Merwedekanaal
Sjabloon:Kanaal Het Merwedekanaal is een kanaal in de Nederlandse provincies Utrecht en Zuid-Holland. Het verbindt het Amsterdam-Rijnkanaal in de stad Utrecht met de Boven-Merwede ten zuiden van Gorinchem. Van noord naar zuid loopt het kanaal door of langs de plaatsen Utrecht, Nieuwegein (Jutphaas, Vreeswijk), Vianen, Meerkerk en Gorinchem. Tussen Nieuwegein en Utrecht wordt het Merwedekanaal gekruist door het Amsterdam-Rijnkanaal en tussen Nieuwegein en Vianen door de rivier de Lek.
Geschiedenis
Oorspronkelijk liep het Merwedekanaal van het Oostelijk Havengebied in Amsterdam naar Gorinchem. Het besluit tot aanleg van het Merwedekanaal werd genomen door minister Klerck in 1881. In 1892 werd het nieuwe kanaal officieel in gebruik genomen. Het kanaal was gedeeltelijk een verbreding en verdieping van bestaande kanalen, waaronder de uit 1825 daterende Keulse Vaart. Tussen Amsterdam en Utrecht werd echter een geheel nieuw kanaal gegraven. Tussen Utrecht en Vreeswijk werd gebruikgemaakt van de bestaande Vaartse Rijn. Tussen Vianen en Gorinchem werd gebruikgemaakt van het bestaande Zederikkanaal.
Er waren schutsluizen te Amsterdam Zeeburg, Utrecht, Vreeswijk, Vianen en Gorinchem.
Amsterdam-Rijnkanaal
Omdat het Merwedekanaal niet meer aan de eisen van de tijd voldeed, werd het langere, bredere en diepere Amsterdam-Rijnkanaal geprojecteerd. Door tussen Amsterdam en de rivier de Lek het waterpeil op een niveau te brengen en daarmee de sluizen weg te laten, en door een kortere route, kon een belangrijke vaartijdwinst worden bereikt. Ook de capaciteit werd vergroot door een grotere breedte en diepte. Tot aanleg werd besloten in 1931. Het traject Amsterdam – Utrecht werd in 1952 onderdeel van dit nieuwe kanaal. Het gedeelte ten zuiden van Utrecht bleef grotendeels in de oude staat.
| Bronnen, noten en/of referenties |