebestspelen van 1966 in Kingston, Jamaica, het verspringen te winnen met een sprong van 6,36. Twee jaar later wist zij zich echter niet meer te kwalificeren voor de Olympische Spelen van Mexico-Stad en in september van dat jaar zette zij een punt achter haar atletiekloopbaan.

In 1965 werd Rand benoemd tot Lid van de Orde van het Britse Rijk.

Privé

Nadat Mary Bignal in 1960 ten tijde van de Olympische Spelen een kortstondige relatie had gehad met de Nederlandse tienkamper Eef Kamerbeek, trouwde zij in 1961 met Sidney Rand. Dit huwelijk duurde tot 1966, waarna zij in 1969 met Bill Toomey trouwde, de olympische kampioen op de tienkamp van 1968. Met hem kreeg zij nog twee dochters en bleef zij 22 jaar getrouwd. Nadat deze relatie was beëindigd, trad zij in 1992 in het huwelijk met de Amerikaan John Reese.

De Britse woont al heel lang in de Verenigde Staten.

Titels

Olympisch kampioene verspringen - 1964
Gemenebestkampioene verspringen - 1966
Brits (AAA-)kampioene 80 m horden - 1959
Brits (AAA-)kampioene verspringen - 1959, 1961, 1963, 1964, 1965
Brits (AAA-)kampioene hoogspringen - 1958
Brits (AAA-)kampioene vijfkamp - 1959, 1960
Brits (AAA-)indoorkampioene 60 yd horden - 1966
Brits (AAA-)indoorkampioene hoogspringen - 1966

Persoonlijke records

Outdoor

Onderdeel	Prestatie	Jaar
100 yd	10,96 s	1965
100 m	11,7 s	1963
200 m	23,99 s	1967
80 m horden	10,8 s (ex-NR)	1963
100 m horden	14,1 s	1967
hoogspringen	1,72 m	1964
verspringen	6,76 m (ex-WR)	1964
kogelstoten	11,29 m	1964
vijfkamp	5035 p (ex-NR)	1964

Indoor

Onderdeel	Prestatie	Jaar
60 yd	7,4 s	1966
verspringen	6,53 m	1966

Palmares

60 m

1966: 3 Europese indoorspelen - 7,4 s

100 yd

1964: 2 Britse (AAA-)kamp. - 10,7 s

220 yd

1963: 3 Britse (AAA-)kamp. - 24,7 s

60 yd horden

1966: 1 Britse (AAA-)indoorkamp. - 7,8 s

80 m horden

1959: 1 Britse (AAA-)kamp. - 11,3 s
1960: 4e OS - 11,1 s

100 m horden

1966: 1 Britse (AAA-)kamp. - 13,7 s (lagere horden)

verspringen

1958: 2 Gemenebestspelen - 5,97 m
1959: 1 Britse (AAA-)kamp. - 6,04 m
1960: 9e OS - 6,01 m (in kwal. 6,33 m)
1961: 1 Britse (AAA-)kamp. - 5,95 m
1962: 3 EK - 6,22 m
1963: 1 Britse (AAA-)kamp. - 5,91 m
1964: 1 Britse (AAA-)kamp. - 6,58 m
1964: 1 OS - 6,76 m (WR)
1965: 1 Britse (AAA-)kamp. - 6,40 m
1966: 1 Britse (AAA-)indoorkamp. - 6,14 m
1966: 2 EK indoor - 6,53 m
1966: 2 Britse (AAA-)kamp. - 6,13 m
1966: 1 Gemenebestspelen - 6,36 m
1967: 3 Europacup - 6,26 m

hoogspringen

1958: 1 Britse (AAA-)kamp. - 1,65 m
1958: 5e Gemenebestspelen - 1,61 m
1966: 1 Britse (AAA-)indoorkamp. - 1,65 m
1966: 4e EK indoor - 1,65 m
1966: 3 Britse (AAA-)kamp. - 1,65 m

vijfkamp

1958: 7e EK - 4466 p (NR)
1959: 1 Britse (AAA-)kamp. - 4679 p
1960: 1 Britse (AAA-)kamp. - 4568 p
1964: 2 OS - 5035 p (NR)

4 x 100 m

1960: DNF OS (in serie 45,92 s)
1962: 3 EK - 44,9 s (NR)
1964: 3 OS - 44,0 s

Onderscheidingen

Britse sportvrouw van het jaar - 1964
England Athletics Hall of Fame - 2009

Bronnen, noten en/of referenties

Matthews, P. e.a. (1993) The Guinness International Who's Who of Sport Guinness Publishing Ltd ISBN 0-85112-980-3
(en) Profiel van Mary Rand op sports-reference.com (gearchiveerd)
(en) Profiel op de website van British Athletics^{[dode link]}
(en) AAA Championships (Women) op www.gbrathletics.com
(en) AAA Indoor Championships (Women) op www.gbrathletics.com
(en) British Athletics Championships 1945-1959 op gbrathletics.com
(en) European Indoor Championships op www.gbrathletics.com
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Mary_Rand op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Externe link

Britain's first Olympic gold woman athlete Mary Rand looks back on her success and her life door Andrew Dagnell (22-04-12) op mirror.co.uk

Zie de categorie Mary Rand van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.