Lunteren

**Lunteren**
Plaats in Nederland
	(Details)
	;
	Kaart van de provincie Gelderland
Situering
Provincie	Gelderland
Gemeente	Ede
Coördinaten	52° 5′ NB, 5° 37′ OL
Algemeen
Inwoners ; (2008)	12.660
Overig
Postcode	6741
Netnummer	0318
Portaal	Nederland

Lunteren is een dorp in de gemeente Ede in de Nederlandse provincie Gelderland. Het dorp en het omliggende buitengebied heeft een inwoneraantal van 12.660 mensen (2006^[1]). Tot 1818 was Lunteren een zelfstandige gemeente.

Geografie

Lunteren ligt tussen de plaatsen Ede in het zuiden en Barneveld in het noorden. Ten oosten van Lunteren begint de bosrijke Veluwe met de stuwwal Meulunteren-Wageningen. Hier bevinden zich Het Luntersche Buurtbosch, het Pinetum De Dennenhorst, de Goudsberg en het geografisch middelpunt van Nederland. Ten westen en noorden van Lunteren ligt de Gelderse Vallei, waarin de Lunterse Beek een afwateringsfunctie vervult.

Het uitgestrekte buitengebied van Lunteren herbergt de buurtschappen en overige woonplaatsen Meulunteren, De Valk, Overwoud, Nederwoud en Walderveen.

Bevolking en cultuur

Zoals meerdere dorpen in de omgeving, heeft Lunteren een hoog percentage protestants-christenen, waaronder een groot aantal bevindelijk gereformeerden, vooral in het buitengebied. Lunteren wordt door de inwoners zelf als een hecht dorp ervaren. Het heeft ook een eigen vlag en volkslied op de melodie van 'Wie 't neerlands bloed door d'adren vloeit'. Dat er enkele Lunteranen graag een eigen gemeente zouden willen worden blijkt uit het feit dat 'gemeente Ede' op de toegangsborden bijna altijd wel onleesbaar gemaakt is.

In 1907 werd de muziekvereniging Kunst Na Arbeid opgericht en is de oudste nog bestaande vereniging in Lunteren. KNA komt uit in de hoogste afdelingen van de amateurmuziek en is meerdere malen Nederlands kampioen geworden. De vereniging geniet dan ook nationale bekendheid.

Verder is er de voetbalclub VV Lunteren die anno 2008 in de 2e klasse op zaterdag speelt maar in het verleden zelfs al eens kampioen van de hoofdklasse is geweest (1993). In 1923 is de Eerste Lunterse Sportvereniging (E.L.S.) opgericht, een gym- en turnvereniging en sinds begin 2006 ook een badmintonvereniging. Daarnaast is er sinds 1966 een tennisvereniging, genaamd t.c. Lunteren. Een andere vereniging is Scouting Lunteren. De groep bestaat sinds 1945 en telt op dit moment rond de 150 leden. Ook is er een volleybalvereniging genaamd DOS (Door Oefening Sterk), die zijn thuisbasis heeft in de sporthal Ut Sporthuus.

Toerisme

Lunteren kent in de zomermaanden veel toerisme, vanwege de campings die zich aan de randen van de bossen bevinden. Een bekende toeristische attractie vormt de Oud-Lunterse Dag, die als onderdeel van de Edese Heideweek jaarlijks eind augustus plaatsvindt. Op deze dag, gaat Lunteren zo'n 100 jaar terug in de tijd, en wisselen vele Lunteranen hun dagelijkse kloffie in voor de meer traditionele boerenkleding van de West-Veluwe.

Het dorp heeft een aantal rijksmonumenten: de kerk en molen De Hoop, beiden aan de Dorpsstraat, verder de Koepel, uitkijktoren gelegen op de Galgenberg midden in Het Luntersche Buurtbosch. In Het Luntersche Buurtbosch is ook het lanenpatroon een rijksmonument. Dit lanenpatroon is gevormd bij de aanleg van het bos tegen het einde van de 19e eeuw en heeft de vorm van een rankende tak met bladeren.

Rijksmonumenten

Lijst van rijksmonumenten in Lunteren

Verkeer en vervoer

Lunteren ligt aan het zogenaamde kippenlijntje en heeft daaraan een station: station Lunteren. Sinds december 2006 is deze lijn onderdeel van de Valleilijn. Het stationsgebouw fungeert overigens niet meer als zodanig: er werd bij de buitengebruikstelling een galerie in gevestigd. Per auto is Lunteren bereikbaar via de A30. In de periode 2005 - 2006 is de infrastructuur van Lunteren stevig op de schop genomen. Zo is het centrum nu autovrij en is er een ontsluitingsweg aangelegd langs de zuid-west rand van Lunteren.

Lunteren en de NSB

Lunteren heeft voor de NSB een belangrijke rol gespeeld. De NSB hield gedurende de periode 1938-1940 haar openbare bijeenkomsten (Hagesprake) op de Goudsberg te Lunteren. Heden ten dage resteert alleen nog een deel van het podium welke in de volksmond "de muur van Mussert" wordt genoemd. Daarnaast liggen op de algemene begraafplaats van Lunteren kopstukken van de NSB zoals Cornelis van Geelkerken begraven.